Şaşılık nedir? Şaşılık nasıl tedavi edilir? Erişkinlerde şaşılık tedavisi nasıl yapılır? Tüm bu soruların cevabı ve şaşılıkla ilgili genel bilgileri Özel Çağın Göz Hastanesi Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Bekir Koç KozanBilgi.Net okurları için yazdı.
Gözlerden birinin tam karşıya bakarken, diğerinin yukarı, aşağıya, içe veya dışa bakması ile tanımlanan bir göz hastalığıdır. Her iki gözün retinasında farklı noktalarda oluşan görüntülerin tek olarak algılanması için gözlerin paralel olmadığında, kayma olan gözden gelen görüntü beyinde görme merkezinde baskılanacağı için tembelliğe, yetişkinlerde ise çift görmeye sebep olur.
Genetik yatkınlık sık rastlanan nedenlerden biridir. Diğer önemli neden de miyop, hipermetrop, astigmat gibi kırma kusurlarıdır. Bunların dışında; doğuştan veya sonradan oluşan, geçirilen kazalar, ateşli hastalıklar, şeker hastalığı ve hipertansiyon nedeniyle göz sinirlerinin felçli şaşılık nedenleri arasında sayılabilir.
Çok basit olarak hastadan ışık kaynağına bakması istendiğinde, ışığın reflesi (yansıması) sağlıklı insanlarda her iki göz bebeğinin tam ortasındadır.
Erişkinlerin %1’inde şaşılık görülebilmektedir. Bunların çoğu çocukluktan beri bulunan şaşılık vakalarıdır. Eğer erişkin bir kişide şaşılık meydana geldiyse diyabet, tiroit hastalığı, myestania gravis, beyin tümörleri ya da felçler araştırılmalıdır.
Çocukluktan beri şaşılık bulunuyorsa, çok az belirti bulunabilmektedir. Ancak ileri yaşlarda oluşursa şaşılık en sık görülen belirti çift görme olacaktır. Bazı erişkinlerde gözde ağrı, baş ağrısı, başı sürekli eğik tutmak gibi belirtiler bulunabilir. Dışa bakış bulunan çocuk ve erişkinler güneş ışığının altında tek gözleri kapatmayı tercih ederler.
Çocukların aksine erişkinler yanlış yöne bakan gözden gelen görüntüyü yok sayamazlar ve bu çift görmeye neden olur. Bunun tedavisi tek gözün kapatılması ya da gözlerin tekrar ameliyatla doğru pozisyona getirilmesiyle sağlanır.
Göz egzersizleri: konverjans yetmezliği adı verilen, okuma ya da çalışırken gözün yeterli çalışmaması gibi özel durumların tedavisinde kullanılır.
Prizmalı gözlükler: Küçük kaymaların tedavisinde kullanılır. Çift görmenin azalmasını sağlar.
Enjeksiyon: Birkaç ay boyunca, enjekte edildiği kası felç eden bir ilacın kullanılması esasına dayanır. Seçilmiş vakalarda faydalı olan bir yöntemdir.
Ameliyat: Her yaşta en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Uyumlu olan vakalarda lokal anesteziyle yapılabilmektedir. Ameliyat kozmetik nedenle, çift görmenin azaltılması, gözlerin birlikte kullanılmasının sağlanması, gözlerdeki ağrının azaltılması amacıyla yapılabilmektedir. Ancak her ameliyatta olduğu gibi bu ameliyatların da riskleri mevcuttur.