07 Mayıs 2024 Salı
News
Tacir ya da sanayici sıfatını kazanacak kadar sermayeye sahip olmayan, bedeni faaliyetini mütevazı sermayesi ile birleştirerek bağımsız şekilde üretimde bulunan kişi anlamında kullanılmaktadır.
Geleneksel sanayi düzeni, esnaf ve küçük sanatkârların hâkim oldukları küçük sanayie dayanmıştır. Lonca ya da korporasyonlar da örgütlenmiş olan esnaf, kapitalist fabrika sanayiinin doğuşu ile birlikte önemini büyük ölçüde kaybetmiştir. Ancak gelişmekte olan ülkelerde bugün de esnaf, gerek istihdam gerek üretim kapasitesi bakımından ülke ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca kütle üretimi yerine el maharetinin hâkim olduğu yerlerde esnafın ürettiği mallar daima belirli bir piyasaya sahip olmuştur.
Esnafın geleneksel işlevlerinden biri de mesleki eğitim vermektir. Loncalardan beri çırak, kalfa, usta düzeni içinde işleyen esnaflık kurumu, nitelikli işgücünün en sağlam kaynağını teşkil etmiştir. Esnaf yanında çalışanların sayıca azlığı, ustanın genellikle hem malik hem müteşebbis olarak çalışanlarla sürekli bir arada bulunması, mesleki eğitimi kolaylaştırmaktadır.
Ülkemizde esnaf ve küçük sanatkârlarla ilgili olarak 17.7.1964 tarih ve 507 sayılı yasanın yürürlüğe girmesiyle esnaf kuruluşlarının düzenlenmesi gerçekleştirilmiştir.
Öte yandan Çıraklık ve Meslek Eğitimi Yasası’nda da esnafın mesleki eğitimdeki önemi vurgulanmıştır.
Esnaflıkta modern anlamda işbölümünün bulunmayışı, çalışanların işçi sıfatından çok çırak niteliğine sahip olmaları gibi nedenlerle, esnafın İş Yasası kapsamı dışında tutulması şiddetle savunulmuştur. Ancak günümüzdeki esnafın çıraklar yanında işçileri de istihdam ettiği, modern makine ve aletleri kullandığı ileri sürülerek esnaf yanında çalışanların tümünün İş Yasası’na tâbi tutulması da önerilmiştir.
Türk yasa koyucusu bu iki karşıt görüşü ortalama bir çözüm içinde bağdaştırmıştır. buna göre, 507 sayılı yasa tanımına giren işyerlerinde çalışanların sayısı üç kişiyi aşmıyorsa buralarda İş Yasası uygulanmayacak, daha büyük işyerlerindeyse İş Yasası uygulanacaktır.
