21 Kasım 2024 Perşembe
News
Milyonlarca çalışanın beklediği emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi, prim gün şartı ve sigortalılık süre koşulu ile TBMM’de kabul edilerek yasalaştı. İlk etapta 2 milyon 250 bin EYT’linin yararlanacağı düzenleme ile emekliliği hak edenlerin başvurularını e-Devlet üzerinden mart ayı içinde yapmaları halinde nisanda hem emekli aylığı, hem de Şeker Bayramı ikramiyesini alabilmeleri mümkün olacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, “Düzenleme Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra müracaat edecekler. Herhangi bir endişeye gerek yok, panik yapmaya gerek yok. Kimse hak kaybına uğramayacak” dedi. Düzenlemenin ayrıntılarını ve başvuru sürecini 10 soruda derledik.
1 – EYT düzenlemesi kimleri kapsıyor?
8 Eylül 1999 tarihinden önce SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı statüsünde sigortalı olarak çalışmaya başlayan herkes EYT kapsamında emekli olabilecek. Kabul edilen düzenlemede yaş koşulu kaldırılırken, prim gün şartı ve sigortalılık süresi korundu.
2 – SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı’na tabi EYT’lilerin emeklilik koşulları neler olacak?
EYT’li SSK’lılarda 5.000-5.975 prim günü ve kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresi aranacak. BAĞ-KUR’lu ve Emekli Sandığı’na bağlı erkekler 9.000, kadınlar 7.200 prim gününü tamamlayarak emekliliğe hak kazanacak.
3 – Askerlik borçlanması sigorta giriş tarihini öne çeker mi?
Sigortalı çalışmaya başlamadan önce askerlik yapmış olan ve sigorta başlangıç tarihi 9 Eylül 1999-8 Mart 2001 tarihi arasında olanlar 18 aylık askerlik borçlanması yaptıklarında, sigorta başlangıç tarihi borçlandıkları süre kadar geriye çekilecek. Doğum borçlanması ile eksik prim günleri tamamlanabilir.
4 – Emeklilik başvuruları ne zaman yapılacak?
EYT düzenlemesini içeren yasa Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra başvurular başlayacak. Koşulları yerine getirmiş olan EYT’liler emeklilik dilekçesi verdikten sonra süreç işleyecek. Başvurular SGK müdürlüklerine şahsen yapılabildiği gibi e-Devlet üzerinden de yapılabiliyor.
5 – İlk maaş ödemesi ne zaman olacak?
Başvuru dilekçesini mart ayının herhangi bir gününde verenlerin emekli aylıkları, 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere bağlanacak. Yoğunluk nedeniyle ilk maaşlarda sarkma yaşanırsa 1 Nisan tarihi dikkate alınarak toplu ödeme yapılacak. EYT’liler nisan ayındaki Şeker Bayramı dolayısıyla 1.100 lira ikramiye de alabilecek.
6 – EYT’liler ne kadar maaş alacak?
Emekli aylıkları prim gün sayısı ve çalışan süresine göre değişiklik gösteriyor. Burada 2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası çalışma sürelerine göre farklı seviyeler söz konusu, ancak ortalama maaş 6.000 TL civarında olacak.
7 – Prim gün sayısı ve sigortalılık süre şartını sağlamayanlar emekli olabilecek mi?
Sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayan ancak prim gün sayısını ve sigortalılık süresi şartlarını doldurmayalar, bu koşulların her ikisini de yerine getirdikleri tarihten itibaren emeklilik dilekçesi verebilecek. O tarihe kadar beklemek zorundalar.
8 – Prim günü eksik olanların hizmet borçlanması yapabileceği süre ve alanlar hangileri?
Askerlik süreleri, doğumdan sonraki boşta geçen sürelerin her bir çocukta 2 yıla kadar olan kısmı, sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık öğrenim süreleri, hekimlerin fahri asistanlık süreleri, yurt dışında öğrenim süreleri, yurt dışı borçlanması.
9 – EYT’liler hemen emekliliğe ayrılmak zorunda mı?
EYT kapsamında olup emekliliğe hak kazananlar istedikleri tarihte emeklilik dilekçesini verebilir. Hemen emekli olmak zorunda değiller, ancak geç emekli olanlar emekli aylıklarını geç almaya başlayacakları için gelir kaybına uğrar.
10 – EYT’linin aynı işe dönmek için kaç günlük süresi var?
Yasaya göre, emekli olduktan sonra aynı işyerinde çalışmaya devam eden EYT’liler için sosyal güvenlik destek primi işveren payında 5 puan indirim yapılacak. 5 puanlık prim indirimi uygulanabilmesi için emekli olduktan sonra aynı işyerinde işe başlamak için tanınan süre ise 30 gün olarak belirlendi.