09 Mayıs 2024 Perşembe
News
Olumlu Cümleler
Belirtilen durumun gerçekleştiğini ya da gerçekleşeceğini ifade eden cümlelerdir.
Aşağıda olumlu cümlelerin çeşitli örnekleri sıralanmıştır:
Ödevlerini zamanında yapıyor.
Yapmıyor değil.
Amcam çok başarılıdır.
Amcam başarısız değil.
Öğrenci dediğin ders çalışmaz mı?
Olumsuz Cümleler
Cümledeki yargının gerçekleşmediğini ya da gerçekleşmeyeceğini vurgulayan yargılardır.
Bu tarz cümleler çeşitli şekillerde karşımıza çıkabilir.
Aşağıda olumsuz cümle örnekleri sıralanmıştır:
Henüz yağmur yağmadı.
Hiç yağmur yağmadı.
Yağmur yağmış değil.
Hiç sorunu yok.
Ne kitap okuyor ne test çözüyor.
Onda insaf ne gezer.
Hiç yalan söylenir mi?
Yapıca olumlu anlamca olumsuz cümler
Olumsuzluk ekleri almamalarına rağmen anlamca olumsuz olan yargılardır.
Ne televizyon izliyor ne radyo dinliyor.
Yapıca olumsuz anlamca olumlu cümle
Olumsuzluk bildiren ek veya sözcük aldığı halde anlamca olumlu olan yargılardır.
Roman okumayı sevmiyor değilim.
Başarılı yapıtlar yok değil.
Örnek:
(I) Son yıllarda yayınevlerinin sayısında bir artış gözlendi.(II) Bu, çeviri kitap sayısındaki artışı da beraberinde getirdi. (III) Yurt dışında çıkan hemen her kitap hiç gecikmeden bizde de yayımlanmaya başlandı. (IV) Hatta bir kitabı çabuk satışa sunabilmek için iki çevirmene bölüştürüp yayımlayanlar da var. (V) Bu, benimsemediğim bir yöntem çünkü her çevirmenin dili ve biçemi farklıdır, ikisi birleştirilince birbiriyle bağdaşmaz.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A) I. cümlede, bir saptama yapılıyor.
B) II. cümlede, I. cümlede belirtilenin sonucu açıklanıyor.
C) III. cümlede, başkalarından üstün olma durumu belirtiliyor.
D) IV. cümlede, farklı bir tutumdan söz ediliyor.
E) V. cümlede, bir karşı çıkış, nedeniyle birlikte belirtiliyor.
Çözüm:
C seçeneğindeki değerlendirme yanlıştır. Çünkü herhangi bir üstünlük anlamı görülmemektedir.
Yanıt C
Örnek:
Aşağıdaki yargıların hangisinde, bir yapıt ya da yazar hem olumsuz hem olumlu yönleriyle ele alınmıştır?
A) Temiz, sağlam, akıcı cümleleri, özentisiz anlatımıyla edebiyatımızda her zaman yaşacaktır.
B) Sözcüklerin seçiminde ve kullanımında gösterdiği özen, anlatımda duruluğun, yalınlığın sınırını aşıyor.
C) Kitapta öncelikle göze çarpan özellik, şiirsel bir anlatım ve zengin bir sözcük dokusu oluyor.
D) Yazar, toplumun özellikle kötü yanlarını ele alıp yermekten çok bundan duyduğu üzüntüyü belirtiyor.
E) Belirli bir durumu somut ve nesnel bir biçimde yansıtmış, anlatımını hızlandırarak gerilimler ve gevşemeler yaratmıştır.
Çözüm:
B seçeneğinde bir yazara yönelik önce olumlu sonra olumsuz değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Yanıt B
Örnek:
(I) Onun şiirinin temelini halk türkülerinden alınan öğeler oluşturur. (II) fiiirinde bu öğeler öne çıkar ve lirik bir söyleyişe ulaştırır şairi. (III) fakat lirizm onun şiirlerinde bir güz güneşi gibidir. (IV) Kimi zaman gökyüzü pırıl pırıldır, güneş şiirin sırtını ısıtır. (V) kimi kez de gökyüzü bulutlanır; sözcükleri duyğusal değerlerinden soyan, kuru, bilgilendirmeye yönelik söyleyiş öne çıkar. (VI) Bu söyleyiş son şiirlerinde kendini beli eder daha çok.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangilerinde “öğretici” şiire olumsuz bir bakış sezilmektedir?
A) II. B) III. C) IV. D) V. E)VI.
Çözüm:
V. cümlede “kuru” sözcüğü kullanılarak öğretici şiire olumsuz bir gözle bakılmıştır.
Yanıt D
Sarılmayı bilir misin? Sahiplenmeyi sahiplendiğinde sadık kalmayı?
Sen bilir misin aşık olmayı?
Bölünebilir misin ikilere üçlere… gerekirse binlere?
Yapabilir misin? Gerçekten sevebilir misin?
“Sevmenin demesi” olmaz. Unutma ya çok seversin bir kere ya da hiç sevmezsin..
Cümle Yorumu
Değerlendirilen cümlelerle ilgili anlam çıkarımı yapma işi cümle yorumudur. Cümle yorumu ile ilgili sorularda istenen:
Verilen cümleden ulaşılacak yargı,
Verilen cümleyle anlamca en yakın yargı,
Verilen cümleden ulaşılamayacak yargı
Verilen cümleyle anlamca uyuşmayan (çelişen) yargıdır.
Bu soruların çözümünde;
Örnek cümlenin tam olarak hangi mesajı ilettiği belirlenmeli.
Örnek cümledeki anahtar sözcükler tespit edilmeli,
Söz konusu anahtar ifadeler cevap seçenekleriyle kıyaslanmalıdır.
Örnek:
Tiyatro bir odak noktasıdır; dünyada, tarihte, insanda her ne varsa oraya yansıyabilir ama sanatın sihirli değneği altında.
Aşağıdaki yargıların hangisi bu cümlede söylenmek istenene en yakındır?
A) Sanat eseri, hayatı olduğu gibi yansıtmalı, eğlendirmeli
ve her sosyal tabakaya seslenmelidir.
B) Sanatta gerçek, basit bir kopyadan ibaret olmamalı, yazarın kafasından geçip onun görüşüyle bize sunulmalıdır.
C) Sanatçı öncü olmak, halkın yürüdüğü yolun ilerisini bir projektör gibi aydınlatmak zorundadır.
D) Sanatçı bir gözlemci ve deneyimcidir, olayları ve kişileri gözlemlediği gibi verir.
E) Sanatçı, toplumdaki işlevini, sanat kaygısını her şeyin üstünde tutmakla gerçekleştirebilir
Çözüm:
Verilen cümlede “sanatın sihirli değneği” ifadesine dikkat edilerek; sanatın, varlığı olduğu gibi değil değiştirerek yansıttığı sonucuna ulaşabilir.
Yanıt B
Örnek:
(I) Bana göre şiir, özünü halk kültüründen almalı. (II) Halk kültürü tükenmez bir hazinedir. (III) Halk ne söyleyecekse doğrudan söyler. (IV) Dolambaçlı yollarla sapmaz. (V) Halkımız acı sözlerden tatlı sözler üretir. (VI) Çirkinliklerden güzellik yaratır.
Parçada, anlamca birbirine en yakın olan iki cümle hangisidir?
A) I. ve II. B) II. ve III. C) III. ve IV. D) IV. ve V. E) V. ve VI.
Çözüm:
III. ve IV. cümleler anlamca birbirine en yakındır. Doğrudan söylemek dolambaçlı yollara sapmamaktır.
Yanıt C
Örnek:
İnsanlar genellikle, “Dolu dolu yaşıyorum.” demezler; “Dolu dolu yaşadım.” ya da “Dolu dolu yaşayacağım.”derler.
Bu cümlede anlatılmak istenen, aşağıdakilerden hangisine en yakındır?
A) Günlük sorunlar insanın mutluluğunu engeller.
B) İnsanlar, ya gençlikte ya da yaşlılıkta mutlu olurlar.
C) İnsanlar, yaşadıkları andaki mutluluğun farkına varamazlar.
D) Bulunduğu ortama uyum sağlayamayan kişi mutlu olamaz.
E) Ancak güzel bir çocukluk dönemi geçirenler mutlu olabilirler.
Çözüm:
Verilen cümlede insanların mutluluğu ya geçmişte ya da gelecekte aradıkları; yaşadıkları andaki mutluluğu fark edemedikleri belirtilmektedir.
Yanıt C
Örnek:
Tiyatro eleştirmeni, izlediği oyunun en çarpıcı, en belirleyici yönlerini yakalayıp belgeler.
Aşağıdakilerden hangisi, bu cümleye anlamca en yakındır?
A) Tiyatro eleştirisi yazma, öteki eleştiri türlerinden daha güçtür.
B) Tiyatro eleştirmeni, bir oyunu her izleyişte oyunun farklı bir özeliğini yakalar.
C) Tiyatro eleştirisi, oyunun ayrıcı ve etkileyici yanlarına yönelik düşünceler içerir.
D) Tiyatro eleştirisi, belirli ölçütlere bağlı kalmayı gerektirir.
E) Tiyatro eleştirisi yazmak için oyunu birkaç kez izlemek gerekir.
Çözüm:
C seçeneğinde “Tiyatro eleştirisi oyunun ayırıcı ve etkileyici yanlarına yönelik düşüncelerini içerir.” deniyor. Bu ifade, verilen cümle ile anlamca paraleldir.
Yanıt C
Çözüm:
İnsan, bazı şeyleri söylemeyi seçtiği için değil, onları belli bir biçimde söylemeyi seçtiği için “yazar”dır.
Bu cümle aşağıdakilerden hangisine anlamca en yakındır?
A) İnsanların, düşüncelerini söyleyiş biçimiyle söz dağarcığı arasında ilişki vardır.
B) Bir yazarın neyi söylediğinden çok, nasıl söylediği önemlidir.
C) İnsanın söyleyeceklerini seçerken çok özenli davranması gerekir.
D) Bir yazının okuyucu üzerindeki etkisi, onun anlatım biçimine göre değişir.
E) Bir yazar, düşüncelerini sınırlanmadan, özgürce yazmalıdır.
Çözüm:
Verilen cümlede “yazarın neyi söylediğinden çok nasıl söylediği önemlidir” düşüncesi dile getiriliyor.
Yanıt B
Örnek:
Bir yazarın çocukluğu, o yazarın banka hesabıdır.
Bu cümlede öne sürülen görüş aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yazarın sanatsal yaratıları, çocukluk anılarıyla, çoçuklukta yaşadıklarıyla beslenir.
B) Yazarların çocukluktaki birikimleri, yaşlılık döneminde anlam kazanır.
C) Mutlu bir çoçukluk dönemi geçirenler sonraki yıllarda yazar olabilir.
D) Her yazar çoçukluğunda, farkında olmadan yazarlığa hazırlık dönemi yaşamıştır.
E) Bir kimsenin yazar olmasında ilk adım, çocukluğunu anlatmasıdır.
Çözüm:
Verilen cümlede yazarın, çocukluk anılarından faydalanarak yetkin ürünler vereceği vurgulanmaktadır.
Yanıt A
