News
SELMA ERDAL
Günümüzün en kritik sorularından biri:
“Yapay zeka çağında insan kalmak olanaklı mı?”
Yanıt: Eğer henüz düşünüyorsanız, düşünme yetilerinizi dumura uğratmadıysanız, evet.
Ama düşünmeyi yapay zekaya devrederseniz, geçmiş olsun.
Çünkü bir gün uyanırsınız, tost makineniz sizden daha stratejik düşünüyordur.
Biliniz ki yapay zeka çok şey biliyor, çünkü onun belleğinde sayısız bilgi, belge kayıtlı; ama yine de ona güvenilmez çünkü o bazen saçmalıyor. Çünkü ona bilgi yükleyenler; şu klişe deyimle “kültürel emperyalizm” anlamında kendi doğrularını dayatmayı amaç ediniyor.
Yapay zeka harika:
İki saniyede tez yazar, üç saniyede ilişki analizi yapar, beş saniyede pizza önerir. Ama bir gün öyle bir öneri yapar ki… “Patatesli dondurma mı?” Bu da neyin nesi dersiniz ve o an şunu anımsarsınız: Her şey bilen bir algoritma da saçmalayabilir.
Yapay zeka bilgiyle dolu ama bilgelikten henüz çok uzak.
Ne demiş atalarımız?
Akıl var ama, izan /anlayış/idrak yoksa; her şey boşuna…
İşte yapay zeka için de benzeri bir çıkarımda bulunabiliriz:
“Veri var ama anlayış yoksa; her şey boşuna.”
Bu bağlamda bir soru soralım: Nedir insan kalmak?
İnsan Kalmak = Düşünmek + Sorgulamak
İnsan kalmak, günde 2 kez soluk almakla sınırlı değil.
İnsan kalmak, “Bu doğru mu?” demeyi sorgulamaktır.
Yapay zeka size bir bilgi verir ama o bilginin doğru olup olmadığını siz düşünmeden, sorgulamadan “acaba” diye sorup, araştırmadan bilemezsiniz.
Birisi çıkıp “Dünyanın düz olduğunu AI (Artificial Intelligence) söyledi” derse, siz de onu söyleyene “Size yalnızca yapay zekâ değil, gerçek akıl gerekir” dersiniz.
Kullanılmadığında küçülür.
Nedir o küçülen? Elbette ki beyniniz.
Yapay zekâ çağında en tehlikeli şey:
Bilgiyi sorgulamadan yutmak. Beynimizi kullanmayı bırakmak; Y.Z. ne derse ona inanmak…
Böyle yaparsak yapay zekâyı kullanan değil, yapay zekâya tapan insanlar oluruz.
Tanık olmuşsunuzdur yaşamınızda, bazıları vardır, internette gördüğü her şeyi doğru sanır.
Şimdi onların bir üst modeli geldi:
“ChatGPT ya da Gemini Advance öyle dedi” cümlesiyle başlayan tartışmalara girişinler…
Ama unutmayın: Yapay zekâ bir rehber ya da yol gösterici olabilir, ama asla doğruluk tanrısı değildir.
Ve duygularımız
Yapay zekâ duygularınızı anlamaya çalışır. Ağladığınızda, size şiir yazabilir belki…Ama neden ağladığınızı gerçekten anlamaz.
Oysa insan dediğin varlık yalnızca “veri işleme makinesi” değildir. İnsan; “Kalbiyle düşünen, beyniyle hissedebilen” tek organizmadır. (Şimdilik.)
Yapay zekâ çağında insan kalmak:
Eleştirmek
Sorgulamak
Kendi kararını verebilmek
Duygularına egemen olabilmek
Ve tüm bunları yaparken Google’a değil, kendine danışmak demektir.
Yapay zekâ bir araçtır.
Ama bu aracı kullanırken; direksiyonda kimin olduğu oldukça önemlidir.
Eğer düşünmeyi bırakırsak, o direksiyon boş kalmaz.
Başka biri — ya da bir şey — sürücü koltuğuna geçer oturur.
Siz, siz olun; yaşam zekanızı kullanın, yapay zekaya direksiyonu asla bırakmayın !
Selma Erdal: Didim, 5 Nisan 2025
Tıklama Çağında Gerçek Nedir? Algoritmaların Diktatörlüğü mü?
Türkiye’nin Onmayan Yarası: Akraba Evlilikleri
Dünya Gemisi
Kadınlar, Kadınsılar, Kırmızı Kartlar
Şu Anlaşılmaz İnsan Türü
Güncel Sorular
Yaşamın İçinden
Güne Düşenler
Düşünce Sıçramaları
Beyin Günü imiş 22 Temmuz
Önce Sağlık (mı?)
Yazıyoruz da Değişen Ne?
Eylül Geldiğinde
Başa Sarmak
AMENNN
Bu yazı yorumlara kapatılmıştır.
