l- Yemlikler : Yemleme başlı başına bir sorundur.Her kümese hayvan adedine göre yemlik konulmalıdır. Bunların yerleştirilmesi gelişi güzel degil-de, suluklarla simetrik olmalıdır. Yemliklere kenar yüksekliğinin 1/3 ünden fazla yem konulmamalıdır.Fazla doldurulursa hem yem zaiyatı olur,hemde yeme karşı ilgileri azalır. Kümeste kavuk başına 15 cm. yemlik hesap edilmelidir.2 metre uzunluğundaki yemlik 27 tavuğa yeter.
2- Suluklar : Suluklar da kâfi miktarda olmalıdır. Hayvanlar hiç bir şekilde susuz bırakılmamalıdır. Suluklarda su seviyesi 1,5-2 cm.den aşağı olmamalı ve suluklar haftada bir iki defa temizlenmelidir. Suluklardan su taşmaması için gereken bütün tedbirler alınmalıdır. Aksi halde kümesin rutubeti artar.Buna paralel olarak amonyak kokusu da artmış olacaktır. Kümeste tavuk başına 2,5 cm suluk hesap edilmelidir.
3- Sert Taş Kırıntıları: Gerek yer sistemi, gerekse kafes usulü yapılan tavukçulukta hayvanları hiçbir zaman yemsiz ve susuz bırakmak doğru değildir. Bununla birlikte tavuklara sert nitelikte taş kırıntıları vermek gerekir.
4- I ş ı k : Işık tavukların hipofiz denilen ve özel salgı yapan bir bezini tenbih eder. Buda yumurtalığın faaliyetini artırır. Yetiştirici olarak gayelerimizden biriside fazla yumurta almak olduğuna göre yemleme ve bakım şartları kadar ışık da,üzerinde hassasiyetle durulması gereken bir konudur,O halde ister kafes usulü, ister yer tavukçuluğu olsun tavuğun kâfi derecede ışık alması sağlanmalıdır. Kümeslerin ışıklandırılması için 40 veya 60 watlık adi ampuller kullanılmalıdır. Yer sisteminde ampuller kümes tabanından 180-200 cm. yükseklikte olmalıdır.
5- Folluklar : Altlık usulü uygulanarak yapılmakta olan tavukçulukta fazla karşılaşılan hususlardan birisi tavukların rastgele yumurta bırakmalarıdır. Bu itibarla kümes içerisinde folluklar muntazam olarak kümesin her tarafına dağıtılması ve za-minden yüksekliği 50 cm. den fazla olmamalıdır. Folluklar fazla aydınlık olmayan kısımlara konulmalı ve her 4-5 tavuk için bir folluk hesap edilmelidir.
6- A l t l ı k : Altlıklar her zaman kuru olmalıdır.
7- Havalandırma : Yetiştirilmekte olan kanatlı hangi yaşta olursa olsun havalandırma özel yer işgal eder. Kümeslerin bulunduğu bölgenin iklim şartları ve rüzgâr durumları dikkate alınmalıdır.Havalandırma sayesinde kümeslerde amonyak kokusu biri- kimi önlenmiş olur. Bu işlem ya tabii havalandırma bacaları ile veya pencerelerden istifade edilerek ve-yahutta vantilatörler kullanılarak yapılır. Havalandırma sırasında hava cereyanları hayvanları katiyen rahatsız etmemelidir.
Bakım ve beslenme konusunda buraya kadar bahsedilen bilgiler azda olsa konunun esasını teşkil etmektedir.Maddi olanakları harekete geçirerek barınak durumunu çözümlediniz. Gerekli ekipmanları hazırladınız,en iyi materyalinizi kümeslere yerleştirdiniz.Yukarıdan beri sıraladığımız hususlar yerine getirilse bile bütün bunlar kâfi değildir.Uğraşının esas amacı kâr olduğuna göre kümese hastalıkları sokmamak esas olmalıdır.Bu bakımdan tavuk hastalıkları nedenleri, bulaşma ve yayılma yolları ile korunma prensiplerini de ortaya koymak istiyoruz.