News
News
TAŞTA TEŞKİLATINDA GÖREV YAPAN DİĞER GÖREVLİLER VE GÖREVLERİ
Muhtesip: Esnaf gruplarının sürekli denetleyerek, çarşı-Pazar düzenini sağlamakla görevliydiler.
Kapan Emini: Kapanlara gelen hububat, meyve, sebze, balık gibi ürünlerin vergilendirilmesi ve bunların adaletli bir şekilde dağıtımından sorumlu görevlilerdir.
Beytülmal Emini: Bir beldede kamuya ait çıkarları korumakla yükümlü görevli.
Gümrük ve Bac Eminleri: Kasaba ve şehirlerdeki çeşitli zanaat ve ticaret etkinliklerinin vergilerini toplamakla görevli kişilerdir.
TAŞRA TEŞKİLATINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER
1- 18. Yüzyılda Meydana Gelen Değişiklikler:
Taşra teşkilatı giderek eski önemini yitirmeye başlamış, eyalet ve sancaklara gönderilen idareciler yerlerine gitmeyerek vekiller tayin etmişlerdir. Bu nedenle 18. yüzyılda ortaya çıkan ayanlar güçlenmeye ve yönetimle çatışmaya başlamışlardır.
Ayan: Bir bölgenin, bir kasabanın ve bir sınıfın ileri gelenleri.
İltizam usulü yaygınlaşmıştır. Bu uygulamanın sonucunda tımar sistemi bozulmuş ve tımarlı sipahiler işlerini kaybetmiştir. Bu durum eyaletlerde ve sancaklarda güvenliğin bozulmasına neden olmuştur.
İltizam Sistemi: Kanunların saptadığı vergileri yükümlülerden toplama ve devlet hazinesine aktarma görevinin, açık arttırma yoluyla yapılmasıdır.
Tımar sisteminin bozulmasına paralel olarak topraklar boş kalmış, üretim azalmış ve ekonomik sorunlar ortaya çıkmıştır. Ayrıca eyalet ordusu önemini yitirmiştir.
2- 19. Yüzyılda Meydana Gelen Değişiklikler:
II. Mahmut merkezi otoriteyi arttırmak amacıyla ayanlarla Sened-i İttifak antlaşmasını imzalayarak onları merkezi otoritenin altına almıştır(1808). Ancak bu belge padişahın yetkilerini sınırlandırdığı gibi ayanların varlığını da meşrulaştırmıştır. II. Mahmut Yeniçeri Ocağı’nı kaldırdıktan sonra yönetime tam olarak hâkim olmuş ve ayanlık sistemini ortadan kaldırmıştır.
Tanzimat döneminde İltizam Sistemi kaldırılarak hazine gelirlerinin toplanması amacıyla Muhassıllıklar oluşturulmuştur.
1864 yılında “Vilayet Nizamnamesi” çıkarıldı. Buna göre taşra yönetim birimleri “Vilayet, Liva (Sancak), Kaza ve Köy” diye birimlere ayrıldı. Livaların yönetimi mutasarrıf’lara verildi. 1871 ‘de köy ile kaza arasına “Nahiye”, yeni bir yönetim birimi olarak girdi.
