BAYRAM HASAN YİĞİT
Kozan’da 30 Aralık 2012 tarihinde 4.0 büyüklüğünde bir deprem olduğunda, deprem hakkında da bir yazı yazıp, Kozanlıların dikkatini deprem konusuna çekerek, deprem gerçeğini sürekli canlı tutmak gerektiğini düşündüm. Depremin hemen arkasından yazacağım yazının etkisinin kısa süreceği ve anlık olarak depremi değerlendirme yazısı olacağını düşündüğüm için, o günlerde yazmadım. Yazacağım yazı, iyi hazırlık yapılarak, kaleme alınan bir araştırma yazısı olmalıydı.
Sakarya’nın Serdivan ilçesinde oturduğum için, yazıya başlamadan önce, yine Sakarya’nın merkez ilçesi Adapazarı’nda bulunan Deprem Kültür Müzesini ziyaret ederek, 1999 depremin yaptığı yıkımı gözlemledim ve aşağıda verilen fotoğrafları burada çektim.
Deprem Kültür Müzesinde gözlemledim ki; depremler insanları öldürmüyor. İnsanları öldüren, deprem şartları düşünülmeden yapılan, depreme dayanıksız yapılardır. Türkiye’de 7 şiddetinde bir deprem olduğunda binlerce kişi ölüp, Japonya’da 7 şiddetinde bir deprem olduğunda insanların burnu bile kanamıyorsa, bu gerçek kadercilikle açıklanamaz. Bu geri kalmışlıkla, kendimize ve insanımıza yeterince değer vermemekle açıklanır.
Bu yazıyı hazırlama çalışmalarım devam ederken, 21 Ocak 2013 tarihinde Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara’yı (Deprem Dedemizi) kaybettik. Deprem konusunda, teknik bilgilerine ilave olarak, toplumu da bilinçlendirme konusunda yaptığı çalışmalarından dolayı Deprem Dedemizi saygıyla anıyoruz.
Yaptığım araştırmaya göre; Kozan bölgesinde olan depremlerle ilgili en güncel bilginin Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünden Sn. Ahmet Cem Gel’in Haziran 2006 tarihli “Akçaluşağı (Kozan) Fay Zonunda Meydana Gelen Tarihsel Depremlerin Paleosismoloji Teknikleri ile Araştırılması” Yüksek Lisans Tezi olduğunu gördüm. Kozan 37027′ kuzey enleminde ve 35048′ doğu boylamında bulunmaktadır. Aşağıdaki tabloda verilen Kozan bölgesinde olan depremlerin tarihsel kayıtları bu tezden alınmıştır.
Tarihsel Kayıt Tablosu | ||||
Tarih (yıl) | Enlem | Boylam | Şiddet | Derinlik (km) |
290 | 37,06 | 35,80 | 6,30 | – |
524 | 37,20 | 35,90 | 6,30 | – |
1268 | 37,27 | 35,50 | 6,20 | – |
1855 | 37,06 | 35,75 | 5,40 | – |
1896 | 36,90 | 35,30 | 5,40 | – |
1933 | 37,00 | 35,50 | 5,00 | 30 |
1945 | 37,11 | 35,70 | 6,00 | 60 |
1951 | 36,58 | 35,85 | 5,70 | 50 |
1952 | 37,25 | 35,65 | 5,60 | 70 |
1964 | 36,81 | 35,33 | 4,60 | 4 |
1966 | 36,84 | 35,92 | 4,80 | 58 |
1967 | 37,40 | 36,20 | 5,30 | 32 |
1987 | 37,02 | 36,02 | 4,20 | 10 |
1994 | 36,97 | 35,83 | 4,30 | 17 |
1994 | 37,00 | 35,84 | 4,80 | 26 |
1998 | 36,85 | 35,55 | 6,30 | 23 |
Tablodan da görüleceği gibi, Kozan yöresinde 4.00 ile 6.50 şiddeti arasında her an deprem olması mümkündür. Deprem hiç beklenmedik bir anda, ansızın vurur. Hiç istemeyiz ama 6.30 şiddetinde bir deprem olması halinde Kozan’da ciddi can ve mal kaybı olma ihtimali vardır. Bunun için hiç gecikmeden tedbir almak gerekir. Bu tedbirler neler olabilir derseniz, bu tedbirleri ikiye ayırabiliriz.
1- Yerel yönetimin (kaymakamlık, belediye ve diğer ilgili kurumların) alacağı tedbirler. Bu tedbirlerin bazıları aşağıda belirtilmektedir.
Vs.
2- Bireylerin alacağı tedbirler. Bu tedbirlerin detayı oldukça fazla. Aşağıdaki linkte Arama Kurtarma Derneğinin (AKUT’un) hazırladığı deprem el kitabı bulunmaktadır. Bu kitapta; deprem öncesi, deprem anında ve deprem sonra yapılacaklar anlatılmaktadır. Bu kitabı ücretsiz bilgisayarınıza kaydedip okuyarak, deprem ile ilgili yapılacaklar hakkında her şeyi öğrenebilirsiniz.
http://www.akut.org.tr/images/Yayinlarimiz/DepremElKitabi_Download.pdf
Değerli Kozanlılar,
Hiç birimiz depremin olmasını istemeyiz. Ancak deprem olduğunda, bunu en az can ve mal kaybı ile atlatmalıyız. Deprem olduktan sonra, gerekli tedbirleri almayarak “keşke” demenin anlamı yoktur. Tedbirleri deprem olmadan almak gerekir.
Nice depremsiz yıllar dilerim.
Saygılarımla,
Bayram Hasan Yiğit