News
News
İkiz bebekleri nerede görsek ilgimizi çeker. Sokakta bir annenin ya da babanın ikiz bebeklerinin arabasını sürmesini sevimli buluruz. Ancak ikiz bebekleri büyütmek göründüğü kadar kolay değildir. Üstelik bu konuda dünyada yapılmış çok az bilimsel yayın bulunmaktadır.
Acıbadem Maslak Hastanesi Bebek Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Gülnihal Şarman, son 30 yılda ikiz bebek oranlarında yüzde 65 oranında artış olduğunu, yılda 1,5 milyon bebeğin doğduğu Türkiye’de ise 45 bin ikiz doğum meydana geldiğini belirtiyor.
İkiz doğumların artmasında başlıca üç neden var:
40 Yaşında Her Bin Doğumun 50’si Çoğul Gebelik
1. İleri Anne Yaşı:
İleri anne yaşı, hiçbir yardımla gebelik olmasa da çoğul bebek riskini artırıyor. Bunun nedeni ileri yaş annelerinde yumurtlama sayılarının yüksek gitmesidir. 20 yaşındaki gebelere bakıldığında bin doğumun 22’si ancak ikizken, 40 yaşında bin doğumun 50’si çoğul gebelik oluyor.
İkiz Doğum Normal Gebelikte Yüzde 1, Tüp Bebekte Yüzde 13
2. Tüp Bebek Yöntemleri:
Tüp bebek yöntemlerinin son yıllarda artan sayılarda uygulanması başta ikiz bebekler olmak üzere çoğul gebelik oranlarını artırıyor.
l Tüm dünyada 80’lerin ortasından 90’ların sonuna doğru ikiz ve üzeri çoğul gebelikler adeta moda gibiydi. Bu bebekler o kadar erken doğdular ve öyle problemlerle yaşadılar ki, bazı duraklar ve frenler getirildi.
l 1990’ların son döneminde “fetal redüksiyon” denilen işlemle, ikiz üzeri olan tüm çoğul gebeliklerde ikize indirmek söz konusu oldu. Bu bile çoğul gebeliklerin beklenenin üzerinde olmasına yol açtı.
l Pek çok aile, çok çeşitli nedenlerle, maksatlı olarak kaybedilmesine izin vermedikleri için 2000’lerin başında kadın doğumcular ve tüp bebek merkezleri daha az bebeği transfer ederek, fazla sayıdaki bebeğin anne karnına yerleşmemesi için çalışmalarda bulundular.
l Özellikle üçüz ve üzeri çoğul gebelikler 90’ların sonlarına göre daha az doğuyorlar. Bu da risklerin azalması açısından çok daha faydalıdır. Gerçekten de tüp bebek tedavisi sonucunda ikiz gebelik riski, normal gebeliklere göre 10 kat daha fazladır. Bütün normal gebeliklerde ikizlik yüzde 1 iken, tüp bebeklerde yüzde 13 oranında görülür.
Çoğul Gebelik Savaştan Sonra Artıyor
3. Başka Faktörler:
Nijeryalı kadınlarda ikiz doğurma binde 45 oranındayken, İskandinav ülkelerinde çok daha düşüktür. Tarihsel olarak bakıldığında toplumların çok stresli dönemlerinin hemen sonrasında ikizlikler artar, 3-4 sene sonra bu oran rayına girer. Bu artış, toplumun savaş sonrasına hızlı nüfus üretmek içgüdüsünden kaynaklanıyor olabilir. Belki bu ekonomik krizin hemen sonrasında biz de doğal çoğul gebeliklerin arttığı bir süreç yaşayabiliriz.
Tek Ve Çift Yumurta İkizinin Farkı Nedir?
Tek yumurta ikizleri:
Tek yumurta ikizleri bir yumurta hücresinin sperm hücresiyle döllendikten sonra aynı yumurtanın ikiye ayrılması ile oluşur. Tek yumurta ikizlerinin, kan grupları, cinsiyetleri, saç göz rengi aynı olur. Bunların kesin tanısı genetik DNA testleriyle konulur. Bu ikizlerin çoğunun plasentası da aynıdır. Ayrı plasenta yüzde 30 oranındadır. Plasenta zarlarına mikroskop altında bakıldığı gibi, son yıllarda genetik tanıya da başvurulmaktadır.
Çift yumurta ikizleri:
Çift yumurta ikizlerinde iki yumurta iki spermle birleşir ve iki ayrı bebek oluşur. Bu ikizleri aynı odayı paylaşan kardeşlere benzetebiliriz. Ayrı yumurta ikizleri birbirlerine çok benzeyebilecekleri gibi bazen de hiç benzemeyebilirler. Bu ikizlerin DNA’ları yüzde 50 oranında aynıdır. Kardeşlik açısından birbirlerine benzeyebilirler, farklı cinsiyette olabildikleri gibi aynı cinsiyette de olabilirler. Ayrı yumurta ikizlerinin kendilerinin de ikiz bebek doğurma şansı 2,5 kat artar.
Yarı aynı yumurta ikizleri:
Birbirine çok benzeyen biri kız, biri erkek ikizler yarı aynı yumurta ikizlerini düşündürür. Bir yumurta döllenmeden kendi başına ikiye bölünür. İki ayrı sperm tarafından döllenir. Ayrı cinsiyette olabilen bu ikizlerin DNA yapısı yüzde 75 aynıdır.
Yapışık ikizler:
Yapışık ikizler de aynı yumurta ikizleridir. Çok nadir görülen bu ikiz türü, 200 bin gebelikte bir görülür. Bunların yüzde 65’i ilk günde ölür, yüzde 90’ı da ilk sene içinde ölebilir. Bu bebekleri ayırarak yaşamlarını sürdürmek çok zordur. Bu noktada hangi organlarını paylaştıkları çok önemli olur.
