Av. AYŞENUR ATICI
Fazla Çalışma: Haftalık çalışma süresi en fazla 45 saattir. Kanunda yazılı koşullar halinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalara fazla çalışma denir. Her bir saat çalışma için verilecek ücret, saat başına düşen ücretin %50 arttırılması suretiyle ödenir. Örneğin saat başına 5 TL ödeniyorsa fazla çalışılan her saat için bu fiyat 7.5 TL olacaktır.
Fazla Sürelerle Çalışma: Fazla mesai (çalışma) ile fazla sürelerle çalışma birbirinden ayrıksı durumlardır. Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırk beş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırk beş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır.
Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmi beş yükseltilmesiyle ödenir. Örneğin haftalık 42 saat çalışılması sözleşmede kararlaştırıldı, 45 saate kadar (45. saat dahil) fazla sürelerle çalışma olarak kabul edilip ücret %25 zamlı olarak hesaplanması gereklidir. Bu durumda saat başına 5 TL düşüyorsa %25 yükseltilmiş hali 6.25 TL olacaktır. (3*5= 15 TL yerine ücret 3*6.25=18.75 TL olacaktır.)
İş Kanunumuza göre, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.
Fazla Sürelerle Çalışmak İçin İşverenin İşçiden İzin Alması Gerekir mi?
Elbette işçiden izin alınması gerekir.
Fazla Çalışma Süresi 1 Yılda En Fazla Ne Kadar Yaptırılabilir?
Fazla çalışma süresinin toplamı 1 yılda 270 saatten fazla olamaz!
Çalışma Süreleri Hesaplanırken… İşçilere verilen ara dinlenmeleri( yemek, çay veya sigara molaları…) çalışma sürelerinden sayılmamaktadır.
Gece Çalışma Kavramından Ne Anlamamız Gerekir?
Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve herhalde en fazla on bir saat süren dönemdir. Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’e göre 20.00-06.00 saatleri arasındaki işçi postalarında, 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmaları yasaktır!
12 Saat Süren Gece Vardiyaları Yasal Mıdır?
Yasal değildir. Şöyle ki, 4857 Sayılı İş Kanunumuzun 69. Maddesine göre gece çalışmaları 7.5 saati geçemez. Ancak turizm, özel güvenlik veya sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçiden yazılı onay alınarak 7.5 saatin üzerinde çalışma yaptırılabilir. Ama burada önemli olan nokta işçinin YAZILI onayının alınmış olmasıdır.
Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde…
Bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur. Gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir. Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az on bir saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz!
Sonraki haftalarda, kadınların çalışma hayatı, kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık ve ücretli izin gibi İş Hukukunu ilgilendiren diğer önemli konulardan bahsedeceğim.
Takipte ve esen kalın…
Sorularınız için aysnr.atc@outlook.com mail adresimden ulaşabilirsiniz.