ARUZ KALIPLARIYLA İLGİLİ UYGULAMALAR
Göz gördü gönül sevdi seni ey yüzü mâhım
Kurbânın olam var mı benim bunda günâhım (Nahîfî)
Açınca yelkeni hiç bakma, oynasın varsın;
Kayık çocuk gibidir: Oynuyor mu kaydetme (Tevfik Fikret)
Duydum seni istiyor bu vicdan
Bildim sana vâsıl oldu cânân (Abdülhak Hamid Tarhan)
Memleket bitti, yine bitmedi sen, ben….
Bize bu hâl ile bizden büyük olmaz düşmen (Namık Kemal)
Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden
Eteklerinde güneş renkli bir yığın yaprak (Ahmed Haşim)
Âsûde olam dersen eğer gelme cihâna
Meydâna düşen kurtulamaz seng-i kazâdan (Ziya Paşa)
Hayır mâtem senin hakkın değil, mâtem benim hakkım:
Asırlar var ki aydınlık nedir hiç bilmez âfâkım. (Mehmed Âkif Ersoy)
Çatma, kurban olayım çehreni, ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl…
Hakkıdır ,Hakk’a tapan milletimin istiklâl! (Mehmed Âkif Ersoy)
Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle
Canlandı o meşhûr ova at kişnemesiyle (Yahya Kemal Beyatlı)
Gönlüm, dilim, kanım ve mizâcımla sizdenim
Dünyâ ve âhirette vatandaşlarım benim. (Yahya Kemal Beyatlı)
Sitanbul’a geçmiş idim salı gün
Cihân görmesin ânın emsâli gün (Keçecizâde İzzet Molla)
Saçma ey göz eşkden gönlümdeki odlare su
Kim bu denlü tutuşan odlare kılmaz çâre su (Fuzûlî)
Dinle neyden kim hikâyet etmede
Ayrılıklardan şikâyet etmede (Nahifî)
Hani ol gül gülerek geldiği demler şimdi
Ağlarım hâtıra geldikçe gülüştüklerimiz (Mâhir)
Ne Süleymân ne Selîm’in kuluyuz
Hazret-i Rabbi rahîmin kuluyuz (Esrar Dede)
Anı hoş tut garîbindir efendi işte biz gittik
Gönül derler ser-i kûyunda bir dîvânemiz kaldı (Hayâlî)
Geçer firkat zamânı böyle kalmaz
Sağ olsun sevdiğim Mevlâ kerimdir (Nâilî)
Cihânda âşık-ı mehcûr sanma râhat olur
Neler çeker bu gönül söylesem şikâyet olur (Şeyhülislâm Yahya)
Ağlatmayacaktın yola baktırmayacaktın
Ol va’de-i tekrâr be-tekrârı unutma (Esrar Dede)
Gül hasretinle yollara tutsun kulağını
Nergis gibi kıyâmete dek çeksin intizar (Bâkî)
ARUZ KALIPLARIYLA İLGİLİ UYGULAMALARIN CEVAPLARI
Göz gördü / gönül sevdi / seni ey yü / zü mâhım seni: imale
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Kurbânı /n olam var mı / benim bunda / günâhım (Nahîfî) Kurbânın olam: ulama
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Mef’ûlü / Mefâîlü / Mefâîlü / Feûlün
Açınca yel / keni hiç bak / ma, oynasın / varsın;
. _ . _ / . . _ _ / . _ . _ / _ _
Kayık çocuk / gibidir: Oy/ nuyor mu kay / detme (Tevfik Fikret)
. _ . _ / . . _ _ / . _ . _ / _ _
Mefâilün / Feilâtün / Mefâilün / Fa’ lün
(Feilün)
Duydum se / ni istiyor / bu vicdan vâsıl oldu: ulama
_ _ . / . _ . _ /. _ _
Bildim sa / na vâsıl ol / du cânân (Abdülhak Hamid Tarhan)
_ _ . / . _ . _ /. _ _
Mef’ûlü / Mefâilün/ Feûlün
Memleket bit / ti, yine bit / medi hâlâ / sen, ben…. yine: imale
_ . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / _ _ büyük olmaz: ulama
Bize bu hâl / ile bizden / büyük olmaz / düşmen (Namık Kemal) bu: imale
. . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / _ _
Feilâtün / Feilâtün / Feilâtün / Feilün
(Fâilâtün) (Fa’lün)
Ağır ağır / çıkacaksın / bu merdiven / lerden
. _ . _ / . . _ _ / . _ . _ / _ _
Eteklerin / de güneş renk / li bir yığın / yaprak (Ahmed Haşim)
. _ . _ / . . _ _ / . _ . _ / _ _
Mefâilün / Feilâtün / Mefâilün / Feilün
Âsûde / olam dersen / eğer gelme / cihâna dersen eğer: ulama
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Meydâna / düşen kurtu/ lamaz seng-i / kazâdan (Ziya Paşa)
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Mef’ûlü / Mefâîlü / Mefâîlü / Feûlün
Hayır mâtem senin hakkın değil, mâtem benim hakkım: bilmez âfâkım.: ulama
. _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _
Asırlar var ki aydınlık nedir hiç bilmez âfâkım. (Mehmed Âkif Ersoy)
. _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _
Mefâîlün / Mefâîlün / Mefâîlün / Mefâîlün
Çatma, kurban / olayım çeh / reni, ey naz / lı hilâl!
_ . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / . . _
Kahraman ır / kıma bir gül! / Ne bu şiddet / bu celâl?
_ . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / . . _
Sana olmaz / dökülen kan / larımız son / ra helâl…
_ . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / . . _
Hakkıdır ,Hak / k’a tapan mil / letimin is / tiklâl! (Mehmed Âkif Ersoy)
_ . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / _ _
Feilâtün / Feilâtün / Feilâtün / Feilün
(Fâilâtün) (Fa’lün)
Uçtuk Mo / haç ufkunda / görünmek he / vesiyle Mohaç ufkunda: ulama
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Canlandı / o meşhûr o / va at kişne / mesiyle (Yahya Kemal Beyatlı)
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Mef’ûlü / Mefâîlü / Mefâîlü / Feûlün
Gönlüm, di / lim, kanım ve / mizâcımla / sizdenim
_ _ . / _ . _ . / . _ _ . / _ . _
Dünyâ ve / âhirette / vatandaşla / rım benim. (Yahya Kemal Beyatlı)
_ _ . / _ . _ . / . _ _ . / _ . _
Mef’ûlü / Fâilâtü / Mefâîlü / Fâilün
Sitanbul’a geçmiş idim salı gün salı: imale
. _ _ / . _ _ /. _ _ /. _ ânın emsâli: ulama
Cihân görmesin ânın emsâli gün (Keçecizâde İzzet Molla)
. _ _ / . _ _ /. _ _ /. _
Fe û lün / Fe û lün / Fe û lün / Fe ûl
Saçma ey göz / eşkden gön / lümdeki od / lare su eşk: medli hece
_ . _ _ / _ . _ _ / _ . _ _ / _ . _ (bir buçuk)
Kim bu denlü / tutuşan od / lare kılmaz / çâre su (Fuzûlî)
_ . _ _ / _ . _ _ / _ . _ _ / _ . _ altı çizili hecelerde imale var.
Fâilâtün / Fâilâtün / Fâilâtün / Fâilün
Dinle neyden / kim hikâyet / etmede
_ . _ _ / _ . _ _ / _ . _
Ayrılıklar / dan şikâyet / etmede
_ . _ _ / _ . _ _ / _ . _ Nahifî
Fâilâtün / Fâilâtün / Fâilün
Hani ol gül / gülerek gel / diği demler / şimdi
. . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / _ _
Ağlarım hâ / tıra geldik / çe gülüştük / lerimiz (Mâhir)
_ . _ _ / . . _ _ / . . _ _ / . . _
Feilâtün / Feilâtün / Feilâtün / Feilün
(Fâilâtün) (Fa’lün)
Ne Süleymân / ne Selîm’in / kuluyuz
. . _ _ / . . _ _ / . . _
Hazret-i Rab / bi rahîmin / kuluyuz (Esrar Dede)
_ . _ _ / . . _ _ / . . _
Feilâtün / Feilâtün / Feilün
(Fâilâtün) (Fa’lün)
Anı hoş tut / garîbindir / efendi iş / te biz gittik
. _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _
Gönül derler / ser-i kûyun / da bir dîvâ / nemiz kaldı (Hayâlî)
. _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _ / . _ _ _
Mefâîlün / Mefâîlün / Mefâîlün / Mefâîlün
Geçer firkat / zamânı böy / le kalmaz
. _ _ _ / . _ _ _ / . _ _
Sağ olsun sev / diğim Mevlâ / kerimdir (Nâilî) Sağ olsun: ulama
. _ _ _ / . _ _ _ / . _ _
Mefâîlün / Mefâîlün / Feûlün
Cihânda â / şık-ı mehcû / r[ı) sanma râ / hat olur şık-ı: ulama; cûr: medli hece
. _ . _ / . . _ _ / . _ _ _ / . . _ şikâyet olur ve râhat olur: ulama
Neler çeker / bu gönül söy / lesem şikâ / yet olur (Şeyhülislâm Yahya)
. _ . _ / . . _ _ / . _ . _ / . . _
Mefâilün / Feilâtün / Mefâilün / Feilün
Ağlatma / yacaktın yo / la baktırma / yacaktın va’de:kelimenin ilk hecesi uzun “a” var gibi okunur
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Ol va’de / -i tekrâr[ı] / -be-tekrârı / unutma (Esrar Dede) râr: medli hece
_ _ . / . _ _ . / . _ _ . / . _ _
Mef’ûlü / Mefâîlü / Mefâîlü / Feûlün
Gül hasre / tinle yolla / ra tutsun ku / lağını çeksin intizar: ulama
_ _ . / _ . _ . / . _ _ . / _ . _
Nergis gi / bi kıyâme / te dek çeksi / n intizar (Bâkî)
_ _ . /_ . _ . / . _ _ . / _ . _
Mef’ûlü / Fâilâtü / Mefâîlü / Fâilün