Hilenin Hüküm ve Sonuçları, İkrah, Gabin

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

BK m – Diğer tarafın hilesiyle akit icrasına mecbur olan tarafın hatası esaslı olmasa bile, o akitle ilzam olunamaz.
Üçüncü bir şahsın hilesine duçar olan tarafın yaptı akit hüküm ifade eder, şu kadar ki diğer taraf hileye vakıf bulunur veya vakıf olması lazım gelirse, o akit lazım olmaz.
Hileye maruz kalan kişi bu akitle bağlı kalmaz. Sözleşmeyi hileye maruz kalan kişi iptal edebilir. Uğradığı zararları da tazmin etme imkânına sahiptir.
Kişi hileye rağmen akde icazet verse dahi tazminat talep etme hakkına sahip olur.
. Şahsın hilesi:
Karşı akdin hilesi halinde akit iptal edebilir. . Kişinin hilesi halinde ise akit iptal edilemez. Üçüncü kişinin hilesi durumunda hileye maruz kalan kişi akit ile bağlıdır.
Peki, bu durumda hileye maruz kalan kişi ne yapmalıdır?
Hata hükümlerine göre talep etmelidir. Bu durumda da hata esaslı hata olmak zorundadır.
Üçüncü kişinin hileye maruz kalan karşı davranışı haksız fiil teşkil ettiği için haksız fiil sebebiyle tazminat talep edebilir.
Üçüncü kişinin hilesini karşı taraf biliyorsa ya da bilmesi gerekiyorsa akit geçerli olmaz hileli olur.
. Kişi karşı tarafın yardımcısı ya da temsilcisi ise onun hilesinden de karşı taraf sorumludur
Burada karşı taraf ile. Kişinin sorumluluğu müteselsil sorumluluktur.
Bu durumda menfi zararlar tazmin edilirken müspet zararlar da tazmin edilebilmektedir.
Hile öğrenildikten sonra bir yıl içerisinde iptal başvurusu yapılmalıdır. Kanun bu durumda üst sınır öngörmemiştir.

İKRAH:
BK:, 29,30,31
Madde 29) Eğer iki tarafın biri diğer taraftan yahut üçüncü bir şahısın ihrakiyle bir akit yapmış olursa, kendi hakkında lüzum ifade etmez.
İkrah, 3. bir şahısın fiili olup da diğer taraf ona vakıf olamamış veyahut vakıf olması lazım bulunamamış olduğu takdirde bu ikraha düçarolan taraf akdi feshederse hakkaniyet iktiza ettiği halde diğer tarafa tazminat vermeğe mecburdur.
İKRAH: Bir kimsenin zihninde korku uyandırarak yapmayacağı işlemi yapmasını sağlamaya ikrah denir.
Maddi cebrin olduğu durumlarda ikrahtan söz edilemez.
Bir kimsenin başına silah dayanarak sözleşme yapılıyorsa burada manevi cebir vardır.
İKRAHIN UNSURLARI:
1-Manevi cebir
2-Korkutma unsuru olmalıdır.
3-Kendisinin veya yakınlarının şahıs varlığına ya da malvarlığına yönelik yakın bir tehlike olmalıdır.*
4-) Tehlike ağır ve ciddi olmalı (Yeterince korkutucu olması)
İkrah halinde de irade ile beyan birbirine uygundur ama irade fesada uğramıştır.
Kişinin yakınları kavramı: Geniş yorumlanması gerekir. Hatta yakın kavramını kanunda atmak gerekiyor.
Kişiyi tehdit eden ondan fahiş bir menfaat elde edecekse (müzayaka hali) bu durumda ikrah vardır.
İkraha maruz kalan kişinin ikraha bağlı olarak işlemi yapması gerekir. Yani illiyet bağı söz konusu olmalıdır.
Kanun ikrahta da 3. kişinin ikrahından bahsediyor. Eğer iki taraftan biri ya da 3. kişinin ikrahıyla akdi yapmışlarsa bu durumda akit iptal edilebilir.
Eğer karşı taraf 3. kişinin ikrahını bilmiyor ve bilmesi de gerekmiyorsa İkraha maruz kalan taraf diğer tarafa tazminat davası açamaz.
Eğer 3. kişinin ikrahını biliyorsa ya da bilmesi gerekiyorsa bu durumda karşı taraf ile 3. kişi arasında müteselsil sorumluluk vardır
Borlar kanunu 31. maddede ikrah için 1 yıllık hak düşürücü süre öngörüyor. Bu süre korkunun ortadan kalktığı tarihten itibaren işlemeye başlıyor.
!3. kişinin hilesi ve ikrahı çok sorulur.

GABİN:
Gabin halinde irade fesada uğruyor. Kanun gabine maruz kalan kişiye akdi iptal etme yetkisi veriyor.
Borçlar Kanunumuza göre taraflar stedkileri konuda ve miktarda sözleşme yapabilirler. Ancak edimler arasındaki fark gerçekten çok büyük ise bu durumda 21. maddeye göre yani gabin hükümlerine göre sözleşme iptal edilebilir.
Gabin iki tarafa bor yükleyen sözleşmelerde olur.
Gabinin Şartları:
1-objektif Şart: Edimler arası açık bir nispetsizlik varsa bu durumda gabin oluşur. Bu nispetsizlik akdin kurulduğu andaki dengesizliktir.
2-Sübjektif Şartlar Gabine maruz kalanın zayıf durumda olmasından yararlanarak / Hiffeti, müzayaka hali Tecrübesizliği)
Gabin de bir de sömürme kastı aranır. Eğer bu unsurlar yoksa gabin de yoktur.
Hiffet: Kişi günlük hayatında normaldir. Ama belli konularda zaafı vardır. O kişiye sözleşmeyi böyle olduğu bir durumda kurduruyorlar.
Tecrübesizlik: O işteki tecrübesizliktir. Zaten kişinin her konuda tecrübeli olması beklenemez.
Tacirler arasında gabin çok zordur. Basiretli bir tacir gibi davranmak zorundadır. Tacirler sadece müzayaka haliyle başvurabilirler.
Teklifi gabine uğrayan taraf da yapmış olabilir.
1 yıl içerisinde akdi iptal eder. Burada da üst sınır öngörülmemiştir. Süre akit kurulduğu andan itibaren işlemeye başlar. Burada eleştirilen konu tecrübesizlik durumudur.
Gabin sebebiyle iptal halinde edimler iade edilecek. Bazı durumlarda kısmi iptal söz konusu olacaktır.
Gabine maruz kalan kişi karşı taraftan menfi zararlarını talep edebilir.