ARZ, TALEP ve ESNEKLİK ANALİZLERİ İLE İLGİLİ ÖRNEKLER
1-Bolluk Paradoksu(King Kanunu): Tarımda ürünün bol olduğu yıllarda tarımcıların geliri, normal ürün alınan yıldan düşük olur. Tarımsal ürünlerin talebi esnek değildir. Ürün bol olursa fiyatlar düşer fakat tüketiciler fazla tüketemezler. Ürün az olursa fiyat yükselir talep kısılamaz üretim artırılamaz.
1.yılda denge fiyatı F0 dır. 2. yılda hava koşulları iyi gidip arz artarsa arz eğrisi sağa kayar. Fiyat F1 e düşer, talep M1 e yükselir. 2. yılda gelir 1. yıla göre daha düşük olur.
2-Örümcek Ağı Teoremi: Tarımsal ürünlerde talep değişikliğine arzın uyabilmesi için bir üretim döneminin geçmesi gerekir. Tarımcı her yıl ne kadar üretim yapacağına geçen yılın fiyatlarına bakarak karar verir. Bu da dalgalanmalara neden olur. Bunu açıklayan şekiller örümcek ağına benzer(Cobweb)
A-Sürekli Dalgalanma:
1.yıl üretim M0 kadardır. Fiyat F0 olmuştur. 2.yıl üretim M0 kadardır fakat talep fazla olduğundan fiyat F1 olur. 3. yıl F1 fiyatına bakarak M1 kadar üretim yapılır fakat talep M0 düzeyindedir. Fiyat tekrar F0 a düşer.
Arz ve talep eğrilerinin eğimleri eşitse bu böyle devam eder.
B-Dengeye Yönelik Dalgalanma: Tarımsal ürünün talep eğrisi arz eğrisine oranla daha yatıksa yani eğimi daha azsa cari fiyat denge fiyatından ayrılırsa malın fiyatı giderek dengeye yönelir.
C-Dengeden Uzaklaşan Dalgalanma: Tarımsal ürünün talep eğrisinin eğimi arz eğrisinden daha büyükse herhangi bir talep artışında fiyat giderek denge fiyatından uzaklaşır.
3-Tarımsal Ürün Fiyatlarına Devlet Müdahalesi
A-Üreticiyi Koruma Amaçlı:
-Taban Fiyatı Politikası; üreticiyi korumak için piyasa fiyatının belirli bir düzeyin altına düşmemesini garanti eder. Bunu için devlet alıcı olarak piyasaya girer. Üretici ilan edilen fiyata göre üretim yapar. Arz fazlasını alıp fiyatı yükseltir.
-Mali Yardım(Prim); hem üreticiyi hem tüketiciyi korur. Devlet yine belli bir fiyat garanti eder fakat piyasayı serbest bırakır. Aradaki farkı ürün başına üreticiye öder.
B-Tüketiciyi Koruma Amaçlı: Arzın kıt olduğu durumlarda devlet fiyatlara müdahale eder ve piyasa fiyatının altında, maliyetin biraz üstünde bir fiyat belirler. Buna “Tavan Fiyat” denir. Karaborsaya neden olur.
4-Kira Kontrolleri: Konut kiralarının aşırı yükselmesi halinde devlet tavan fiyat belirleyebilir fakat bu da büyük çoğunluğun evsiz kalmasına neden olur.
5-Esneklik ve Verginin Yansıması
-Talep esnek değil, arz esnekse, mala vergi konduğunda satıcı vergiyi fiyata yansıtır. Verginin tümünü alıcı öder.
-Talep tam esnekse, herhangi bir fiyat artışında talep sıfıra düşeceğinden satıcı vergiyi fiyata yansıtmaz kendi öder.
-Arz ve Talep eğrileri bir miktar esnekse verginin bir kısmını alıcı bir kısmını satıcı öder.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.