Anayurdu Tropikal Amerika olan Saat Çiçeği, çarkıfelekgiller familyasının örnek bitkisidir. Saat Çiçeğinin, Tropikal Amerika’dan dünyaya yayılmış 400 kadar türü vardır. İspanyol kaşifler Peru ve Brezilya yerlilerinden bitkinin teskin edici olarak kullanıldığını öğrendiler. Bitkiyi İspanya’ya götürdüler ve Çarkıfelek bitkisi oradan bütün Avrupa’ya teskin edici bir bitki olarak yayıldı. İşin enteresan tarafı ise Tropikal Amerika’da doğmasına rağmen Amerika, bitkinin teskin edici özelliğini Avrupa’dan sonra öğrendi.
Bakımı
Passiflora çok arsız ve çok hızlı gelişen bir bitkidir. Hemen çiçek açmak için fırsat arar. Çok az hastalıktan ya da böcekten etkilenir. Oldukça güçlü, sağlam bir yapısı vardır. Bir kez tutundu mu kolay kolay formunu ve sağlığını kaybetmez ve neredeyse yıl boyu çiçeklenir.
Nemli ve geçirgen topraklarda coşar ancak kurak sert hatta killi topraklarda dahi sorunsuz gelişir.Passifloralarda bakım bitkinin sağlığından çok formunu sağlamak için yapılır. Budama ile bitki kontrol altında tutulmalı, güzel görünümü sağlayacak dallanma teşvik edilmelidir. Profesyonel ihtiyaçlar hariç yılın her döneminde budama yapılabilir.
Çiçeklenmeyi artırmak için kök sınırlandırması iyi yöntemlerden biridir. Çok verimli, nemli ve gevşek topraklarda bitki toprak altından ilerleyip gelişmeye müsaittir. Bu durumlarda passiflora gelişecek ve olabildiğince yayılmaya çalışacaktır. Yayılma dönemlerinde bitki yeşil dal ve yapraklı kısımlarına gücünü gönderdiğinden çiçeklenmesi az olur. Köklerinin fazla yayılmayacağı saksı dikimlerinde kökler ilerleyemediklerinden, kökler sınırlanmış olur ve bitki daha çok çiçek açar. Aynı mantıkla bahçe dikimlerinde toprak altından köklere sınırlandırma yapılırsa, çiçeklenme artacaktır.
Nerede yetiştirilir?
Saksıda ve bahçede yetiştirmeye uygun. Özellikle çitlere, pergolalara, limonluklara sarılarak gelişir ve kısa sürede kapatır. Yaz kış yeşildir ve ılıman bölgelerde neredeyse yıl boyu çiçeklidir.Ilıman sahil bölgelerinde dışarıda yetiştirilebilen bu bitkiler soğuk iç bölgelerde seralarda ve çok güneş alan iç mekânlarda yetiştirilirler. Her türlü toprakta rahatlıkla yetiştirilebilir. Düzenli sulama ve gübreleme ile en iyi gelişmeyi sağlarlar. Bahçelerde en çok güneş alan yerlere dikilir. Sıcaklık düştüğünde ısıdan faydalanması için güney ve batıya bakan duvarlar tercih edilir.
Çarkıfelek (Passiiflora) Çiçeğinin Üretimi
Tohum, aşı ve çelikle üretilir. Tohumların ekimi geç kış veya erken ilkbaharda 12 saat ılık suda bekletildikten sonra sera şartlarında ekimleri yapılır. İlkbaharda yumuşak çelik ve yaprak göz çelikleri ile üretilirken, yaz sonu 12–15 cm olarak hazırlanan sert çeliklerle üretilir. Yine ilkbaharda genç köklerin daldırılması ile de üretimi yapılabilir.
İklim istekleri
Passifloralar kısa süreli donlara ( -6/-9 derece ) sıcaklıklara dayanabilirler. Ancak bu sıcaklıklarda uzun süre yaşayamazlar. Bitkinin saksıda başarı ile yetiştirilebilme özelliği sayesinde bugün Türkiye’nin her bölgesinde yetiştirilebilmektedir.
Ilıman kıyı ve iç bölgelerde dış mekanda sorunsuz yetiştirilebilirler. Ancak uzun süreli kış ve don gören bölgelerde yetiştiricilik saksı ve konteynerlerde yapılmalıdır. Hava sıcaklıklarının 5 derecenin altına düşmesi ile bitki korunaklı, don görmeyen bir yere alınmalıdır. Çok çabuk geliştiklerinden eğer bitki kapalı bir yere alınmayacak kadar büyümüş ise, topraktan 40-50 cm mesafeden bitki budanır. Bahar ayları ile birlikte yeniden dış mekana alınan passiflora sorunsuz bir şekilde yeniden sürecek ve kısa sürede eski boyuna ulaşacaktır.
Tohum ekimi
İç mekanda yılın her dönemi ekimi yapılabilir. Çimlendirme ertesinde fidelenen passifloralar, son don tehlikesi geçtikten sonra bahar aylarında dış mekanda kalıcı yerlerine dikilir.
Doğrudan dış mekan ekimlerinde havaların ve toprağın ısınmaya başladığı ve yağmurların devam ettiği bahar ortası ve yaz başı arasında ki dönem idealdir.
Nasıl çimlendirilir ?
Passiflora çimlendirmek bir kaç püf noktasına uyulduğu müddetçe oldukça basit ve kolay bir işlemdir. Detaylı çimlendirme ve fideleme bilgisi size satın aldığınız tohumlarla birlikte gönderilmektedir.
Saksılarda gelişmeye bırakılan genç filizler kısa sürede gelişim gösterir. Fideleme aşamasına normalin 2 katı seyreltilmiş sıvı gübre ile beslemek gelişimi hızlandırır. Bunun dışında fideleme saksı toprağına akıllı gübre de katılabilir ki bu yol seçildiğinde bitki son kalıcı yerine alınana kadar ayrıca gübreleme yapma zorunluluğu da kalmaz.