1-AĞRI:
Ürolojik hastalarda en önemli belirti ağrıdır
.İki tip olur
1-Yerel ağrı
2-Yansıyan ağrı
Yerel ağrı hastalığın müzminleştiğini gösterir.Hasta organın bulunduğu yerde veya hemen yakınında duyulur.Yansıyan ağrı ise hastalığın ilk başlarında görülür.Ağrıyan organın olduğu yerde değil başka bir yerinde yayılan ağrı şeklinde görülür.
Böbrek ağrısı genellikle 12 ci kaburganın hemen altında künt bir ağrı şeklinde duyulur.Ağrı karına doğru yayılır.Bu ağrı ile birlikte bulantı, kusma, bağırsaklara etki ettiği için gaz sancısı belirtileri verir.
İdrar yolu ağrıları: Acil tıkanma sonucu böbreğe ve mesaneye, testislere yayılan sancı karakterinde çok şiddetli ağrılardır. Bulantı kusma bu ağrılara eşlik eder.
Mesane Ağrısı:İdrar çıkışını engelleyen her hangi bir sebeple mesanenin şişmesi sonucu ağrı meydana gelir.Bu ağrı künt bir ağrıdır ve hemen göbek altında kemiğe doğru olur. Mesane iltihaplarında ve yaralarında da ağrı vardır.Bu ağrıya huzursuzluk duygusu da eklenir..
Testis ağrısı:İltihaplarda darbelerde ve testisin ters dönmesinde meydana gelir. Meni yolunu takip ederek karına yayılabilir. Varikosel denen damar genişlemelerinde şiddeti değişebilen künt bir ağrı vardır.
Prostat ağrısı: Prostat ağrıları nadirdir. Sadece prostat iltihaplarında bele vuran ağrıları olur.Bel ağrıları ve sırt ağrıları sıktır.
2-İDARARDAN KAN GELMESİ: (HEMATÜRİ)
İdrarda kanın alyuvarlarının gözükmesidir. İdrardan kan gelmesi böbrekten idrar çıkış deliğine kadar olan bir yerinden kanama olduğunu gösterir.Bu kan ya mikroskopta gözükür veya çıplak göz ile görülebilecek miktardadır.Mikroskopta erkek için 3-4 alyuvardan fazlasının,kadında 5-6 alyuvardan fazlasının gözükmesi hastalık belirtisidir.İdrarın kırmızı olması önemli değildir çünkü 1-2 damla kan bile idrarı kırmızıya boyar.Alyuvarların gözükmesi önemlidir.Çünkü idrarı boyayan besin ve ilaçların vermiş olduğu kırmızılık kan olduğunu göstermez.
Parlak kırmızı renkli ve pıhtılı idrar mesane ve idrar çıkış borusu hastalıkları gösterirken, koyu kahverengi idrar üst üriner sistem hastalıklarının belirtisidir.Böbrekten geldiğinin diğer bir belirtisi sicim gibi pıhtıların olmasıdır.
Taş hastalığı, tümörler,darbeler,iltihaplar başlıca idrar kanamalarının sebepleridir.
3-İDRARDAN İLTİHAP GELMESİ: (PYÜRİ)
İdrarda kanın beyaz hücreleri olan akyuvarların bulunmasıdır.Mikroskopta 5 den fazla akyuvar gözükmesi patolojik kabul edilir.Genellikle başka bulgular ile birlikte bulunur.En sık nedenleri idrar yolu iltihapları, taş hastalığı, tüberkülozdur.
4-İDRARDA MİKROP BULUNMASIBAKTERİÜRİ)
Normalde idrarda mikrop bulunmaz.Başka bir taraftan bulaştığını gösterir.Dışarıdan sonda koyma veya böbreğe kan yoluyla gelen mikrop idrar ile atılır.İdrarda iltihap ile birlikte olabilir veya olmaz.İdrarda mikrobun çeşidini anlamak için kültür denilen laboratuar tetkiki lazımdır.Burada idrar besiyerine konur ve mikrop üretilmeye çalışılır.1 cc idrarda 100.000 mikrop kolonisi olması patolojiktir.100.000 altı şüpheli karşılanılır.
5-İDRARDA KUMKRİSTALÜRİ)
İdrarda tortu maddelerin (kalsiyum oksalat, amorf ürat, ürik asit, kalsiyum fosfat) gözükmesidir ki halk arasında buna yanlışlıkla kum dökme denir.Belirgin bir hastalığı göstermez.Vücudun metabolizma artıkları sonucu olabildiği gibi bekletilmiş idrarda da gözükür.Çok defada Taş hastalığının belirtisidir.
6-İDRARDA PROTEİNPROTEİNÜRİ)
İdrarda 24 saatte 150 mg üzerinde proteinin bulunmasıdır.Fizyolojik olarak,sıkı eksersizler,uzun süre soğukta kalma,ateşli hastalıklarda geçici olarak gözükür.Hastalık olarak ve kalıcı ise böbreğin hastalıklarında tipiktir..Böbrek yetmezliğinin belirtilerindendir.
7-İDARIN HİÇ ÇIKMAMASI veya AZ ÇIKMASIANÜRİ-OLİGÜRİ)
Normal bir insan 24 saatte 2-3 litre idrar çıkarır.Bir kimse 24 saatte 100 ml den az idrar çıkarıyorsa.İdrar çıkarmıyor denir.24 saatte 600 ml den az çıkarması ise az idrar çıkardığını gösterir.Şayet mesane şişkinse alt idrar yollarında bir tıkanıklık olduğunu gösterir.İlk akla gelecek şey idrar yolunun tıkanmasıdır.Prostat büyümesi veya idrar yolunun bir taş ile tıkanması bu belirtiyi verir.
Mesanede idrar yoksa böbrek süzmüyor demektir. Kan kayıplarında, norojenik sebepler ve şokta, ameliyat sonralarında böyle durum oluşur
8-BOL İDRAR (POLİÜRİ)
Günlük idrar miktarı 2000 ml yani 2 Litreden fazla olmasıdır.Şeker hastalığı, böbrek hastalıkları, bol sıvı alınması, beyin hastalıkları başlıca sebepleridir.
9-SIK İDRARA ÇIKMAPOLAKÜRİ)
En sık idrar şikayetidir.Kişiler normalde günde 3-4 defa ve gece 1 den fazla olmamak üzere idrar yaparlar.Burada bol idrar yapma değil sık çıkma vardır.Her idrar yapılışında 300 ml kadar idrar çıkarılır.Nedeni mesane kapasitesinin azalmasıdır.Mesanenin iltihaplarında mesane tahriş olduğu için meydana gelir.Mesanenin sinirsel bozukluklarında veya psikolojik olarak görülür.Tam büyüyüp tıkamamış prostatta en sık bu bulguyu verir.
10-GECE İDRARA KALKMANİKTÜRİ)
Normal kimse gece idrara kalkmaz veya alınan mayiye (su,çay,neskafe,bira) göre 1 defa kalkabilir.Gece sık idrara kalkma prostat büyümelerinde olur.İdrar söktürücülerin alınması,tansiyon ilaçlarının kullanılması sonucunda gözükür.Mesanenin kapasitesinin azaldığını gösterir.
11-İDRARDA YANMA (DİSÜRİ)
Ağrılı idrar yapma demektir.En sık nedeni idrar yolları iltihaplarında olur.Mesane ve idrar yolları taşları, Mesane tümörü belli başlı nedenlerdir.Sık idrara çıkma ile beraberdir. Alt idrar yollarının tahrişinden ileri gelir.
12-IKINMATENEZM)
Dış idrar borusundaki bir yabancı maddeyi atma isteğidir.İdrar sondası,taş,tm gibi oluşumlarda idrar borusu ve mesane kasılarak acil idrar yapacakmış duygusu verir.İdrarda yanmada olur
13-ACİL İDRAR YAPMA İSTEĞİURGENCY)
Aniden idrar yapma isteği idrarda yanma ve idrara sık sık çıkma durumunda olur.Dış idrar borucuğu ve mesane iltihaplarında olur.Mesane taşı diğer bir sebeptir.
14-İDRAR ATIM KUVVETİNİN AZALMASI
İdrar ileri doğru yapılamaz ve idrarın çapı azalmıştır.Normal idrar akım hızı saniyede 15 ml dir.Prostat büyümesi ve dış idrar kanalının daralması gibi sebeplerde bu çap düşer.İdrar damlalar halinde ve ıkınma ile gelir.Hasta idrar yapmak için bekler.Ayakta yapamaz.
15-İDRARIN YAPMA YETENEĞİNİN KAYBOLMASIRETANSİON)
Ani olan idrar yapma yeteneğinin kaybolması prostat büyümesi,sinirsel,taş hastalığında olur.Mesane şiştiğinden dolayı göbeğe kadar büyür.Hasta hiç idrar çıkaramaz veya 1-2 damla çıkarır.
Müzmin olanında ise hasta idrar yapabilir fakat çok az ve damlalar halindedir.Ağrı duymaz,hasta idrar yaptığını zanneder aslında mesanenin içindeki idrar atılamadığından dolayı mesane büyür ve şişer.Prostat büyümelerinde tipiktir
16-İDRAR KAÇIRMAİNKONTİNANS)
Hastanın istem dışı idrar kaçırmasıdır. Damla damla kaçırıldığı gibi tüm idrarını da kaçırabilir.hasta idrar yapma isteği duyar fakat tuvalete yetişemez.İdrar yolları iltihabında,mesane iltihaplarında,mesanenin sinir sisteminin bozulması durumlarında olur.Diğer bir durum.Prostat gibi idrar çıkışını tıkayan bir durumda mesanede bol miktarda idrar vardır.Hasta istem dışı idrarını damla damla kaçırır.
Mesane içi basıncının artığı durumlarda öksürük hapşırık ile birlikte bir miktar idrar kaçırılır.Burada idrar çıkışındaki büzücü kasta bir zafiyet vardır.Basıncın armasına karşı koyamaz ve idrar kaçar.Ayrıca üriner sistem dışı bir çok hastalıkları öreğin beyin hastalıklarında idrar kaçırma vardır.Çocukların gece idrar kaçırmaları kendi bölümünde incelenecektir
17- PROLAKTİN HORMONU YÜKSEKLİĞİ
Prolaktin hormonu “süt hormonu”dur. Esas görevi memelerde süt oluşumunu sağlamaktır.Normal şartlarda kadın gebe kaldığında vücuttaki gebelik ile oluşan hormonlar bu hormonu uyararak süt yapımının gerçekleşmesini, doğuma kadar göğüslerin kendini hazırlamasını doğumla da birlikte süt üretimini yapımını gerçekleştirirler.
Prolaktin hormonu belirli düzeylerde kadın üreme organlarının gelişimi ve fonksiyonu için gereklidir ve normal şartlarda da gebelik olmasa bile vücudumuzda mevcuttur.
Bu hormon beynimizin hipofiz denilen kısmındaki bazı hücrelerce üretilir ve kana verilir.
İnsan vücudunda pek çok hormon gibi, bir yapım-salınım-yıkım dengesi vardır. Yine beynimizin hipotalamus denilen kısmından salgılanan Dopamin adı verilen bir başka hormon prolaktinin salınımın dengeler. Öyle ki, dopaminin azlığında prolaktin salgısı artar.
Prolaktin (süt hormonu) düzeyeni yükselten durumlar;
-Gebelikte yükselir,
-Bir çok prolaktin yüksekliğinin nedeni bilinemez,
-Hipofiz denilen beyin dokusunun tümörlerinde,
-Tiroid hormon bozukluklarının bazılarında,
-Bazı boyun yaralanmalarında (oradaki bazı salgı bezlerine etki ederek),
-Bazen östrojenin yüksek doz kullanımlarında,
-Dopamin denilen hormonun salgısının azalması durumunda bunlar; tümörler
bazı ilaçlar
hipofiz bezinin harabiyeti gibi durumlardır,
-Bazı psikiyatri ilaçlarının kullanımında,
-Aşırı göğüs uyarımında,
Prolaktin yüksekliğinin belirtileri nelerdir?
-Adet düzensizlikleri (az adet olma, seyrek adet olma, adet olamama)
-Meme ucu akıntısı (gebelik dışında süt gelmesi = galaktore).
önemli not:her memeden sıvı gelmesi prolaktine bağlı değildir,meme kanallarında iltahap,memede tümör,veya başka nedenler olabilir yapılacak tek şey hemen doktorunuza baş vurmanızdır.
-Gebe kalamama
-Prolaktin yüksekliğine sebep olan esas hastalığa bağlı belirtiler:
.Hipofiz hipotalamus tümörlerinde diğer iç salgıların bozukluğu ve bunlara ait fonksiyon bozuklukları
.Tümörlerde baş ağrısı, görme bozuklukları
.Tiroid bezi çalışma bozukluğunda halsizlik, iştahsızlık, enerji azlığı.
Prolaktin yüksekliğinin tanısı yapılan bir kan testi ile kandaki prolaktin düzeyinin ölçülmesi ile konur.
Test yapılırken dikkat edilmesi gereken koşullar;
– sabah saat 10:00-11:00 arasında bakılmalı,
-testten önce birkaç gün süreyle cinsel ilişkide bulunmamalı,
-test öncesi birkaç gün meme uyarımından kaçınılmalı,
(dar sutyen giyilmemeli,göğüsler yıkamak için dahi ovulmamalıdır),
-uyku düzeni testi etkileyebilmektedir,
-açlık veya tok olmak testi etkilememektedir,
-kullanılan ilaçlar kesilmelidir,özellikle psikiyatri ilaçlarının kesilmesi çok önemlidir.
-kan örneği alınmadan önce stresten uzak olmakta çok önemlidir,hasta 10 dakika kadar sakin bir yerde dinlendirilip kan örneği almakta fayda vardır.
Testin sonucuna göre doktorunuz ;
-testi tekrar isteyebilir(bazı hafif yüksek sonuçlarda test öncesi önerilen kuralları tekrar gözden geçirip test tekrarlanabilir)
-bir süre bekleyebilir
-direk ilaç tedavisine başlayabilir,
-bir kafa röntgeni isteyebilir,
-beyin tomografisi isteyebilir ve bunu bir beyin cerrahına gösterebilir veya başka diğer hormonal testler isteyebilir.
Prolaktin yüksekliği kısırlık yapar mı?
Kısırlık sebeplerinden birisi de prolaktin hormonu yüksekliğidir. Hani eskiler emziren kadınlar için gebe kalmaz ,süt korur derler ya ,kabaca vücut bu hormon yüksekliğinde gebe kalmayı engeller diyebiliriz.
Ancak bundan her prolaktin yüksekliği olanın çocuğu olmaz anlamı çıkartılamaz. Tedavisiz dahi gebelik oluşabilmektedir. Ayrıca prolaktin hormonu yüksekliği, ilaç tedavisine iyi yanıt verebilmektedir.
Prolaktin yüksekliği nasıl tedavi edilir?
Prolaktin düzeyini yükselten neden bulunmaya çalışılmalı ve tedavi edilmelidir.
Tedavide;
– gerekirse radyoterapi verilebilir,bu çok özel durumlarda kullanılır
-gene gerekirse mikro cerrahi yapılabilir,bu gene çok özel durumlarda kullanılır
-tıbbi tedavide ilaç en geçerli ve sağlıklı yöntemdir,tedavide prolaktin hormonu üretimini ve kana salımını denetleyen hormona yönelik ilaçlar kullanılır,bir çok hastada basit ilaç tedavisi ile sorun ortadan kalkar.
İlaç tedavisi bazı hastalarda baş dönmesi,bulantı ve halsizlik,tansiyon düşüklüğü gibi problemler yaratabilir,bunlar zaman içerisinde azalır ve tedavi bittiğinde de kaybolurlar.
-Her ay düzenli meme kontrolünüz yapınız,bilmiyorsanız hekiminizden bunu size öğretmesini isteyiniz,her altı ayda bir rutin jinekolojik muayeneneniz sırasındada meme kontrolünüzü hekiminizden mutlaka isteyiniz.