Yöneticiniz, çalışma arkadaşınız, eşiniz ya da arkadaşınız olarak karşınıza çıkabilirler. En belirgin özellikleri her şeyi kontrol altına almak istemeleridir. Peki bir kontrol manyağı ile nasıl baş edilir? İşte cevabı…
BİR KONTROL MANYAĞI İLE NASIL BAŞ EDİLİR?
Hayatınızda, sizi ve davranışlarınızı kendi istediği gibi yönlendirmeye çalışan, sürekli bir şeylerin nasıl yapılması gerektiğini anlatan kontrol delisi biri var mı? Onunla sizi çıldırma noktasına getirmeden nasıl baş edebilirsiniz?
İngilizce’de “control freak” denilen, Türkçe’de daha çok “kontrol takıntılısı”, “kontrol delisi” ya da “kontrol manyağı” olarak kullandığımız söz öbeği, “İnsanları ve davranışlarını kendi istediği gibi kontrol etme hastası olmuş kişi” anlamına geliyor.
Sizin de hayatınızda, sizi ve davranışlarınızı kendi istediği gibi yönlendirme takıntısı olan birileri var mı? Ya da çevrenizde her zaman herkese bir şeylerin nasıl yapılması gerektiğini anlatan birileri görüyor musunuz? Peki, bu kontrol takıntısı olan kişilerle sizi çıldırma noktasına getirmeden nasıl uzlaşma sağlayabilirsiniz? Durun, biz anlatalım.
Kontrol delisi olan kişilerin başarısızlık karşısında dehşete düşen insanlar olduğunu anlayın.
Bu kişiler hiçbir zaman başkalarının o işi kendilerinden daha iyi yapabileceklerine inanmazlar ve başkalarına güvenmezler. Bu, uzmanlar tarafından gerek evde gerekse de iş hayatında mutsuzluğa yol açan, çocukluktan kaynaklanan bir kişilik bozukluğu olarak kabul ediliyor. Çoğu kontrol delisi insan, mutsuz ve güvensizdir; kelimelerinin ve hareketlerinin insanları nasıl etkileyebileceğini anlamaz.
Onlara karşı sürekli sakin ve sabırlı davranın.
Kızmak işe yaramaz. Bu davranış biçimi bir çatışmaya dönüyorsa oradan ayrılın. Bu kişiler uzun süreli terapi almadıkları sürece daha iyi olmazlar. Kontrol delisi olan kişi ailenizden biriyse yolundan çekilseniz iyi edersiniz. Sizi her konuda eleştirir ve bunu kişisel algılamamak elinizde değildir. Duygularınızı incitebilir.
Yapabileceğiniz en kötü şey bu kişilerle kavga etmektir.
Çünkü bu, zamanınızı çöpe atmaktan başka işe yaramaz. Kontrol takıntılılar, yardım almadan değişmezler, değişemezler. Bu onlarda derine işlemiş bir sorundur, sizin sorununuz değildir. Size düşen, bu kişilerle hiç çatışmaya girmeden kendinize yapacak başka işler bulmak, size kendinizi iyi hissettirecek kişilerle zaman geçirmek.
Anksiyete (kaygı) düzeylerini izleyin.
Bir kontrol manyağının stres altındayken bununla baş edebilecek yetisi yoktur. Karşısındaki insanları ezip geçmekten çekinmez. Bir işi, hiç kimsenin kendisinden daha iyi yapabileceğine inanmaz. Çıkmaza sürüklenir çünkü üzerine çok fazla yük bindirmiştir ve sonra başarısız olur. Bu ruh hali değişimlerine karşı uyanık olun.
Bir kontrol delisi ile çalışmak, sizin tüm fikirlerinizi reddeceğinden mutsuzluk nedenidir.
Sizin fikirlerinizi sürekli reddetmesini kişisel algılamayın.
Bu, sizin fikirlerinizin kötü olduğu anlamına gelmez, kontrol delisi iş arkadaşınız ya da yöneticiniz bunların üzerine düşünmez bile. Destekleyici ve pozitif olun ama sesinizin duyulmacağını anlayın.
Bir çalışansanız iş yerinde yeni fikirler önermeyi bırakın.
Aradaki barışı koruyabilmek için fikirlerine katılmayı sürdürün. Onun “patron” olduğunu ve sizin işinize değer verdiğinizi sürekli hissettirerek onu rahatlatmanız gerekebilir. Eğer mümkünse başka bir iş aramaya başlayabilirsiniz.
Hayatınızın önemli olduğunu fark edin.
Her zaman başka işler ve sağlıklı ilişki kurabileceğiniz başka insanlar vardır. Tolere edilemeyecek bir durumdaysanız kendinize işkence yapmaktan vazgeçin ve çözüm bulun. Hiç kimseye sizin hayatınızı kontrol etme gücü verilmemiştir. Bu sizin hayatınız, unutmayın.
Affetmeyi seçin.
Kontrol takıntılılar onları bıraktığınızda korkuları ve güvensizlikleriyle delik deşik olurlar. Kendilerinin mükemmel olmasını isterler ve hepimiz biliyoruz ki mükemmellik imkansız değilse bile ulaşılması kolay bir hedef de değildir. Siz onu geride bırakarak kendi mutluluğunuzu yakalayabilirsiniz, onlar hiçbir zaman kendi hayatlarında huzuru bulamayabilirler.
Özsaygınızı oluşturmaya başlayın.
Kendinize karşı nazik olun. Bir kontrol delisinin altında eziliyorsanız, onu terk etmenizi engellemek için sizi değersiz olduğunuz konusunda ikna yoluna gidebilir. Buna bir an bile inanmamalısınız. Kontrol manyakları, insanlarda kendilerinden güven duymama hissi oluşturmayı severler. Siz, yavaş yavaş kendinizi uzaklaştırmaya başlayın.
İşe/ilişkiye devam etme ya da ayrılma konusunda bir plan tasarlayın ama bir zaman sınırı koyun, böylece sorun üzerinde kontrol sahibi olduğunuzu hissedeceksiniz
Bir kontrol delisiyle birlikte yaşıyorsanız, onu değiştirebileceğinizi düşünmeyin. Yaşlandıkça daha kötü olabilir.