08 Mayıs 2024 Çarşamba
News
Emtia kelimesi Arapça *****” kelimesinin çoğuludur ve “mallar” anlamına gelir. Bu nedenle emtia senetleri kavramını mal senetleri olarak ifade etmek mümkündür.
Emtia senetleri bir umumi mağazaya ya da bir taşıyıcıya tevdi edilen mallara karşılık verilen ve bu malları temsil eden senetlerdir. Türk Ticaret Kanunu’nun kıymetli evraka ilişkin üçüncü kitabının altıncı faslında düzenlenen ve bir menkulle ilgili olan emtia senetlerinin başlıcaları “makbuz senedi” (TK m. 746) ve “varant”tır (TK m. 747). Ayrı bir yerde hükme bağlanmış bulunan konşimento da bu tür bir senettir.
Bir emtia senedinin hamili, senedi ibraz ederek, bunun temsil ettiği malın kendisine geri verilmesini isteyebilir. Daha doğru bir anlatımla, emtia senetlerinin belirli bir malın teslimi talebini içerdikleri söylenebilir.
Emtia senetlerinin ortak özellikleri şunlardır: Her şeyden önce bütün emtia senetlerinde borcun konusu belirli bir eşyanın teslimidir. Sonra bu tür senetlerde, senedi düzenleyenin (örneğin taşıyanın ya da umumi mağaza sahibinin) borcu daha önce teslim aldığı ve başkasına ait bulunan bir malın teslim edileceği belirtilmektedir.
Ancak malı taşıyıcıya ya da umumi mağazaya teslim edenin, malı malik olması zorunlu değildir. Bir kısmı (makbuz senedi ve varant) kanunen emre yazılı senetler grubuna giren bu senetlerin teslimi, ibraz edilmeleri halinde mümkündür.
Emtia senetleri kıymetli evrak niteliğini taşır ve tem sil ettikleri hakkın devrinin yanı sıra bazen bu hakkın rehin edilmesini de sağlar.
