Tarhun Bitkisinin Genel Özellikleri

Yazılı kaynaklarda, ilk defa M.Ö. 2000’li yıllarda kullanıldığı belirlenen tarhunun Türk, Rus ve Fransız tarhunu olmak üzere 3 çeşidi mevcuttur. Türkiye ve Türkistan’da yayılış gösteren tarhun bitkisinin Fransız tarhunu ile benzerlik gösterdiği bilinmektedir. Ayrıca tarhun ülkemizde çoğunlukla Doğu Anadolu (Erzurum), Doğu Karadeniz (Bayburt), Güneydoğu Anadolu (Gaziantep, Şanlıurfa) ve İç Anadolu (Ankara) bölgelerinde tarhun yetiştiriciliği yapılmaktadır.

Tarhun Taksonomisi (Artemisia dracunculus L.)

• Kingdom (Alem): Plantae (Bitkiler alemi)
• Division (Şube): Magnoliophyta (Kapalı tohumlu)
• Classis (Sınıf): Magnoliopsida (İki çenekli)
• Ordo (Takım): Asterales
• Familia (Aile): Asteraceae (Papatyagiller)
• Genus (Cins): Artemisia (Yavşan/Pelin)
• Species (Tür): Artemisia dracunculus (Tarhun)

Tarhun Bitkisinin Özellikleri

Tarhun yetiştiriciliği (Artemisia dracunculus L.) 60 ile 120 cm arasında boylanabilen, hoş kokulu, çok yıllık ve çalımsı bir bitkidir. Açık yeşil renkli yuvarlak gövdesi dallanmalar göstermektedir. Hoş kokusunu yaprak altlarında bulunan yağ bezelerinden yaymaktadır. Mineral tuz, iyot A ve C vitamini bakımından zengin yaprakları, ince, sarı ve beyaz renkli çiçekleri mevcuttur.

Fransız ve Türk tarhunu köklerinden ayrılarak yani çelikleme yöntemi ile çoğaltılır. Bu tarhunlara oranla aroması daha az olan Rus tarhunu ise tohumla çoğaltılmaktadır.

Tıbbi ve aromatik özellikleri için kullanılan tarhun özellikle Fransız mutfağının vazgeçilmez baharatları arasında yer almaktadır. Ayrıca, sindirim salgılarını arttırarak sindirimi kolaylaştırdığı, iştah açtığı, idrar söktürücü ve gaz giderici etkisinin olduğu, kurt düşürücü, kramp çözücü olduğu, tonik etkisi vardır. Antiseptik özelliği, diş ağrıları ve dişeti hastalıklarında faydalı olduğu, bilinen özellikleri arasında sıralanmaktadır. Bütün bu tıbbi etkilerine ek olarak; parfümeri sanayisinde, diş macunu yapımında kullanılmakta. Gazlı içecek yapımında, alkollü içecek yapımında, gıdaların raf ömrünün uzatılmasında, et, balık ve tavuk gibi yiyecekler ile birlikte, böreklerde, çorbalarda ve salatalarda ve gazlı içeceklerin üretiminde sıkça kullanılmaktadır.