Bıldırcın yetiştirmede, damızlıkların, gerekse et için kesilecek olanların çeşitli dönemlerde beslenmelerine özen gösterilmesi, başarının temel ilkelerinden biridir. Bıldırcınların beslenmeleri konusunda tavuklarda olduğu kadar yoğun çalışmalar yoksa da yapılan kimi çalışmalar ve kanatların genel besleme ilkeleri göz önüne alınarak uygulamaya yönelik çeşitli bilgiler ve öneriler bu bölümde sunulmuştur.
Besin Madde Gereksinimi
Protein Gereksinimi
Bıldırcın yavruları çok hızlı gelişir. Bu nedenle başlama yemlerinde % 25 -28 düzeyinde protein bulunmalıdır. İlk 3 hafta boyunca yavruların başlama yemi ile beslenmeleri gerekir. Bu dönemde enerji gereksinimi ise 2600-3000 Kcal ME/kg’ dır. Genellikle yem fabrikaları az miktarda özel yem siparişlerini kabul etmediği için ilk üç haftalık dönemde yüksek proteinli ve enerjili hini başlama yemi kullanılması önerilmektedir. Ülkemizde ise istenildiği zaman istenildiği kadar hindi başlama yemi bulunamazsa özel bıldırcın başlama yemi için etlik civciv başlama yemine protein desteği yaparak pratik çözüm bulunabilir. Bu amaçla nasıl bir karışım yapılabileceğine ilişkin kimi seçenekler Çizelge 19’ da sunulmuştur.
Aminoasit Gereksinimi
Diğer kanatlılarda olduğu gibi bıldırcınlarda da proteinin niceliği ile birlikte niteliği, yani içerdiği amino asit düzeyleri de önem taşır. Bıldırcınlarda % 27 protein ve 2800 Kcal ME/kg enerji içeren yem kanallarında % 1.3 sindirilebilir. Lysine, % 0.4 methionine ve % 0.27 Cystine olmak üzere % 0.75 toplam kükürtlü amino asit düzeyi hem 0-3 hem de 0-5 hafta arasındaki dönemlerde maksimum gelişme ve yemden yararlanma için yeterlidir. Protein içeriği % 24 olan başlama yemine % 0.15 methionine ve % 0.2 Lysine katılması gelişme ve yemden yararlanma bakımından olumlu sonuç vermiştir. Protein düzeyi % 27’ye yükseldiğinde methioine ve lysine katkısının önemli bir yararı olmamıştır. Yem yapımcıları ve araştırıcılar için kaynak olmak üzere Çizelge 20’ de Japon bıldırcınlarının çeşitli besin madde gereksinimleri verilmiştir. Çizelge 18: Beslenme İzlencesi
Dönem Protein (%) Yem Türü Büyütme (0-3 hafta) 25-28 Hindi Başlama Yemi Gelişme (3-6 hafta) 20 Civciv Başlama Yemi Yumurtlama 17 Tavuk Yumurta Yemi Damızlıklar 20 Civciv Başlama Yemi ve Ek Kalsiyum Çizelge 19: Etlik civciv başlama yemi kullanılarak oluşturulan bıldırcın başlama yemi örnekleri
Karışımdaki Yem Çeşidi Karmadaki Oran (%) Protein(%) Karmadaki Oran (%) Protein (%) Başlama Yemi 60 13.2 70 15.4 Et- Kemik 5 2.0 5 2.0 Soya Küspesi 20 8.0 10 4.0 Ayçiçeği Küspesi 15 5.2 15 5.2 Toplam 100 28.4 100 26.6
Mineral Madde Gereksinimi
Bıldırcın için başlama ve gelişme yemlerinde 5 0.80 kalsiyum ve % 0.30 fosfor yeterli görülmektedir. Yumurta yemlerinde ise kalsiyum ve fosfor sırasıyla % 3 ve % 0.45 düzeyinde yükseltilmelidir. Araştırmalar maksimum yumurta verimi ve kabuk kalitesi için Japon bıldırcınlarının yumurta döneminde % 3’ den daha çok kalsiyuma gerek duyduklarını göstermiştir. Kireç taşı, midye ve yumurta kabuğu gibi değişik kalsiyum kaynaklarının da verim ve kabuk niteliği üzerine etkisi yönünden bir farklılık bulunmamıştır. Ancak ülkemizde değişik Ca kaynaklarının denenmesinde yarar vardır. Diğer mineral madde gereksinimleri için Çizelge 20’deki değerler göz önüne alınmalıdır.
Vitamin Gereksinimi
Bıldırcın yemlerinde A vitamini katkısı önem taşır. Çizelge 20’ de verilen gereksinimi karşılayabilmek için 50 haftalık oluncaya kadar hem et hem de yumurta yönlü bıldırcınlar için 4000-6000 I.U.A. vitamini katkısı gerekmektedir. Böylece gelişme, yumurta verimi, yemden yararlanma, yumurta niteliği, döllülük oranı ve çıkış gücü gibi özellikler bakımından olumlu sonuçlar alınabilmektedir.