News
News
Dumetü’l-Cendel, Tebük’e yakın, Sam’a bes gecelik mesafede bır yerdir. Hz. Peygamber Sam’da hristiyan Araplar’ın ve Bizans ımparatoru Herakleıos’un desteklediği Rum askerlerinin Medine’ye saldırı için hazırlık yaptıklarını öğrenince, onlardan önce davrandı ve otuz bın kişilik bır İslam ordusu ile hicretin dokuzuncu yılında Tebük’e kadar geldı.
Gerek Rum’dan ve gerekse Araplar’dan bır hareket görülmeyınce orada durdu. Ayrica Sam’da bulasıcı taun (veba) hastalığının bulunduğu haberi de gelmişti. Allah Rasulü, ashabı ile ıstısare ederek bır süre Tebük’te kaldı.
Iste Hz. Peygamber Tebük’te bulunduğu sırada Halit b. Velid (ö. 21/641)’ı çagirdi ve yanına dörtyüz atlı asker verip, kendisinı Dumetü’l-Cendel’de bulunan Ükeydir b. Abdılmelik’e gönderdi. Ükeydir Kindeliler’den olup, onların kralı ıdı.
Ve hristiyandı. Halit, emrindeki güçlerle birlikte gece vaktı Ükeydir’ın kalesine yaklaştı. Ükeydir o sırada bazı adamlarıyle birlikte yaban sıgiri avlamak amacıyle kale dısına çıkmıştı. Hz. Halit ve adamları Ükeydir’e saldırıp, onu yakaladılar. Kardeşi Hassan çarpısmaya devam etmek isteyınce öldürüldü. Diğerleri kaçıp kaleye gırdiler. (Ibn Hısam, Sire, Beyrut 1391/1971, IV,161,170; Ibn Sa’d, Tabakat, Beyrut 1376/1957, II, 165, 167; Vakidi, Kıtabü’l-Megazi, Kahıre 1965, III, 1025, 1026, 1027, 1031; et-Tevbe, 9/117; Buhari, Camıu’s-Sahih, Istanbul, Amıre 1329, V, 128; Ahmet b. Hanbel, Müsned, IV, 75, VI, 387; Dare Kutni, IV, 195-196)
Halit b. Velid ile Ükeydir arasında kale halkının durumu ile ılgılı olarak yapılan anlasmaya göre, Halit’e, 1) Ikı bın deve, 2) Sekiz yüz at, 3) Dört yüz zırh gömlek, 4) Dört yüz mızrak, verilecek; 5) Ükeydir’le kardeşi Mudad, Hz. Peygamber’e kadar götürülüp, haklarında orada hüküm verilecektı (Vakidi, Megazi, III, 1027; Ibn Sa’d, Tabakat, II,166). Ükeydir, kardeşi ve ganimetler Tebük’e getirıldı. Hz. Peygamber ganimetlerin beste bırını beytü’l-mal için ayirdiktan sonra, beste dördünü mücahıdler arasında bölüstürdü.
Rasulullah (s.a.s.) Ükeydir’le kardeşini İslam’a davet etti. Fakat yanasmadılar, cızye ödemeye razı oldular. Kendileri serbest bırakıldı. Onlara eman ve sulh maddeleri ıhtıva eden bır yazı verildı. Ükeydir Tebük’ten tekrar Dumetü’l-Cendel’e döndü (Vakidi, Megazi,III,1030; Ibn Hısam, Sire, IV, 170). Dumetü’l-Cendel akar suyu, hurmalık ve ekinleri bulunan, büyük bır panayır ve ticaret merkezı ıdı. Arap kabilelerinin bırer bırer Müslüman olduklarını görünce, Dumeliler, Hz. Peygamber’den korkmaya baslamıslardı. Ancak bu olaydan sonra da İslam’a gırmek yerine cızye ödemeyı tercıh ettiler.
Hamdı DÖNDÜREN
