News
News
Hadım Ali Paşa, (d.? – ö. 1511, Amasya), Sultan II. Bayezid zamanında 1501-1503 ve 1506-1511 donemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı vezirlerindendi.
Sultan II. Bayezid tahta çıktığı zaman Karaman beylerbeyi oldu.
Eflak seferinden başarı ile dönen ve 1486’da vezir oldu.
Bundan sonra Hadım Ali Paşa, 1485–1491 döneminde yapılan Osmanlı-Memlük Savaşı’nın son safhasında Osmanlı ordusu komutanı olarak katıldı. 1488 yılında devam eden savaşta Osmanlı Ordusu vezir Hadım Ali Paşa komutanlığı altında Çukurova’ya hucuma geçip burayı, özellikle Adana, Tarsus, Kozan kalelerini, ele geçirdi. Memlük’lular Sultanı Kayıtbay, emir Özbek Bey komutasında bir sefer ordusunu Çukurova’ya gönderdi. Bu ordu ile Osmanlı Ordusu 16 Ağustos 1488 tarihinde Ağaçayırı Muharebesi’ne giriştiler. Hadım Ali Paşa komutası altında bulunan Osmanlı ordusu bu muharebede yenildi. Memlüklu ordu komutanı Emir Özbek Bey Çukurova’da Osmanlılardan temizlemeye başladı. Bu arada Osmanlıların elinde bulunan Adana kalesi 7 ay bir kuşatma sonucunda kaybedildi. Bu savaşa katılan paşalar vezirlikten azledildiler.
1500’de Mora yarımadası ile Modon ve Koron kaleleri ile Kefalonya ve Ayamavrı adalarını aldı. 1501’de ilk kez sadrazam oldu. İki yıl sonra azledilerek yerine Hersekzade Ahmed Paşa getirildi.
1506’da ikinci defa sadrazamlığa getirildi.
Nisan 1511’da isyana başlayan Şahkulu İsyanı ile uğraşması gerekti. Genellike Alevi olan Türkmenler İran’da Safeviler devleti kurucusu Şah İsmail’i kurtarıcı olarak kabul etmişlerdi. Onun halifesi olan Şahkulu Baba Tekeli ve babasi Hasan Antalya, Manisa, İzmir, Karaman, Mersin, Konya, Kırşehir, Tokat, Amasya, Yozgat ve Çorum yörelerinde bulunan Alevi Türkmenler tarafıdan desteklenmekte idi. Osmanlı devleti Manisa’da sancakbeyi olan Şehzade Korkut Beyi eyalet orduları Isparta yakınlarında Şahkulu güçlerine yenildiler. Konya eyalet ordusu ise Beyşehirde bir muharabede yenildiler ve Şahkulu Karaman’ı eline geçirdi. Sonra Sahkulu ordusu Anadolu Beylerbeyliği merkezi olan Kütahya’dan Bursa’ya yöneldi. Anadolu Beylerbeyi Karagöz Paşa ile yapılan muharebede Osmanlı ordusu yenilip Karagöz Paşa isyancıların eline esir düşüp onlar tarafından idam edildi. Ama Bursa yolu bir Osmanlı ordusu tarafından kesilmişti; Anadolu beylerbeylik merkezi olan Kütahya teslim olmayıp Şahkulu tarafından kuştamaya alınması gerekti. Bu kuşatmayı kırmayı başaran Haydar Paşa idaresindeki ordu ise Sahkulu’nun bir baskınıyla Kütahya boğazında yenildi ve Haydar Paşa şehit düştü. Şahkulu güçleri yön değiştirip Ankara üzerine yürüdüler. Sadrazam Hadım Ali Paşa de Çubuk üzerinden harekete geçmişti. Şahkulu’nun Karabıyıkoğlu komutasındaki kuvvetlerini karşıladiğı Gökçay Muharebesi’inde Sadrazam Hadım Ali Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Şahkulu güçlerini yendi ve Şahkulu isyanının beli böylece kırılmış oldu.
Ama sadrazam Hadım Ali Paşa bu muharebede ağır yara almıştı. Sadrazam tedavi için Amasya’ya getirildi fakat tedavisi yarali olmadi ve kisa bir zaman sonra Sadrazam vefat etti. Naaşı Amasya’da bulunan Kurtboğan Türbesi yanındaki Vezir-i Âzam Atik Ali Paşa Türbesi’ne defnedildi.
Hadım Ali Paşa ölmeden önce II. Beyazıt’ın şehzadelerinin sultan olma için aralarıdaki mücadelede Şehzade Ahmed’in tahta geçmesini desteklemekteydi. Ölümüyle Şehzade Ahmet taht kavgasında büyük güç kaybetti. 1512’de Yavuz Selim babasını tahtan indirip Osmanli Devleti tahtına çıktı.
Hadım olmakla beraber cesur, Haım Ali Paşa bilgili bir devlet adamıydı.
