Baharı müjdeler top top açan sarı çiçekleriyle… Hele o baş döndüren kokusu yok mu? Hem bahçemizi hem gönlümüzü şenlendirir
Kimsin sen?
Bir akasya türü olan mimoza, Fabaceae familyasına aittir.
1100-1200 civarında türü vardır.
Ağırlıklı olarak tropik bölgelerde yetişir.
Genellikle ağaç ya da ağaççık formundadır.
Yazın yeşil olan ve her dem yeşil kalabilen türleri bulunur.
Ülkemizde de genelde yazın yeşil kalabilen türleri yetiştiriliyor.
Türlerine göre dikenli ya da dikensiz olabilir.
Yaprak sapları uzunca olup çoğunlukla geniş alanlar kaplamayı sever.
Oldukça gösterişli olan çiçekleri genellikle sarı, beyaz veya kırmızı renkte olup salkım biçimindedir.
Hoş kokusu çok uzaklardan bile hissedilir.
Ne istersin bizden?
Toprak bakımından seçici değildir, hemen hemen her toprakta yetişebilir. Ancak azot bakımından zengin topraklardan hoşlanır.
Sıcaklığa ve susuzluğa karşı toleranslıdır. Ancak çok sıcakta ve susuz kaldığında çiçek açmaz ya da hemen döker.
Üretimi tohumla ya da çelik yöntemiyle yapılır.
Çok dağınık bir büyüme gösterebilir. Bu yüzden her sene çiçeklendikten sonra budama yapılması gerekir. Böylece hem tohumlanma önlenmiş olur hem de görüntüsü güzelleşir.
Mimozanın en popüler dört türü
Acacia dealbata
Vatanı Avustralya ve Tazmanyadır. Ancak uzun bir süredir Güney Avrupanın park ve bahçeleri ile Orta Avrupada süs bitkisi olarak kültüre alınmış, hatta Güney Avrupada yer yer yabanlaşmış, naturalize olmuştur. Türkiyenin sahil şehirlerinde çok görülür.
30 metreye kadar boylanabilir.
Yaz kış yeşil, ağaç veya ağaççık formundadır.
Gövde ve ana dallar oldukça düzgün olup boz renge sahiptir.
Sürgünler ince dokulu, sık, tüylü ve köşelidir.
Yaprakları 7-12 santimetre uzunlukta olup, yumuşak dokuda, tüylü, gümüşi mavimsi-yeşil renge sahiptir.
İlkbaharda açan çiçekleri yuvarlak başçık durumunda, sarı renklidir.
Güzel kokulu çiçeklerden birçoğu bir araya gelerek bol çiçekli salkımlar oluşturur.
Kıbrıs akasyası
Acacia cyanophylla
Ülkemizde Akdeniz, Ege bölgelerinde ve Kıbrısta oldukça çoktur.
Kalın dallı, yuvarlak tepeli bir ağaçtır.
Koyu renkli ve düzgün bir kabuğa sahiptir.
Tüysü yapraklar burada körelmiştir.
Yaprak sapları 20-30 santimetreye ulaşır.
Yaprakları dar yapıda şerit biçimli olup mavi-yeşil renge sahiptir.
Işık ve yarı gölge ortam bitkisidir.
Kumlu ve kireçli topraklarda yetişir.
Nem isteği fazla değildir.
Donlardan etkilenir.
Budama için yatkın bir bitkidir.
Tohum ile üretilebilir ama bu yöntem biraz zordur.
En çok görülen zararlıları arasında kırmızı örümcek, beyaz sinek ve kabuklu bit vardır.
Hastalık olarak da en çok külleme, karaleke ve kök boğazı çürüklüğü görülmektedir.
Hızlı bir büyüme yaptığından vatanı dışında ağaçlandırılmalarda, özellikle sahil kumullarının durdurulmasında büyük ölçüde kullanılmaktadır.
Acacia longifolia
Ağaç, ağaççık ya da çalı formludur.
9 metreye kadar boylanma yapar.
Sürgünleri tüysüz olup köşelidir.
Yaprakları 15 santimetre kadar uzunluktadır, sert derimsi dokulu, dar mızrak biçimindedir.
Açık sarı renge sahip çiçekleri başak biçimindedir.
Meyveler bakla biçiminde olup 10 santimetre kadardır.
Acacia verticillata
Akdeniz ülkelerinde ve bu arada yurdumuzda ılıman bölgelerde açıkta yetiştirilmektedir.
Anavatanında 9 metre kadar boy yapar.
Ağaç, ağaççık ya da sık görünüşlü çalı formları bulunur.
Yapraklar altışar yapraklı çevrel durumda olup sivri uçludur; ancak yumuşak oldukları için batıcı değildirler.
YAZI: PEYZAJ MİMARI RABİ DİLŞAD ŞENGÜN BOZDEMİR
EvBahçe Dergisi Nisan 2013 Sayısı