News
News
İBRAHİM FAİK BAYAV
Araf Suresi’nin 52’nci ayeti ‘kitap’ konulu. Kitap ne içindir?.. Kimler içindir?
Ayet şu: ”Ve lakad cinahüm bi kitabin fassalnahü ala ılmin hüden ve rahmeten li kavmin yüminun”. Yani, onlara kitap getirdik; o kitabı ilmi olarak fasıllara ayırdık; Fasıllara ayrılmış o kitap, o kitaba inanmış toplum için hüdadır, rahmettir.
Bu ayetin duyuruluş şeklinden, muhatapların Hz. Muhammed’in gayretiyle İslamlaşmış Medine ve Mekke halkı olduğu anlaşılıyor. Lakin, ayet, içindeki mesajı, yüzyıllar ötesinde bize kadar getiriyor. Mesaı kavrayabilmek için ayetin kelimelerini irdeleyelim:
‘Bikitabin’ بِكِتابٍ kelimesi, toplumun bilme ve öğrenmeye olan ihtiyacını belirtir. Hz. Muhammed, toplumunu söz ile bilgilendirmek istemiştir ama, kendisine kitap ile bilgi geldikten sonra bilgilendirmiştir. Kelimede ‘el’ takısı olmadığından, bilgilendirilecek kitabın hangi kitap olduğu belli değil. Ziktedilen ‘kitap’, bir kitap da olabilir çok kitap da olabilir.
‘Lakad cinahüm’ لَقَدْ جِءْناهُمْ kelimesindeki ‘hüm’ (onlar) zamiri, Hz. Muhammed’in toplumu olarak anlaşılıyorsa da, ‘hüm’, kitap ile bilgilendirilmiş her toplumdur.
‘Fassalnahü‘ فَصَّلْناهُ kelimesi, bilgi içerikli kitabın kolay anlaşılması için fasıllara bölünmüşlüğünü belirtir. Konular, birbirinin içine geçmiş, karışmış olmayacaktır. Müfessirler ve mealciler ‘fassalna’ fiilini ‘açıkladık’ şeklinde Türkçeye çeviriyorlar. Fasıllara ayırmak açıklamak demek değildir. Okunduğunda veya anlatıldığında anlaşılması kolay olacaktır. Açıklamak demek olsaydı, surelere bölünmüş Kur’an için tefsirlere gerek kalmazdı. Dikkat edilirse, Tevrat’ta, yaratılış zamanından İsrail’in bitiş zamanına kadar, gelişen olayları ayrı fasıllar halinde anlatılıyor.
‘Ala ilmin’ عَلى عِلْمٍ kelimesi, kitabın içindeki bilgilerin ilmen oluşturulduğunu belirtir. Sebep sonuç örnekleriyle, topluma ya da ülkeye tavsiyeler içerir. Başka ifade ile, ‘ala ilmin’ ifadesi, ortaya çıkarılan kitabların ilmi yazılışına göre değer alacağını belirtir. Toplumun ya da ülkenin düzeni bu tip kitabın uygulanması ile sağlanacaktır.
Soru: ‘Hüden’ ve ‘rahmeten’ ne demek oluyor?
‘Hüden‘ هُدًى: Bu, hedefe varmak için toplumun önüne açılan yoldur. O yol kitap bilgileriyle açılmıştır veya açılacaktır.
‘Rahmeten’ رَحْمَةً Bu, o yolda gidildikçe sahip olunacak hayr, iyilik ve nimettir. Kitap bilgilerinin uygulanması ile huzur sağlanmış olacaktır; medeniyet gelişecektir.
Soru şu: Böyle bir kitap, toplum ya da ülke insanlarınca anlaşılsa da benimsenecek midir?
Bu sorunun cevabı bilinemez. ”li kavmin yüminun” kelimesi, kitap hükümlerinin uygulanmasını, uygulanmasıyla hayra, iyiliğe ve nimete kavuşulmasını, uygulayıcılara inanılmasına bağlıyor. Yani, iman gerektiriyor.
Yirmi birinci yüzyılın içindeyiz. Ülkeler GELİŞMİŞ ve GELİŞMEKTE OLAN şeklinde ayrılmış. Geri kalmış, geri kalmış olanların geri kalış sebebi ayrı araştırma konusudur.
Geri kalmış ülkeler içinde gelişmişliği anlamak ve öğrenmek isteyenler vardır. İnsanın insana yardım etmesi gibi, gelişmiş ülkeler diğer ülkelere gelişmesi için yardım edebiliyor. Bilgi ve kültür alışverişi ‘kitap’ vasıtasıyla oluyor. Gelişmek isteyen ülkeler kitaplar vasıtasıyla gelişme sebebini anlayabilme ve öğrenebilme imkanına kavuşuyorlar.
GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER kategorisinde bugün hangi ülkeler var? Bu ülkelerin gelişebilme şeklinin nasıl olduğu fark ediliyor mu?
Araf Suresi’nin 52 ayetinin metni şu:
وَ لَقَد جِءْنا هُمْ بِكِتابٍ فَصَّلْنا هُ على عِلْمٍ هُدًى وَ رَحْمَةً لِقَوْمٍ يوءْمِنونَ
Bu ayetin ‘lakad cinahüm’ kelimesindeki ‘hüm’ (onlar) zamiri, acaba, Hz. Muhammed’in dinine ya da sistemine bir türlü geçememiş Türkiye’yi işaret ediyor olabilir mi? ”Li kavmin yüminun” kategorisinde sayılacaksa, evet.
Ayet cümlesi, لِقَوْمٍ يوءْمِنونَ kelimesi hariç, ebced değeri 1449 sayısını veriyor. Eğer ‘hüm’ zamiri ile işaret edilen Türkiye ise, üç yıl sonra 2027 veya 2028 yılında, Türkiye’nin idaresinde bulunanların siyasi ve sosyal alanda kitap bilgilerine şiddetle ihtiyacı olacak. Şu günlerde, iktidardakiler iktidara talip olanlar, siyaset, ekonomi ve hukuk uzmanlarınca devamlı uyarılıyorlar.
İbrahim Faik Bayav
(27.07.2024 09: 40)
