Diş macunundaki florür zarar verir mi?
Günümüzde ağız ve diş sağlığı alanında en çok tartışılan konulardan biri de dişler için kullanılan florun faydalı mı yoksa zararlı mı olduğudur. Zaman zaman konuyu iyi bilmeyen veya yüzeysel olarak takip eden bazı yazarlar florun ne kadar zararlı olduğu hakkında sayfalarca yazı yazmış, hatta florun bir zehir olduğunu ifade edecek kadar da ileri gitmişlerdir.
Flor doğada kayalarda, toprakta, sularda ve havada hiçbir zaman serbest bulunmayıp iyonlar ve bileşikler halinde bulunur. Flor kıkırdaklarımız, kemiklerimiz, diş ve tırnaklarımızın yapısında bulunan, eksikliğinde veya fazlalığında bu dokuların yapısını bozan bir elementtir. Flor daha çok volkanik yapıların etrafında, artezyen sularında, endüstriyel gazlarda ve kömür dumanlarında bol miktarda bulunur. Ülkemizde özellikle Isparta ilinde sularda fazla miktarda flor bulunması nedeni ile Florosis denilen (flor fazlalığı) hastalık sıkça görülürdü. Bu hastalığın tipik görüntüsünde dişlerin minesi oluşmaz ve genellikle dişlerde yaygın çürükler görülür, bunun yanında tırnaklarda şekil bozuklukları ve kemiklerde kolay kırılmalara da sık rastlanır.
Evet aslında flor bir zehirdir. Elbette günde 300 mg sodyum florürü 60 kg ağırlığında bir birey yerse toksit etki yani zehirlenmeye sebep verir. Şunu asla unutmamalıyız ki her şeyin kararında yenilip içilmesi vücudumuz için faydalıdır. Buradan sakın flor yenmesini tavsiye ettiğimi düşünmeyin zaten flor veya diş macunu yiyen bir bireye şimdiye kadar rastlamadım. Yalnızca çocuklarda kaza sonucu yendiği vakalar rapor edilmiştir. Bir diş macununun, ki floru artırılmış olan 100 gr.lık bir tüpte en fazla 0.2 gr flor bulunur, basit bir hesapla 150.000 tüp macun yerseniz flor sizi zehirler.
Flor, 1940 yıllarından beri diş hekimliğinde kullanılmaktadır. En büyük projelerden biri İsveç ve Norveç gibi İskandinav ülkelerinde suların Horlanması ile diş çürüklerinin önüne geçilmesidir. Bu proje sayesinde İskandinav ülkelerinde diş çürüğü oranı dünya ortalamasının altındadır. Son yıllarda yapılan araştırmalar sayesinde florun sistemik (sulara katılması) olarak değil de topikal olarak yani dişlere sürülmesinin daha faydalı olduğu konusunda görüş birliğine varılmıştır. Bunun temel nedeni az da olsa bireylerin farklı ortamlarda farklı miktarda floru çevresel faktörlerden (yiyecekler, su ve hava gibi) almasıdır.
Özelikle çocuklar için veya yaşı ilerlemiş bireyler için de geçerli olan bu uygulama çürüğe karşı hassasiyeti yüksek olanlar, dişlerinde aşırı aşınmaları, hassasiyeti olanlarda, baş boyun kanserleri nedeni ile ışın tedavisi görenlerde ve ağız kuruluğu olanlarda uygundur.
Flor jelinin diş hekimi tarafından uygulanması oldukça basittir. Plastikten yapılmış, bireyin ağızına uygun bir kaşığa, flor jeli yüklenir ve hastanın ağızına uygulanır ve bu uygulamadan sonra 30 dakika bir şey yenmez ve içilmez. İrrite edici veya ağrının olmadığı bu basit uygulama diş çürüklerinden korunmak isteyen herkese tavsiye edilmektedir.