Başak Kaya
Açlık sınırının altında kalan maaşları ile yaşam mücadelesi veren emekliler, temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için market market gezerek indirim kovalıyor. Yaklaşık 16 milyon emekli mali gücü olmadığı için ev hapsindeymiş gibi evinden dışarı çıkamazken, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyeleri tarafından 1.968 emekli ile görüşülerek yapılan araştırma emeklilerin yaşam mücadelesini ortaya koydu.
Araştırmaya katılanların yüzde 65’i market alışverişi yapmadan önce farklı marketlerin fiyatlarını karşılaştırdığını, yüzde 55’i ürünlerin indirime girmesini beklediğini, yüzde 57’si ürünlerin en ucuzunu bulmak için çaba harcadığını, yüzde 67’si indirimli fiyatlardan yararlanmak için birden fazla marketten alışveriş yaptığını, yüzde 50’si ise markette fiyat indirimi var ise düzenli olarak satın aldığı marka yerine indirimdeki markayı satın aldığını belirtti. Araştırmada, emeklilerin sadece yüzde 1’i hayatından memnun olduğunu açıklarken, büyük bölümü ekonomik nedenlerle dışarıda yemeğe gidemediğini, yüzde 90’ı sinema, tiyatro konser gibi biletli etkinliklere katılamadığını ve tatil yapamadığını açıkladı. Araştırma sonuçlarında enflasyonun emeklileri en çok gıda, ulaşım-akaryakıt ve ev dışı yeme-içmede zorladığına işaret edilirken, “Emekliler geçmiş yıla kıyasla bu yıl en çok ev dışı yeme-içme, tatil, seyahat ve giyim harcamalarında kesinti yaptıklarını ifade ettiler. İletişim faturaları emeklinin canını yakarken, en çok harcama yapılan alanlarda ise üst sıralarda iletişim faturası, çocuklarla ilgili eğitim/kurs masrafları ile ulaşım ve giyim harcamaları yer alıyor” tespitleri yapıldı.
Araştırmaya katılan emeklilerin yaklaşık yüzde 23’ü sosyalleşme amaçlı dışarıda yemeğe gidemediğini açıklarken, yüzde 57’si ise ekonomik koşullara bağlı olarak birkaç ayda bir ya da ayda bir olarak sınırlı bir şekilde eş, dost arkadaşları ile sosyalleşme amaçlı dışarıda yemeğe gidebiliyor. Emeklilerin yüzde 40’ı son üç yıldır hiç tatil yapamadığını açıklarken, yüzde 57’si biletli etkinliklere hiç katılmıyor. Araştırmaya göre, emeklilerin yüzde 90’nı sinema, tiyatro, konser gibi biletli etkinliklere hiç katılamıyor ya da birkaç ayda bir katılabiliyor.