0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Spor yaralanmaları dediğimiz zaman genelde aklımıza sporu profesyonelce yapanların yaralanması gelmektedir. Oysa spor büyük kitlelerce rekreasyonel yani eğlence, sağlık ve vücudu zinde tutmak amacıyla yapılmaktadır. Bu nedenle spor yaralanmaları ile ilgili bilgi sahibi olmak herkes için önemlidir.

Spor yaralanmaları pekçok bölgeyi etkileyip ağrıya neden olabilir. Belli başlı yaralanmalar şöyledir:

o Kırıklar: Dış kökenli fiziksel etmenler, düşme ya da çarpışmalar kırıklara neden olabilir. Kırık olan tarafta güçsüzlük ve hareket sınırlılığı başlar. Kırık bölgesinde görülebilecek ya da elle muayenede farkedilebilecek değişiklikler meydana gelebilir(şekil bozukluğu gibi). Bölgesel kanamaya bağlı olarak belirgin bir şişme, dokunma ve hareketlerle birlikte şiddetli ağrı da sık rastlanan bulgulardır. İlk Yardım: En uygun malzeme ile kırığın tesbit edilmesi (atelleme) gerekmektedir. Ancak kırık uçlarının yanaştırılması (reduksiyon) yapılmaya çalışılmamalı ve en kısa süre içinde ilgili uzman hekime başvurulmalıdır. Bu arada kırık bölgesine soğuk uygulanabilir ve ağızdan ağrı kesiciler verilebilir. Hekim tarafından alçılı tespit ile tedavi başlar.

o Çıkıklar: Dış kökenli bir fiziksel kuvvet uygulaması sonucunda eklemi oluşturan kemik uçlarının normal pozisyonları dışında yer değiştirmeleri sonucunda oluşur. Etkilenen eklem bölgesinde ağrı hissedilir. İlk Yardım: Soğuk ve baskılı bandaj uygulanıp çıkan eklem hareketsizleştirilmelidir (Atelleme). Derhal ilgili hekime başvurulmalıdır. Uzmanlığı olmayan kişilerin çıkıklara müdahale etmesi istenmeyen sonuçlar doğurabilir.

o Burkulmalar: Bir eklem iç ya da dış kökenli bir fiziksel etken tarafından normal hareket sınırlarının ötesinde zorlandığında eklemin bağları aşırı gerilebilir veya kopabilir. Oldukça kısa bir süre içinde eklem çevresinde şişme ortaya çıkar. Damar zedelenmesi nedeniyle eklem çevresinde ve içinde kanama olabilir. İlk Yardım: Yeterli süre ve sıklıkla buz ve soğuk uygulanmalıdır (genellikle yarım saat -1 saat ara ile 8 -10 dakika kadar ve 48 – 72 saat boyunca). Jel sürülür ve baskılı bandaj yapılır. Burkulan tarafta (örn. ayak bileği burkulması ise) bacak yüksekte tutulur (elevasyon) ve yer çekimi etkisinden yararlanılarak şişme engellenmeye çalışılır. Ağrı ve şişkinliğin yoğunlaştığı durumlarda mutlaka hekime başvurmak gerekir.

o Sıyrık ve Kesikler: Genellikle düşmelere bağlı olarak deride ortaya çıkan yüzeysel zedelenmelerdir. Etkilenen alanda ağrı ve kızarıklık ve bazı durumlarda hafif kanama görülebilir. İlk Yardım: Alkol içermeyen dezenfekten sıvı ile yara temizlenmelidir. Hava akımına izin verecek bir malzeme ile yara pansumanı yapılır. Deride doku bütünlüğünün bozulduğu bütün durumlarda tetanoza karşı önlem alınmalıdır. Bu karar hastanın tetanoza karşı daha önceki bağışıklık durumuna göre alınır. (örn. aşılama ya da serum gibi)Kanama yoğun ve kesik derinse vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

o Bağ Zedelenmeleri: Eklemi doğal sınırları ötesinde harekete zorlayan harhangi bir kuvvet bağ zedelenmesine yol açabilir. Etkilenen eklemde ağrı, fonksiyon bozukluğu ve eklem içi kanamaya ve sıvı artışına bağlı olarak şişme görülebilir. İlk yardım: Jel ile birlikte soğuk (buz) uygulaması yapılır. Eklemin başkaca bir zorlanmaya maruz kalmaması için bandajlama da etkili olacaktır. Ciddi bir zedelenme hissediliyor ise acil olarak hekime başvurulmalıdır.

o Kasık Zorlanması: Spora katılım öncesi yetersiz ısınma ve aşırı gerdirme sonucu uyluğun iç kısmındaki kas ve tendonlann aşırı zorlanması sonucu oluşan rahatsızlıktır. Uyluğun üst ve iç kısmında şiddeti gittikçe artan ağrı görülür. İlk Yardım: Etkilenen bölgeye 20 dakika kadar buz uygulanır ve baskılı bandaj yapılır.

o Kas Zorlanmaları(Çekmeleri) : Tek bir kas grubunun gerilebilme sınırından daha fazla zorlanmasıyla, yetersiz kondüsyon, antrenman ve gerdirmelerinin uygun olarak yapılmaması ve magnezyum alımında yetersizlik ile ortaya çıkabilir. Kaslarda yoğun şekilde ağrı görülür. İlk Yardım: Sportif aktivitelerden geçici olarak uzak kalınmalıdır. Jel ve soğuk uygulamalar yapılmalıdır.

o Kas Ezilmesi: Sert bir cisime ya da sakattanmaya yol açabilecek bir baskının kasta bölgesel olarak bir doku bütünlüğü bozukluğu yaratmasıdır. Bazı durumlarda damar dışına sıvı sızmasına bağlı olarak morarma görülebilir. İlk Yardım: Jel ve soğuk-baskılı bandaj ile 48 saat tedavi yapılır. Morarma ve şişlik yoğun ise bir hekime danışmakta fayda vardır.

o Egzersiz Sonrası Kas Sertliği ve Yorgunluk: Egzersiz programının gereğinden fazla sürdürülmesi, kasların zorlanması veya yeterince ısınmadan egzersize başlanması sonucunda ortaya çıkar. Kaslarda güçsüzlük ve ağrı görülür. İlk Yardım: Sıcak duş ve esneme hareketleri ile kaslar yumuşatılmaya çalışılmalıdır. Kas gevşeticiler de etkili olacaktır.

Spor yaralanmalarında acil durum geçtikten sonra kas gevşeticiler ile birlikte ağrı kesici tedavisi de uygulanmaktadır. Zira yaralanma tedavi edilse de doku zedelenmesi ve bozulması ağrıya neden olmaya devam edebilir ve hastayı rahatsız eder. Tedavi sonrası rehabilitasyon döneminde ağrı kesici tedavisi hem hastanın kendisini iyi hissetmesini sağlayacak hem de tedaviyi hızlandıracaktır.