News
News
Hamilelik döneminde kanamalar en çok hangi aylarda görülür?
Hamilelik döneminde kanamalar özellikle 2 dönemde daha sık görülür. Bunlar hamileliğin ilk birkaç ayı ve son aylarıdır. Aşağı yukarı ilk aylarda %25 oranındaki gebeliklerde kanama görülür. Her kanama düşük belirtisi değildir. Bu kanamaların büyük çoğunluğu ilaç tedavisi ve yatak istirahatıyla düzelir. Hamilelikte kanamalar, ilk 3 ayda sık görülürken; 4, 5 ve 6. aylarda nadiren kanamaya rastlanır. Doğuma yaklaşılan aylarda da tekrar kanamalar görülebilir.
Bu kanamaların belirtileri nelerdir?
İç çamaşırında kanama görülür. Birkaç saat önce kasıklarda ve belde bir ağrı hissedilir. Bu ağrı regl sancısı gibi olabilir. Ancak kanama, sancısız da başlayabilir.
Hamilelik döneminde görülen kanamaların nedenleri nelerdir?
İlk üç aydaki kanamaları direk düşük tehlikesi olarak kabul ediyoruz. En erken olan kanamalar “imtiyantasyon kanaması” dediğimiz; daha bebek rahmin içine yerleşirken oluşan kanamalardır. Yani bebeğin rahmin duvarlarına yuvalanma kanamasıdır, bebek kendine rahim duvarında bir yer açıp oraya yerleşir. O yeri açarken birkaç damla kan gelir. Birçok hamilelikte gözükebilen bu kanama çok önemli değildir.
Hamilelik döneminde zorlamalarla ve ağır kaldırmalarla oluşan, rahmin kasılmasından kaynaklanan kanamalar vardır. Rahmi problemli olan, miyomu olan ve rahminde şekil bozukluğu olan bayanlarda hamileliğin ilk aylarında kanamalar gözükür. Bu kanamalarda düşük riski daha yüksek olarak kabul edilir.
Üçüncü aya doğru yaklaşırken, bazen “plasenta previa” denilen bir probleme rastlanır. Normalde bebeğin yanında plasentası vardır. Plasenta, karaciğere benzeyen sünger gibi bir organdır. Annenin kanı, bu plasentanın içine akar; plasentadan da göbek kordonuyla bebeğe ulaşır. Normalde bebek aşağıda, plasentası da üstünde durur; aralarında da bir kordon bağı vardır. Bazen hatalı yerleşim olabilir. Eğer bebek üste, plasenta da alta yerleşir ise ufak bir zorlamayla, cinsel ilişkiyle, ağır kaldırmayla vs. bu plasentadan kan akar. Bu plasenta aşağıda kaldığı sürece ara ara kanamalar olur ve düşük riskinden söz edilir. Plasenta, çoğunlukla rahim büyüdükçe yukarıya doğru çıkar, hep aşağıda kalmaz. Eğer yukarıya doğru çıkmazsa; bütün hamilelik boyunca kanama görülebilir. En sık kanama nedenlerinden biri budur.
Doğuma yaklaşılan dönemlerde olan kanamalar ise, genellikle erken doğum işaretidir. Rahim erkenden kasılmaya başlar ve rahim ağzının açılmasıyla kanamalar görülür.
Hamilelik döneminde görülen kanamaların tedavileri nelerdir?
İlk üç ayda görülen kanamalara progesteron ilacı verilir. Hastalar genellikle, bu ilacın bebeğe dokunabileceğinden şüphelenir. Ancak bu ilaçlar bebeğe herhangi bir zarar vermez. Progesteron, zaten bütün kadınlardan salgılanan bir hormondur. Görevi rahmi gevşetmektir. Rahim gevşesin, yumuşasın ve kasılıp bebeği atmasın diye vücut kendi üretir. Kanaması olan, daha önce düşük yapmış ve tüp bebek gibi yöntemlerle zor hamile kalmış kişilere, düşük yapmasınlar diye bu progesteronlar verilir. Eğer kanama anneden kaynaklanıyorsa; rahim kasıldığı için, plasenta previa gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa progesteron ve yatak istirahatı verilmesiyle kanamalar durur.
Ancak diğer bir grup daha vardır. Bebekte sağlıksız bir durum varsa; yani bebek artık canlı değil ve vücut bebeği atmak istiyor ise bunu progesteron tedavisi durduramaz. Hamileliğin son üç ayındaki erken doğum tehdidiyle beraber gelen kanamalarında ise yatak istirahatı olmalıdır. İstirahat, bu aşamada birinci tedavidir ve bol sıvı alımı önemlidir, hatta hafif kanamalarla gelen erken doğum tehlikesi vakalarına ilk iş hemen serum takılıp vücudun sıvısı arttırılır. Bol sıvı alımı ve yatak istirahatıyla beraber doğum durdurucu ilaçlar kullanılır. Böylece çoğunlukla kanamalar durdurulur.
Kanamaların durmaması sonucu oluşan tehlikeler nelerdir?
Kanamaların durmaması sonucu düşük veya erken doğum görülür. İlk üç ay içinde problem anneden; yani rahimden kaynaklanıyor ise kanamalar durur. Uygulanan tedavilere rağmen eğer bebek düşerse, bu durum bebeğin sağlıksız olduğunu gösterir. Son aylarda yaşanan erken doğumu durdurmak için hastanın çok geç kalmadan, yani bir iki damla kan görünce veya hafif bir sancısı olması durumunda hastaneye gelmesi gerekir. Böylece hemen ilaç verilir ve erken doğum durdurulur. Ancak evde saatlerce ağrı çekip ondan sonra gelirse rahim ağzı açılmış olur ve doğum durdurulamaz.
Kanamaların, erken doğum ve düşük dışında anneye verdiği zararlar nelerdir?
Plasenta previa dediğimiz tehlikenin dışında bir de “ablasyo” denilen bir durum vardır. Doğum başlayınca plasenta yerinden kopar ve şiddetle kanama başlar. Bu iki kanama çeşidi de anne hayatını tehdit eder.
Kanamalar için önlem almak mümkün mü?
Koşulların uygun olduğu yerlerde, hamilelere her kontrollerinde ultrason yapılması gerekir. Ultrason, plasentanın yerini gösterir. Plasentanın yerinin normal olmadığı tespit edilirse; anne, dikkatli olması ve cinsel ilişkiye girmemesi için uyarılır. Eğer anne bunlara dikkat edip zorlayıcı hareketlerde bulunmazsa, bunlardan kaynaklanan kanamalar engellenir. Önceden ultrasonla tespit edilirse; plasenta previa için de önlem alınabilir. Hastaya istirahat verilir ve kanama engellenir. Ancak bebek sağlıksız olduğu için vücut bebeği atmaya çalışıyorsa; bunun için yapılacak fazla bir şey yoktur. Erken doğum açısından bakıldığında, hasta daha önce doğum yapmış ise bize yol gösterir; “Daha önce sekiz aylık doğum yaptım, hamileliğim kanamalı geçti.” gibi. Bu tip problemler genellikle tekrarladığı için daha önceden önlem almak mümkündür. Hamileliğin 4, 5. aylarında ultrasonla veya alttan muayeneyle rahim ağzının kalınlığı ölçülür. Eğer rahim ağzı çok ince ve açılmaya hazırsa bu hastaların rahim ağzına dikiş konulabilir. Dikişle birlikte rahim ağzı büzülerek kapatılır ki; kanama olmasın ve erken doğum başlamasın. Eğer hasta iyi takip edilirse birçok şey zamanında fark edilip önlenebilir.
Düşüklerde yaş ne kadar ileriyse; düşük oranı o kadar yüksektir. Ancak, kanamalı gebelik oranları aşağı yukarı aynıdır.
Anne adaylarına önerileriniz nelerdir?
Anne adayları mutlaka kontrollere gitmelidirler. 4, 5. aylarda hasta rahim ağzına baktırmak için aşağıdan kontrol edilmelidir. Toplumumuzda “alttan kontrol olursa doğum ve kanama olur” diye bir takım inanışlar var. Hastalar bu tip şeylere kesinlikle inanmasınlar. Doktorları muayene etmek istiyorsa vajinal muayeneyi olabilirler, bu muayene, hamilelikte herhangi bir zarar teşkil etmez. Aksine, olabilecek bazı problemleri önceden haber verip engellememizi sağlar.
