SUYUN İYON DENKLEMİ
Su çok az dahi olsa elektrik akımını ilettiğine göre, su içerisinde iyonların bulunduğu aklımıza gelmelidir.
şeklinde iyonlaşır.
Olay bir denge olayı olduğundan denge sabitine suyun denge sabiti (Ksu) denir.
25 °C de deneysel olarak Ksu değeri 1.10–14 olarak hesaplanmıştır.
Ksu = [H+].[OH–]
eşitliği bütün sulu çözeltiler için geçerlidir.
Asit suya H+ iyonu vereceğine göre [H+] = [OH–] eşitliği bozularak [H+] > [OH–] olacaktır.
Baz suya OH– iyonu verecek ya da H+ iyonu alacaktır.
Baz çözeltisi için [H+] < [OH–] söz konusu olacaktır.
[H+] = [OH–] = 1.10–7
[H+] > [OH–]
[H+] < [OH–]
[H+] > 1.10–7 M
[H+] < 1.10–7 M
[OH–] > 1.10–7 M
M ise ortam nötr
ise çözelti asidik
ise çözelti bazik
ise çözelti asit
ise çözelti baz
ise çözelti baz
Not: Bir çözelti asit çözeltisi ise işlemler H+ iyonlarıyla yapılmalıdır. Çözelti baz çözeltisi ise işlemler OH– iyonlarıyla yapılmalıdır.
pH ve pOH
pH = –log[H+]
pOH = –log[OH–]
pH + pOH = 14
eşitlikleri yardımıyla bir çözeltinin [H+] derişimi ya da [OH–] derişimi bilinirse pH’ı ya da pOH’sı, pH’ı ya da pOH’ı bilinen bir çözeltinin [H+] derişimi ya da [OH–] derişimi bulunur.
Saf su için;
[H+]= [OH–]= 1.10–7 olduğundan
pH = –log[1.10–7]
pH = 7
pOH = –log[1.10–7]
pOH = 7 bulunur.
Asit Baz
1.
[H+] > [OH–]
2.
[H+] > 10–7 M
3.
[OH–] < 10–7 M
4.
pH < 7
5.
pOH > 7
6.
pH < pOH
1.
[H+] < [OH–]
2.
[H+] < 10–7 M
3.
[OH–] > 10–7 M
4.
pH > 7
5.
pOH < 7
6.
pH > pOH
Örnek – 1
Bir asit çözeltisinin [H+] derişimi 1.10–3 M ise bu çözeltinin pH ve pOH’ı nedir?
Çözüm
[H+] = 1.10–3 M ise
pH = –log[H+]
pH = –log[1.10–3]
pH = 3
pOH = 11 olarak bulunur.