“… Bebeğin doğumu yaklaştıkça Zübeyde’nin heyecanı gibi evin telaşı da arttı. Evin erkeği, o günlerde artık evinden ayrılmıyordu. Doğum öncelerinin gerektirdiği hazırlıklar, yakın kadın akrabaların evde daimî misafir kalışları, o gece gündüz havaya hâkim olan hem zevkli, hem endişeli bekleyiş, Ahmet Subaşı Mahallesi’ndeki pembe eve olağanüstü bir hava veriyordu… Nihayet doğum ağrıları başlar. O sırada evde en tecrübeli kadın olarak Ali Rıza Efendi’nin annesi Ayşe Hanım bulunmaktadır. Selânikli Hati, yahut Hatice Kadın, ebe olarak çağırılmıştır. Doğum kolay olur. Genç annenin aylardır süren ve doğumun en çetin ağrıları içinde bile bir saniye aklından çıkaramadığı büyük endişesi şudur: Kız mı, oğlan mı?

Doğum tamam olup da ebe, çocuğu eline alınca, anne gözlerini kapar, nefesini tutar ve sormaya cesaret edemez ama her anı bir yıl kadar uzun gelen bu buhran içinde beklediği hep o müjdedir. O da gecikmez:

-Müjdeler olsun kızım, bir oğlan çocuğun oldu. Nur topu gibi. Allah uzun ömürlü etsin…

… Doğumu takip eden günlerin birinde, çocuğa Mustafa adı verilir… Fakat bu doğumun günü, ayı, hatta yılı dahi belli değildir. O zamanlar Müslümanlar arasında; aile içinde yeni bir çocuğun doğumunu, aile reisinin bir Kur’an’ın boş bir tarfına veya o zamanki evlerin demirbaş kitaplarından olan Ahmediye, Muhammediye ciltlerinin bir kenarına kaydetmeleri alışkanlığı vardı. Ali Rıza Efendi’nin, yeni doğan oğlu hakkında böyle bir kaydına rastlanmamıştır…

Zübeyde’nin çocuğuna ait doğum tarihi bugün de aydınlanmış değildir. Hayatının son yıllarında Zübeyde ile konuşan bir yazarın naklettiğine göre (Kemal Atatürk, yazan: Enver Behnan Şapolyo, 1959, s.17) Zübeyde Mustafa’yı erbain soğukları sırasında dünyaya getirmiştir. Mustafa’nın nüfus kâğıdındaki doğum yılı da 1298 (1880) dir. Yazar, kitabında bu bilgileri işleyerek ve tam dayanaklarını da açıklamayarak, Mustafa’nın doğumunu 23 Aralık 1296 (yeni tarihe göre 4 Ocak 1881) olarak verir.”

Kaynak: Tek Adam, Şevket Süreyya Aydemir, Remzi Kitapevi 2005, Cilt 1, Sayfa: 28-32