News
News
Adem Elması
Adem elması(Gırtlak Çıkıntısı) virgs.gif tiroid çıkıntısıdır. Genelde erkeklerde görülür (Kadınlarda da görülebilir). Erkeklerde ergenlikdöneminde oluşmaya başlarvirgs.gif ergenliğin belirtilerinden biridir. Yutma sırasında yukarı çıkarvirgs.gif daha sonra aşağı iner. Bu hareketin olmaması tümör veya enfeksiyon oluşumunun sebebi olabilir. İngilizcesi “Adam’s Apple”dır.Latince’de prominentia laryngea adını alır.
Akciğer
Akciğervirgs.gif hava soluyan omurgalılardaki temel solunum organıdır. Ana görevi atmosferdeki oksijeni kan dolaşımına nakletmek ve dolaşımdaki karbondioksiti atmosfere çıkartmaktır. Bu görevvirgs.gif gaz değişiminin vuku bulduğu milyonlarca küçükvirgs.gif müstesna biçimde çok ince duvarlı hava kesecikleri oluşturan dolaşımı sağlayamadan kanı boşa vermektedir. özelleşmiş hücrelerin mozaiği sayesinde gerçekleşir. Akciğerlerin solunumla ilgili olmayan görevleri de vardır.
Akciğer ile ilgili tıbbi terimler genellikle pulmo- ile başlar; bu Latince pulmonariusvirgs.gif “akciğerlerin”virgs.gif sözcüğünden gelmektedir ki bu sözcük de Yunanca pleumon yani “akciğer” ile akrabadır.
Akciğer Hilusu
Akciğer hilusu akciğere çeşitli yapıların girdiği ve çıktığı yerdir. Pulmoner arter superior ve inferior pulmoner venler bronş ve bronşu saran bronşial damarlar geçer.
Akciğer Zarı
Akciğer zarı (pleurae ya da plevra) akciğeri çevreleyen zarımsı iki dokudan oluşur. Dış zar göğüs duvarına bağlıdır (pariteal pleura) içteki ise akciğere ve diğer iç dokulara bağlıdır (visceral pleura). Bu iki zar arasında “zar boşluğu” adı verilen ince bir boşluk bulunur. Bu boşluk akciğer tarafından üretilen bir sıvı ile doludur.
Alveol
Alveoller akciğerlerin içinde bulunur. Kılcal damarlardaki olan karbondioksiti alıp kılcal damarlara içlerinde olan oksijeni verirler. Buna madde alışverişi denir.Alveoller kan dolaşımında da görevlidir.Nefes aldığımızda hava burun;yutak;gırtlak;soluk borusu;akciğerler;bronşlar;bronşçuklar ve alveoller yolunu izler.Alveoller de havayı temizleyip;kılcal damarlara verir.Damarlar tüm vucuda dağıtır.Kirlenen kan geri kılcal damarlar ile alveollere gelir.Alveoller karbondioksiti alır bronşlara verirvirgs.gifbronşlar soluk borusuna soluk borusu burna verir.Burundan da dışarı atılır.Yani alveoller gaz alış-verişini yapar.Yeni alveollere genç alveoller denir.
Ansefal
Ansefalvirgs.gif merkezî sinir sisteminin kafa boşluğu içinde yer alan parçasıdır. Fransızca encéphale tüm beyin demektir.
Ansefaldeki merkezlerin en önemlileri omurilik soğanı beyincik beyindir.
Aritenoid
Aritenoidvirgs.gif Larinks iskeletinde bulunan ve bir çift olan kıkırdaktır. Tabanı aşağıda üç yüzlü bir piramide benzer. Krikoid kıkırdak üst kenarı ile eklemleşir.
Aşil Tendonu
Aşil tendonu bacağın baldır kaslarının büyük tendonu ayak bileğinin arkasında topuğa tutunur.
Aşil tendonu iltihabına Aşil tendiniti denir.
Baldırın arka bölümündeki kas grubunun topuk kemiğine birleşmesini sağlayan yapıya Akhilleus’un aşağıdaki öyküsünden esinlenilerek Aşil tendonu adı veriliyor. Homeros’un İlyada’sındaki Troya savaşının en önemli figürlerinden olan Akhilleus (Aşil) Thetis ile Peleus’un oğludur. Annesi Thetis Akhilleus’a ölümsüzlük kazandırmak için çocukken onu ölüler ülkesindeki Stiks Irmağı’na daldırmıştır. Bunu yaparken Akhilleus’u topuğundan tuttuğu için topuğu büyülü suya değmemiştir. Akhilleus’un ölümü ancak ve ancak topuğundan alacağı bir darbeyle olacaktır. Paris attığı okla onu topuğundan vurur ve Akhilleus’u öldürür.
Aşil tendonunun kopmasıvirgs.gif kesilmesi halinde ömür boyu sakatlık olur. Ruanda soykırımdada Hutular Tutsileri öldürmekten yorulup kaçmalarını önlemek için Aşil tendonlarını kesmişlerdir.
Baldır
Baldır bacağın diz ile topuk arasındaki bölümüne verilen addır.
Özellikle baldır kasları diz bağlarının desteklenmesi açısından çok önemlidir ve dizin darbelere karşı korunması için baldır kaslarının kuvvetlendirilmesi gerekmektedir.
Beyaz Madde
Beyaz madde (zaman zaman ak madde) sinir sisteminde bulunan nöronların aksonlarının oluşturduğu topluluklara denir. Rengi beyaz olan ve ismini buradan alan maddenin renginin beyaz olma sebebi miyelinli sinir liflerini içermesidir; miyelinin rengi beyazdır.
Beyincik
Beyincik ya da Cerebellum denge organlarımızdan biridir.Kasların düzenli çalışmasını sağlar.Fossa cranii posterior’dabulbus ve pons’un üst arka kısmında bulunur. Beynin ikinci büyük (beynin 1/8’i kadar) rhombencephalon’nun en büyük parçası olan beyincik 150 gr ağırlığındadır. Yukarıdan aşağıya biraz basık ovalimsi şekilde olan beyinciğin en geniş boyutu transvers yöndedir. Bulbus ve ponsla birlikte 4. ventrikülü çevreler. Lobus occipitalis ile aralarında tentorium cerebelli bulunur.
Beyincik hemisferium cerebelli denilen iki yan lobla bunları ortada birleştiren vermis cerebelli’den oluşur. Beyincik pedunculus cerebellaris inferior ile bulbusa pedunculus cerebellaris medius ile ponsa ve pedunculus cerebellaris superior ile de mesencephalona bağlanır.
Beyincik lobus cerebelli anterior lobus cerebelli posterior ve lobus flocculonodularis olarak üç loba ayrılır.
Lobus anterior beyinciğin üst-ön tarafında bulunur ve üst yüzden görülebilir. Bu lobu vermis cerebellinin lingula cerebelli lobulus centralis ve culmen kısımları ile hemispherium cerebellinin ala lobuli centralis ve lobulus quadrangularis kısımları oluşturur. (Lobus anterior ile lobus posterioru fissura prima ayırır.)
Lobus cerebelli posterioru vermis cerebellinin declive folium vermis tuber vermis pyramis ve uvula kısımları ile hemispherium cerebellinin lobulus simplexlobulus semilunaris superior lobulus semilunaris inferior lobulus paramedianus lobulus biventer ve tonsilla cerebelli kısımları oluşturur.
Lobus flocculonodularisi vermis cerebellinin nodulus vermis kısmı ile hemispherium cerebellinin pedunculus flocculi ve flocculus kısımları oluşturur.
250px-Cerebellum_NIH.png
İç yapısıvirgs.gif dışta cortex cerebelli içte corpus medullare cerebelli bulunur. Cortex cerebelli içe doğru stratum molecularevirgs.gif stratum purkinjense ve stratum granulosumdan oluşur. Afferent ve efferent aksonlar geçer. Ayrıca nuclei cerebelli adı verilen ve orta hatta çift taraflı yerleşmiş dört nukleus vardır. Beyincik kesitlerinde cortex ve corpus medullare ağaca benzer bir görüntü oluşturur.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#4
—> Anatomi Terimleri
Birincil Lenfoid Organlar
Birincil lenfoid organlar ya da merkezi (santral) veya primer lenfoid organlar bağışıklık sisteminde lenfositlerin üretim ve olgunlaştırma işlerinin yapıldığı vücut organlarıdır.
Bunlar;
Kemik iliği
Timüs bezi
Fabrikus kesesidir.
Kemik iliği
Vücut ağırlığının %6’sını oluşturan kemik iliğinin kırmızı bölgesinde tüm kan hücreleri üretilmektedir. Kemik iliğinden kök hücreler bağışıklık sisteminde rol oynayan lenfositlerin öncüleri burada yapılır ve olgunlaştırılmak üzere diğer lenfoid organlarına giderler.
Timüs
Kemik iliğinde üretilen öncü lenfositlerin olgunlaşmak üzere geldikleri organdır. Göğüs kemiğinin arkasında bulunur. Lenfositler burada timüsün kabuk kısmından medulla denilen iç kısmına doğru geçerlerken sınava tabi tutulurlar medullaya geçebilen lenfositler olgun T lenfositler olarak vücuda bırakılırlar. Olgun lenfositler kan dolaşımıyla ikincil lenfoid organlara giderler.
Fabrikus Kesesi
Memeliler haricinde diğer hayvanlarda ve vücudun kalınbağırsağın anüs kısmında bulunan bir organdır. Bu organda da Kİ’den gelen öncü lenfositler olgunlaştırılır ve olgun B lenfosit halinde kana verilir. Memelilerde B-lenfosit olgunlaştırılması kemik iliğinde yapılır.
Lenfoid organlar birincil ve ikincil lenfoid organlar olarak iki grup halinde incelenseler de birbirleriyle sürekli ilişki halindedirler.
Burun Boşluğu
Burun boşluğu (nazal kavite veya nazal boşluk) yüzün ortasında burnun arkasında ve üstünde bulunan hava ile dolu büyük bir boşluktur.
Büzgen
Büzgen ya da sfinkter kas vücuttaki herhangi bir deliğin açılış veya kapanışında görev alan ve bu deliğin çevresini çember biçiminde saran kastır. İnsan bedeninde 40’ın üstünde büzgen bulunur. Bu büzgenlerin bazıları mikroskobik ölçülerdedir.
Cerumen
Cerumen tıpta ve sağlıkta kulak kiri anlamında kullanılan bir terimdir. İnsan kulağında normal olarak bulunan balmumu kıvamındaki salgıdır. Bu salgının fazlalığı kulak tıkanması ve geçici sağırlığa yol açar.
Chondrocranium
Chondrocranium kıkırdak halindeki embriyonik kafatası kafa kemikleri sınırlarının henüz belli omadığı kemiklerin kıkırdak yapı gösterdiği devredeki embriyonun kafatasıdır.
Chorista
Chorista embriyoner gelişim hatası olarak ait olduğu organ veya oluşum dışında yerleşmiş dolayısıyla normal yerinden uzaklaşmış doku kitlesidir.
Circumduction
Circumduction kol veya bacağın tepesi eklem noktasında olan kaidesi ise uzun serbest ucu tarafından çizilen daire tarafından oluşan bir koni çizer şekilde havada sallanmasıdır.
Corpus callosum
Corpus callosum Beynin her iki lobu arasındaki bilgi iletişimini sağlayan sinir ağlarından oluşan yapıdır. Zarar görmesi halinde yabancı el sendromu görülmesi muhtemeldir.
Yalnız bu açıklamada üzerinde durulması gereken bir durum vardır. Yabancı el sendromu dediğimiz hastalık Corpus Collosoum’un zarar görmesi halinde değil ayrık beyin çalışmaları ile iki beyin lobunun Corpus Collosoum’un tamamen kesilmesiyle ve dolayısıyla loblar arasındaki bağlantının kopmasıyla oluşur. Bu deney sanırım 1960(?) larla birlikte Sperry’nin çalışmalarıyla gerçekleştiriliyor. Ve dene epilepsi (sara) hastaları üzerinde deneniyor. Ama deney ilk olarak kediler üzerinde gerçekleştiriliyor).
Damar Tabaka
Gözün en iç tabakasıdır.Işığa duyarlı hücreler ve görme sinirleri ağ tabakada bulunur. sert tabakanın altında yer alır ve gözün beslenmesini sağlayan damarlardan oluşur.damar tabakagözün on kısmındaki irisi oluşturur.Ayrıca bir takımı sert tabakanın altında yer alır gözün beslenmesini sağlar ışığın fazla olduğu zaman göz bebeği daralır az ışıklı ortamda da büyür.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#6
—> Anatomi Terimleri
Deri
Deri veya cilt insanlar ve hayvanların vücutlarını kaplayan en üst katman olup altında barındırdığı kas ve organları koruyan ve doku tabakalarından oluşan bir örtü sistemi organıdır. Bu tabakanın altında yağ tabakası vardır. Yağ tabakası vücudumuzu sıcak tutar ve darbelere karşı korur. Burada bulunan ter bezleri boşaltıma yardımcı olur.
Cilt bizi dışarıya karşı koruyan bir bariyerdir. Aynı zamanda vücut ısısını ve su dengesini korur çeşitli zararlı maddelerin ter yoluyla vücuttan atılımını gerçekleştirir. Kabaca üç tabakadan oluşur. En altta destek dokusu olan kollajen kan damarları ve salgı bezleri bakımından zengin dermis tabakası yer alır. Ortada stratum bazale denilen sürekli yeni hücrelerin yapıldığı tabaka vardır ki bu hücreler yavaş yavaş cildin üst tabakalarına doğru yolculuk yaparlar ve yaklaşık 14. günde artık canlılıklarını kaybetmeye başlayarak en üstte birikirler ve stratum korneumu (boynuzsu tabaka) oluştururlar. Normal bir cildin sağlığını ve güzelliğini sürdürebilmesi için en üstteki ölü hücrelerin sürekli dökülüp yenilenmeleri gerekir. Çünkü dökülüp yenilendikçe yeni deri daha temiz olur. İnsanın cildi kendini yaklaşık her 28 günde bir yeniler. Erkeğin cildi bir kadının cildine bakarak daha kalındır ve bu yüzden kendini yenileme süreci daha uzundur.
Dermatom
Dermatom tıp dilinde vücudun “coğrafi” duyu bölgelerine verilen isim.
Periferik sinir sisteminde deri yüzey duyusunu alan bölge o sinire ait dermatom olarak adlandırılır.
Dil
Dil (lingua tongue) Ağız içinde bulunan ve 5 duyudan “tad alma” yı gerçekleştiren kaslardan yapılmış organdır. Ayrıca yiyecekleri çiğneme ve yutma işlemine yardım eder insanlarda konuşmayı da sağlar.En çabuk kendini yenileyebilen organ olarak da tanınır.
Dirsek
Dirsek kolun ve ön kolun birleştiği noktaya denir. 3 kemiğin oluşturduğu bir eklemdir. Ulna Radi ve Humerus. Ulna ve radi birbirine paralel olarak ön kolda yani el bileği ve pazu kemiği arasında bulunur. Bu eklem menteşe tarzı bir eklemdir (iki yöne hareket eden). Dirseğin uç kısmına ise Olecranon denir.
Diz
Diz; uyluk kemiği(femur) ile kaval kemiği (tibia) arasındaki menteşe biçimli bir eklemdir. Eklem iç ve dış olmak üzere iki bölümlüdür Eklem ön taraftan diz kapağı ile korunur.
Eklem içindeki tüm kemik yüzeyler eklem kıkırdağı ile örtülmüştür.
Femur ve tibia arasındaki yük taşıyan kıkırdak yüzeyler menisküs denilen iki esnek kıkırdaktan yapı ile korunur ve desteklenir. Menisküsler ?C? harfi biçimli ve kuş yuvası biçiminde kenarları yüksek ortası ince bir yapıdadır. Bu yapı yuvarlak femur ile düz tibianın yapısal uyumunu sağlar binen yükün tüm eklem yüzeyine dağılmasını sağlargelen darbeleri emer eklemin sabitliğine yardımcı olur.
Bağlar diz eklemini sabitleyen ana yapılardır. Birbirlerinden tamamen ayrı yapılar olan bağlarla tendonları karıştırmamak gerekir. Bağlar her iki ucu kemiğe yapışan sabit yapılardır sınırlı esneklikleri vardır. Tendonlar ise bir uçları kemiğe yapışan diğer uçları adeleyle devam eden adelenin hareketini kemiğe ileten yapılardır.
Yan bağlar dizin iç ve dış yanlarında bulunur ve dizin her iki yana açılmasını önler. Dış yan bağ dışında dizin dışa açılmasını engelleyen dizin arka-dış köşesinde bağlar ve popliteus tendonundan oluşan posterolateral kompleks denilen bir ek yapı vardır. Bu yapının zedelenmesine ait bulgular ve tedavi gözden kaçabilir. Ön çapraz bağ ?ACL- tibia ile femuru tam orta noktadan birbirine bağlar. Fonksiyonu dizin dönme hareketlerini kısıtlamak ve tibianın öne hareketini engellemektir. Arka çapraz bağ ?PCL- tibianın arkaya hareketini önler.
Dizin tüm bu anatomik yapıları boyunca kaslar uzanır ve birlikte çalışarak dizin koşmak yürümek gibi hareketlerini yönetirler. Kaslar ayrıca sabitliği sağlayan oluşumlara destek sağlar korurlar. Dizi yöneten iki ana grup kas vardır. Ön uyluğun 4 başlı kası (quadriceps) Leğen kemiğinden uyluğun ön yüzü boyunca uzanır diz kapağı üzerinden tendonlaşarak devam eder ve tibianın üst-ön tarafına yapışır. Dizin doğrultulması-düzleştirilmesi hareketini yaptırır. Aynı zamanda diz kapağı kemiğinin üst iç ve dışına yapışan ayrı başları ile diz kapağının dengesini sağlar. Dizin dönme hareketlerini kısıtlayarak ACL ye tibianın arkaya hareketini kısıtlayarak PCL ye yardımcı olur. Uyluğun arkasında ikisi tibianın dışına ikisi içine yapışan hamsring adeleleri vardır. Hamsringler dönme hareketini ve tibianın öne hareketini kısıtlıyarak ACL e yardımcı olur.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#7
—> Anatomi Terimleri
Dura Mater
Beyin zarı olarak bilinen beyin dokusunu (cerebrum) ve spinal kordu çevreleyen dokunun en kalın kısmı. Üç katmandan oluşan beyin zarı dura mater pia mater ve arachnoid membran katlarından oluşmaktadır.
İki kat halinde bulunmaktadır;
Superficial (Yüzeyel) kat
Derin kat.
Dura mater iki yerde beyini bölümlere ayırarak da bir vazife görmektedir. Biri her iki serebral hemisferin ayrıldığı falx cerebri ve diğeri de occipital lob ve cerebellumun (beyincik) ayrıldığı tentorium cerebri.
Duranın her iki katı nöral dokunun hemen hemen tamamı boyunca beraber seyretmektedirler. Bazı yerlerde iki kat arasında beynin venöz drenajını (kirli kanın geri dönmek için toplandığı alanlar) sağlayan yapılar yer almaktadır ki bunlara venöz sinüsler denmektedir.
Duyma Sistemi ve Kulak
Duyma sistemi beş duyumuzdan biri olan işitme duyusunu gerçekleştirmemizi sağlayan organ ve dokulara verilen genel isimdir. İşitme sisteminin önemli birimleri kulak kılsal hücreler (hair cell) ve beynin işitmeyi kontrol eden kısımlarıdır.
Kulaklarımız işitmemizi ve dengemizi sağlayan duyu organımızdır. Suya atılan bir taşın oluşturduğu dalgalar gibi havada da ses dalgaları mevcuttur. Bu ses dalgaları kulağımızdaki duyu almaçları ile algılanır.Kulak dış orta ve iç kulak olmak üzere üç bölümden oluşur.
Dış Kulak; Kulak kepçesinden ve kulak yolundan oluşur. Kulak yolunun sonunda kulak zarı bulunur. Kulak kepçesi kıkırdak bir yapıya sahiptir. Kulak yolu kulak kepçesini orta kulağa bağlayan bir kanaldır. Kulağımız kulak kiri olarak adlandırılan bir sıvı salgılar. Bu sıvı kulak yolundaki kıllar ile birlikte kulağa giren toz vb. maddelerin kulak zarına ulaşmasını engeller.
Orta Kulak; Orta kulakta çekiç örs üzengi kemikleri östaki borusu ve oval pencere bulunur. Üzengi kemiği vücudumuzun en küçük kemiğidir. Çekiç kemiği kulak zarına üzengi kemiği ise iç kulaktaki oval pencereye temas eder. Bu özellikleri ile kulak kemikleri kulak zarını iç kulağa bağlayan bir köprü oluşturur. Östaki borusu orta kulaktan yutağa açılır. Böylece orta kulak ile vücudun dışı arasındaki basınç farkını dengeleyerek kulak zarının yırtılmasını engellemiş olur.
İç Kulak; Dalız salyangoz ve yarım daire kanallarından oluşur. Dalız oval pencereden gelen ses dalgalarını salyangoza iletir. Salyangozda işitme sinirleri vardır ve gelen ses dalgaları işitme sinirleri ile beyne iletilir. Vücudumuzun dengesinin bozulup bozulmadığını beyinciğe bildirme işini salyangozun üst kısmındaki yarım daire kanalları yapar.
Düz Kas
Düz kas isteğimiz dışında çalışan kaslardır. Mide damar bağırsaklarda bulunan kaslar bu kaslara birer örnek olabilir.
Görev bakımından düz kaslara benzese de yapı olarak çizgili kaslara benzemektedir ve düz kaslarla alakası yoktur.Kalp kasları ne isteğe bağlı nede istekle çalışır ve kalp kasları tamamen ayrı bir gruptadır.Bunlardan biri damarlarınızda ve iç organlarınızda bulunan ve sizin istediğinize bağlı olmadan çalışan kaslardır.
Düğümcük
Düğümcük beyinciğin alt kutucuğunun ön ucundaki kabarıklık. Arantius düğümcükleri ve Borgagni düğümcükleri kalbin atardamar ağızlarının serbest uçlarındaki küçük kabarıklıklar. Bu kabarıklıkların birincileri ana atardamar ikincileri ise akciğer kapakçıkları içindir.
Dış Dudaklar
Dış dudaklar (labia majora) vajinayı dıştan kaplayan hassas dokudur. Tüyler bulunur ancak labia minorada tüy genelde yoktur.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#8
—> Anatomi Terimleri
Dış Salgı Bezleri
Dış salgı bezleri ya da Ekzokrin bezler salgılarını özel bir kanal aracılığıyla ya da doğrudan vücut dışına veren bezlerdir.
Ekzokrin bezler stroma ve parankima denilen iki kısımdan oluşur. Ekzokrin bezlerin bağ dokudan oluşan kısmına stroma epitel dokudan oluşan kısmına parankima denir. Tükürük bezleri derideki ter ve yağ bezleri ekzokrin bezlere örnektir. Ekzokrin bezler embriyonik gelişim sırasında örtü epitelinden köken alıp gelişir. Bez epitelinin sınıflandırılması şöyledir:
Epitel doku ile ilişkisine göre:
Endoepiteliyal (endoepitel) bezler
Ekzoepiteliyal (ekzoepitel) bezler
Bezlerin hücre sayısına göre:
Tek hücreli bezler
Çok hücreli bezler
Salgının özelliğine göre:
Seröz bezler
Muköz bezler
Seromuköz bezler
Salgısını meydana getiriş şekline göre:
Merokrin bezler
Apokrin bezler
Holokrin bezler
Eklem
Eklem iki kemiğin vücut bölümlerinin hareket edebilmesini sağlamak için birleştiği kısıma verilen isimdir. Hareket yeteneklerine göre eklemler üç çeşittir:
Oynar Eklem: Kol ve bacaklarda olduğu gibi hareket yeteneği fazla olan eklemlerdir.
Oynamaz Eklem: Kafatasını oluşturan kemikler arasında oynamaz eklem görülür. Bu kemikler girinti ve çıkıntılarla birbirlerine oynamaz eklemlerle sıkıca bağlanırlar.
Yarı Oynar Eklem: Omurgadaki omurlar arasındaki eklemler yarı oynar eklemlerdir. Sınırlı olarak hareket ederler.
Hızlı Oynar Eklem: Eldeki parmak lar arasındaki eklemler çok hızlı oynayan eklemdir.
Oynamaz eklemler Kafatası kemiklerinin birbirlerine eklendikleri yerlerdeki eklemlerdir. Buradaki eklem yerleri bir testerenin dişleri gibi birbirlerine geçme şeklindedir. Kemikler bu girinti ve çıkıntılarla birbirlerine oynamayacak şekilde eklenmiş durumdadırlar.Yarı oynar eklemler omurgayı meydana getiren omurların birbirlerine olan eklemlerindeki eklemlerdir. Bunların oynamaları pek azdır.
Oynar eklemler Kol ve bacak kemikleri bağlantı yerlerindeki eklemler oynar eklemlerdir. Bunlar iki bağlantı kemiğinin eklem yerlerinde istenen hareketi verecek şekilde oynayabilmesini sağlamış olurlar. Böylece bu eklemlerin bulunduğu kemikler çeşitli hareket yeteneğine sahip eklemler özelliğini kazanmış olurlar.
Oynar eklemlerdeki kemiklerden birinin başı öbür kemiğin çukuruna girmiş şekildedir. İki kemik birbirlerine eklem bağları ile bağlanmıştır. Kemiklerin birbirlerine sürtünmeleri sırasında aşınmalarım önlemek için bu eklem yüzlerinde kıkırdak yastıkları ve buraları yumurta akı bir madde ile sıvayarak kaygan hale getiren eklem kesecikleri bulunur.
Eklem Kasları
Eklem kasları İki kemiğin vücut bölümlerinin hareket edebilmesini sağlamak için birleştiği kısıma verilen isimdir. Alt alta üst üste ya da yanyana gelen iki kemiğe birleşen bölüme denir.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#9
—> Anatomi Terimleri
Epidermis
Epiderma ya da Epidermis (Yunanca: Epi = Üst derma = deri) insanlarda ve hayvanlarda derinin en üst tabakası.
Epiderma iki katlıdır: Dış tabakası keratin(korun)dir. Ölü hücrelerden oluşur. Bunlar dökülerek kepek yapar. Korun altında canlı hücrelerden oluşan malpighi tabakası bulunur. Bu tabakanın hücrelerinde Melanosit pigment bulunur ve deriye rengini verir. Vücudu ısı ve soğuktan korur.
Alt deri(dermis): Duyu hücreleri ter bezleri sinir uçları Kılcal kan da marları kıl kökleri dokunma cisimcikleri bulunur. Görevi: Vücudun ısı ter su dengesini sağlamak dış etkilerden korumak dokunma basınç acı duyularını algılamaktır. Duyu cisimcikleri dokunma ağrı basınç sıcaklık gibi duyuları algılar. Sinirlerle beyinin ilgili bölgelerine aktarılır. Sevinç korku heyecan soğuk hava etkisi ile deri sinirleri kıl kaslarının kasılmasını ve kılların dikleşmesini sağlar.
Er Bezi
Er beziya da testis erkek üreme organlarından penisin her iki yanında yer alan yapılardır.
Er bezlerinin testosteron hormonu salgılanması spermlerin üretilmesi ve erkeklere özgü bazı fiziksel özelliklerin gelişmesi gibi görevleri vardır.
Skrotum içinde sağlı sollu yer alan iki er bezi sperm kanallarının bir kısmı ve çok sayıda damar yapısı içeren bir yapıdır. Skrotumun sperm işlevlerini korumak açısından çok önemli bir özelliği vardır. Sperm hücreleri ısı değişikliklerinden olumsuz etkilenirler ve işlevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için vücut ısısından yaklaşık 2 derece daha düşük bir ortamda bulunmaları gerekir. Torbanın vücut dışında bulunmasının nedeni budur. Torbanın içindeki ısı vücut ısısından daha düşüktür ve soğukta büzüşerek ısı kaybını önler. Sıcakta ise aksine sperm hücrelerinin aşırı ısıya maruz kalmalarını önlemek için gevşer.
Testisler yaklaşık aynı büyüklükte olmalarına karşın yapısal olarak sol testis sağdakine göre biraz daha aşağıda yer alır. Her testis içinde küçük ve oldukça kıvrımlı sperm kanalcıkları bulunur. Bu kanalcıklar beyindeki hipofiz bezinin salgıladığı FSH hormonunun verdiği emirle sperm hücreleri üretirler. Testisler yine hipofiz bezinden salgılanan ve LH adı verilen hormonun etkisiyle testosteron hormonu üretirler.
Folikül
Folikül tek bir yumurta hücresini sarmalayan ve onu besleyip koruyan yapıdır. Her yumurtlama döneminde bir folikül olgunlaşarak yumurta hücresini serbest bırakır. Folikül aynı zamanda da estrojenler salgılar. Yumurta hücresi yumurtlama (ovulasyon) adı verilen süreçle folikülden atılır. Geriye kalan folikül dokusu yumurtalık içinde büyüyerek korpus luteum (sarı cisimcik) denilen yapıyı oluşturur. Korpus luteum gebelikte rahim iç yüzeyini koruyan progesteron ve estrojen hormonu salgılar. Yumurta döllenmezse korpus luteum parçalanır.
Gamze
Gamze bazı insanlar gülümsediğinde yanaklarında alttaki et nedeniyle oluşan derideki görülebilir çukurdur. Ölü hücrelerden dolayı yanakta çökme meydana gelir.
Gamzeler genellikle toplumlarda çekici bulunurlar. Bebekler sıklıkla gamzelidirler daha sonra bunlar kasların yaşın ilerlemesiyle birlikte uzamasıyla genelde yok olur veya belirsizleşirler. Sonuç olarak yetişkinlere göre gamzeler genellikle hoşluk ve masumiyet işaretleridir.
Gövde
Gövde: insan vücudu bölümü. (zülal insan vücudunun önemli bir kısmıdır) Gövde zülal çoğu canlının vücutlarındaki zülal ve uzuvlarının bağlı bulunduğu orta ve ana kısmına denir. Gövde’nin tıbbi terimi Torso olup göğüs (toraks) ve karın (abdomen) kısımlarından oluşur.
Göğüs
Göğüs insan ve çeşitli diğer hayvanların anatomik bir parçasıdır.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#10
—> Anatomi Terimleri
İnsanda;
İnsandagöğüs iç organları ve diğer içeriği ile birlikte vücudun boyun ile karın arasında kalan bölümüdür.Göğüs kafesi omurga ve omuz kuşağı tarafından sarılmış ve çevrelenmiştir. Göğüsün içeriğinde şunlar bulunur:
Organlar
kalp
akciğerler
Kaslar
Majör pektoral kas ve Minör pektoral kas pektoral kaslar
trapezius kası ve boyun
iç yapıdakiler
diyafram
özofagus
trakea
xiphoid process
arter ve venler
aort
vena cava superior
vena cava inferior
pulmoner arter
kemikler
Humerusun üst kısmını da kapsayacak şekilde omuz yuvası
skapula
sternum
Thoraks omurları
gerdan kemiği
göğüs kafesi
yüzeydeki kaburgalar
dışardaki yapılar
meme ucu
süt bezleri
toraks karın bölgesi (mide böbrekpankreas dalak ve alt özofagus)
İnsanlarda göğüsün göğüs kafesi ile korunan bölgesine aynı zamanda toraks da denir.Göğüs ve toraks kelimeleri zaman zaman hatalı olarak birbirinin yerine kullanılır.
Diğer Hayvanlarda; Dört bacaklı memelilerdesüt bezleri ve meme uçları arka bacaklara yakın konumlanmıştır ve dolayısıyla göğüsün bir parçası değildir.Başka bir deyişle göğüs anatomisinde benzer iç organlar vardır ancak değişik şekilde konumlanmışlardır.
Hipofiz
Hipofiz veya diğer adıyla Pitüiter bez beyin tabanında sellar çukurda (sella turcica) yer alan ve sella diafram ile çevrelenmiş endokrin görevleri olan bir yapıdır.
Pitüiter bez düzenleme amaçlı homeostatik ve stimulasyon amaçlı trofik hormonlar salgılamaktadır. Fonksiyonu hipotalamus uyarımı aracılığı ile olmaktadır.
Hipofiz bezi hormonlarının etki gösterdiği fonksiyonlar şunlardır;
Cücelik
Kan basıncı
Hamilelik ve çocuk gelişiminin bazı dönemleri
Anne sütü salınımı
Erkek ve kadında cinsel organ fonksiyonu
Tiroid bezi fonksiyonları
Besinlerin enerjiye dönüşümü (metabolizma).
Su ve osmalarite regülasyonu.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#11
—> Anatomi Terimleri
Hipokampus
Hipokampus medial temporal lobda yer alan hafıza ve yön bulmada önemli rolü olan bölge. Bir gri cevher tabakası olup lateral ventrikülün alt boynuz tabanı boyunca uzanır. Filogenetik olarak en eski beyin kısımlarındandır.
Hipokampus hareketlerin davranış biçimine dönüşmesinde önemli role sahip bulunan limbik sistemde rol alır. Ayrıca hafıza ve özellikle de kısa süreli hafıza üzerinde rolü vardır. Beynin hafıza ve yön bulma ile ilgili bu bölgesine şekil olarak deniz atına benzediği için yunanca deniz atı anlamına gelen hippocampus (Yunanca: ????? hippos = at ??µ??? kampos = deniz) adı verilmiştir.
Hipotalamus
Hipotalamus beyinde talamusun altında bulunan ve üçüncü ventrikülün tabanını oluşturan önbeyin bölgesidir.
Memelilerde beyin merkezleri arasında ilinti sağlar. Vücut sıcaklığı mekanizmasını sempatik sinir sistemini ve hipofizin çalışmasını denetler. Hipofiz alt uç kısmında küçük bir yuvarlak durumundadır. Hipofiz arka lobunun salgıladığı antidiüretik hormon ile oksitosin denen madde hipotalamusta yapılıp hipofize aktarılmaktadır. Duyguların fiziksel temeli de hipotalamus tarafından oluşturulmaktadır.
Histiosit
Histiosit insan bağışıklık sisteminin bir bölümünü oluşturan hücre. Histiositler kök hücrelerin çoğalması ile kemik iliğinden türer. Kemik iliğinde oluşan hücreler kana monosit olarak geçerler. Kan ile vücudu dolaşır ve çeşitli organlarda farklılaşarak histiositlere dönüşürler. Histiositler fagositik özellik gösterirler.
Kalça
Kalça uyluk ve leğen kemikleri arasındaki eklemdir.
Kan Plazması
Kan plazması kanın sıvı kısmıdır. Plazma hafif sarı renklidir. İçinde su kan proteinleri tuzlar (elektrolitler) glukoz hormonlar çeşitli metabolizma artıkları lipitler bulunur. Oksijen ve karbon dioksit alyuvarlardaki hemoglobin tarafından taşınır ama az miktarda plazmada da bulunurlar.
Kanat
Hayvan ya da cansız bir objenin uçmasını sağlayan organ ya da parça. Özellikle kuşlarda görülür. Bazı hayvanlarda uçmasını sağlayamayacak kadar küçüktür. Bunun yanında aerodinamik ölçümler ile cansız objelerin yapılmasında da kullanılmıştır; örneğin uçaklar. Kanatları olan her canlı uçamaz örneğin; penguenler tavuklar… Kanatlı canlıların çoğu kuş kategorisine girer.
Karina
Karina anatomide soluk borusundaki soluk borusunun sağ ve sol akciğerlere girmeden önceki ilk iki bronşu arasında yer alan kıkırdaksı kısımdır. (Yeri genellikle 4.-5. omur düzeyine denk gelir.)
Karinanın sümüksü zarı öksürük tepkisini başlatmada soluk borusu ve gırtlağın en duyarlı alanıdır. Karinanın genişlemesi veya bozulması ciddi bir belirtidir. Çünkü bu soluk borusunun ikiye ayrıldığı bölge civarındaki lenf düğümlerinin bir karsinomunu (bir kanser bir habis tümör kütlesi) gösterir.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#12
—> Anatomi Terimleri
Karın
Karın (abdomen batın): kaburga kemiklerinden kasıklara kadar olan kısım.
Karın duvarı en dışta deri derinin altında yağ tabakası yağ tabakasının altında karın boşluğu içinde iç organları barındıran kas tabakasından oluşmaktadır. Santral obesite olarak adlandırılan yani karın bölgesinin aşırı şişmanlığının yağlanmasının vücuttaki fizyolojik değişikliklerle beraber koroner kalp hastalığı riskini arttırdığı kanıtlamıştır. Karın bölgesinin yağlanması görünümü ya da bu bölgede baş gösteren değişiklikler kişinin sosyal hayatına cinsel hayatına ve sağlık durumuna da doğrudan yansımaktadır. Deri karın bölgesinin dış yüzeyini kaplayarak doğrudan göze çarpan ve dış etkenlerden koruyucu bir konumda olduğu için en önemli yapıdır. Hamilelik sırasında gerek karın içinde yer alan bebeğin büyümesi gerekse bebeğin içinde bulunduğu rahmin içini dolduran amnion sıvısının artışı sonucu ilerleyen aylarla birlikte karın da büyümeye başlar. Hamileliğin 5 ayından itibaren büyüme hızı da artar. Bu büyümeyle birlikte karın derisi gerginleşiyor gerginleştikçe incelir. Hamileliğin son ayında en yüksek noktaya ulaşan derideki incelme derinin gerilime karşı zayıf olan bölgelerinde çatlaklara neden olabilir. Vücut bir bütün olarak değerlendirildiğinde hamilelik insan metabolizmasında hormonların da etkisiyle tüm vücudu etkileyen değişikliklere neden olur. Bu değişikliklerden en göze çarpanı gebelik sırasında alınan kilolar. Yağ dokusu gebelik sırasında alınan kiloların yaklaşık % 20 sini teşkil eder. Doğumun ardından normale dönüş süreci başlıyor. Emzirme döneminde süt yapımında kullanılan yağlar annenin yağ depolarından sağlandığı için hamilelikte alınan kilolar bu dönemde yavaş yavaş erimeye başlar. Bebeğini emziren kadınlar emzirmeyenlere göre günde 600 – 800 kalori daha fazla harcarlar. Karın duvarı en dışta deri derinin altında yağ tabakası yağ tabakasının altında karın boşluğu içinde iç organları barındıran kas tabakasından oluşur. Hamilelikle birlikte karın içindeki rahim doğal olarak büyümeye başlar. Rahim büyüdükçe karın duvarını oluşturan kaslar da esneyerek genişler. Hamileliğin son aylarında karın içinin büyümesine bağlı olarak karın kaslarının esneklik kapasitesini zorlamaya başladığında ise karın ortasındaki kasları birbirine bağlayan kas kılıfı gerginliğe bağlı olarak genişler. Bunun sonucunda kaslar birbirinden uzaklaşır ve daha ayrık hale gelir. Doğumun ardından esnek olan kaslar eski haline tekrar döner ancak genişleyerek gevşemiş olan kas kılıfı kaslar gibi esnek bir yapıda olmadığı için eski haline dönemez gevşek olarak kaldığı için de karın orta kasları birbirinden ayrık bir şekilde durur. Bu durum dış görünüme karın bölgesinin dışa doğru bombe yapmış şişkin bir görünümü şeklinde yansır.
Karın Zarı
Karın zarı ya da peritoneum (ya da periton) abdomen ve pelvis boşluğu duvarlarının iç yüzünü ve bu boşlukta yer alan tüm organları saran veya örten zara verilen isimdir. İki kısımdan oluşur[1]:
Karın ön ve arka duvarlarının iç diyaframın alt ve pelvis boşluğunun üst yüzünü saran bölümüne peritoneum parietale adı verilir.
Karın arka duvarından ve diyafram bazı bölgelerde ayrılarak iç organların bir kısmını veya tamamını saran bölümüne ise peritoneum viscerale denir.
Peritoneum bağ dokusu aracılığı ile karın duvarının iç yüzüne ve organlara yapışır. Parietal periton genellikle abdominal ve pelvik duvarlara zayıf tutunduğu ve kolayca ayrılabildiği halde diyaframın iç yüzüne ve linea alba’nın arkasına daha sıkı tutunur. Visseral periton ise ise organa sıkıca yapışır ve kolaylıkla kaldırılamaz. Parietal periton ile abdomen ve pelvis boşlukları duvarları arasında kalan aralığa spatium extraperitoneale bu aralıkta yer alan gevşek bağ dokusuna fascia extraperitonealis yine burada yer alan organlara da organum extraperitoneale denir. Ekstraperitoneal aralığın karın arka duvarı ile komşu olan bölümüne spatium retroperitoneale pubis’in arkasında kalan bölümüne ise spatium retropubicum (Retzius aralığı) denilir.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#13
—> Anatomi Terimleri
Kas Sistemi
Kas sistemi hayvanların biyolojik sistemlerinden birisidir ve hayvanların hem iç hem de dış hareketlerini sağlar. Omurgalılardaki kas sisteminde üç farklı kas tipi bulunur: kalp kası çizgili kaslar ve düz kaslar.
Kilüs
Kilüs sütümsü yağ emülsiyonu içeren lenf yani ak kandır. Besin yoluyla alınan yağların sindirimiyle ince bağırsakta oluşur oradan lakteal kanalları yoluyla lenf sistemine alınır. Buna karşın diğer sindirilmiş besinler toplar damarlar yoluyla dolaşım sistemine alınır. Kilüs kaynağı sindirim sistemi olduğu için temelde sindirilmiş besin içerigi zengin ak kandan (lenf) ibarettir.
Kılcal Damar
Kılcal damar veya kapiler vücuttaki en küçük kan damarı|kan damarlarına verilen isimdir. Büyüklükleri yaklaşık 5-10 µm’dir. Arterler (atardamar) ile venleri (toplardamar) birleştiren kılcal damarlar dokularla etkileşimi en yoğun olan kan damarlarıdır. Kılcal damar duvarları tek bir hücre tabakasından (endotel) oluşur. Bu tabaka öyle incedir ki oksijen su ve lipitler gibi moleküller difüzyon ile bu tabakadan geçip dokulara girebilirler. Karbondioksit ve üre gibi zararlı ve atık maddeler de difüzyon ile kılcal damar içindeki kana dağılırlar. Belirli bazı sitokinlerin salınımıyla kılcal damarların geçirgenliği (permeabilite) daha da arttırılabilir.
Ortalama bir insan vücudundaki kılcal damarların toplam uzunluğu yaklaşık 40.000 km’dir. Atar damarlarla toplar damarları birbirine bağlayan tek sıralı epitel dokudan oluşmuş ince damarlardır. Kan ile doku hücreleri arasındaki madde alışverişini sağlarlar ve kan akışı yavaştır.
Langerhans Adacıkları
Pankreasta bulunurlar ve farklı hücre çeşitlerinden oluşurlar. Bu hücrelerin bir kısmı kandaki şeker miktarının denetiminden sorumlu olan insülin ve glukagon adlı hormonları salgılar. Bu hücrelerde insülinin yapılamaması şeker hastalığına neden olur. Alfa hücreleri glukagonu beta hücreleri ise insülini salgılar.
Lenf Damarı
Lenf damarları lenf taşıyan ince duvarlı damarlardır. Lenf damarları olmasa lenf sıvısı taşınamazdı bu nedenle lenf damarları hayati önem taşırlar. Lenf damarları lenf sıvısını taşımaları sebebiyle lenfatik sistemin bir bölümünü oluştururlar. Baş ve gövdenin sağ yarısı ile sağ koldaki lenfin taşındığı yoldur.
Lenf Düğümleri
Lenf düğümleri ya da nodları; lenf sisteminin bir parçası olan birçok hücre çeşidini içeren bir organ yapısıdır. Lenf düğümleri vücudun her yerinde bulunurlar ve beyaz kan hücrelerini içererek yabancı parçacıklar için filtre ve kapan görevi görürler. Bu yüzden bağışıklık sisteminin aksaksız işlemesinde önemleri büyüktür.
Lenf düğümlerinin ayrıca klinik bir önemi de bulunmaktadır. Önemsiz boğaz iltihaplarından (farenjit) kanser gibi hayatı tehdit eden durumlarda yangı gösterebilir ve şişerler. Dahası lenf düğümlerinin önemi; kanser evrelemesi için kullanılan durumlarda kullanılan tedavinin şekli ve prognozun belirlenmesinde oldukça büyüktür.
Lenf düğümleri yangısallaştığında biyopsiyle tanı konulabilir. Şüphesiz hastalıklar lenf düğümlerini özellikleri ve yerleşim yerleriyle etkilerler.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#14
—> Anatomi Terimleri
180px-Lymph_node_regions.jpg
Lenf düğümlerinin bulunduğu yerler
Lenfatik Sistem ve Yapısı
Lenfatik sistem veya lenf sistemi lenf taşıma sistemi ve lenfodik doku oluşan bir organ sistemidir. İkinci bir dolaşım sistemi olarak tanımlanabilecek olan lenf sistemi yine de yapısı itibariyle dolaşım sisteminden çok farklıdır. Dolaşım sisteminden bağımsız olarak çalışan lenfatik sistem bağışıklık sistemi içeriğini yine dolaşım sistemine boşaltır ve genel olarak bağışıklıkta rol alır.
Yapısı;
Lenfatik sistem kabaca iki temel abaşlığa ayrılabılır. Lenf dokusu ve lenf taşıma sistemi (lenf damarları).
Lenfoid doku: lenfosit ve diğer beyaz kan hücreleri ile Lenf geçerse bağ dokusu içinde enmeshed oluşmaktadır. Bu yoğun lenfositlerde lenfoid follicles olarak bilinir dolu olan lenfoid doku Bölgeler. Lenfoid doku yapısal ya da lenf düğümleri ya da organize edilebilir gevşek organize lenfoid follicles Mukozanin olarak bilinen oluşabilir-lenfoid doku ilişkili.
Lenf taşıma sistemi: toraks kanalları lenf kılcal damarları lenf damarları lenf düğümlerinden
Lob
Lob anatomide çizgi ve bölmelerle ayrılmış kısımlar olup mikroskobik incelemeye gerek duyulmaksızın karar verilebilir.
Lumbar
Tıp biliminde L2 olarak numaralandıran ve ayrıca “İkinci Bel” olarak da bilinen vücut bölgesi. Epidural anestezide “uyuşan” (ağrı hissi ortadan kalkan) bölgeler T10 (onuncu göğüs kafesi (Thoracal) omuru) – bu L2 (ikinci bel (Lumbar) omuru) arasında kalan dermatom bölgelerdir.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#15
—> Anatomi Terimleri
Mediasten
Mediasten göğüs kafesinde yer alan akciğerlerin arkasında kalan bölüm. Toraksın üstünden diyaframa kadar uzanır. Kalp kalbin büyük damarları özafagus trakea frenik sinir kardiak sinir timus ve mediasten lenf nodlarını ihtiva eder. 3 bölüme ayrılır.
Ön mediasten: Perikardın önü sternumun arkasında yer alır.
Orta mediasten: Ön ve arka mediasten arasında kalan kısım
Arka mediasten: Perikardın arka kenarları büyük damarlar ve vertebra korpusları arasında kalan kısımdır.
Megakaryoblast
Megakaryoblast promegakaryosit öncülü bir hücredir ki promegakaryosit de megakaryosite dönüşür.
Merkezî sinir sistemi (MSS)
Merkezî sinir sistemi (MSS zaman zaman İngilizce kısaltmasıyla: CNS yani “Central nervous system”) sinir sisteminin en büyük bölümünü teşkil eder. Çevresel sinir sistemi ile birlikte davranış kontrolünde temel bir göreve sahiptir.
Miyelin Kılıf
Miyelin kılıf sinir hücresinde (nöron) bulunur. Nöronun çevresini bir yağ tabakası şeklinde sarar. Beyaz renktedir. İmpulsların (uyarıların) daha hızlı bir şekilde iletilmesini sağlar. Duyu sinirleri miyelin kılıf bulundururlar. Aksonun üzerinde yalıtkan bir madde olarak bulunurlar.
Mukoza
Mukoza veya sümükdoku ektodermik kökenli kaplayıcı zarlardır. Epitel ile kaplıdırlar emilim ve salgılamada görev alırlar. Bazı iç organları ve dış çevreye açılan bazı vücut boşluklarını kaplar.
Mukoza zarından salgılanan yapışkan kalın sıvıya müküs mukus veya sümük denir. Mukoz tabaka içeren vücut boşluklarına solunum yolunun büyük bir kısmı bütün gastrointestinal kanal ve üretra dahildir.
Nefron
Nefron böbreğin en küçük yapısal birimi. Nefron böbrekte idrarın yapıldığı morfolojik üniteyi oluşturur. Bir böbrekteki nefron sayısı 1–3 milyon arasındadır. Nefronlar ortak açılma kanalları ile böbrek papillaları üzerindeki deliklere açılırlar. Böylece oluşan idrar ilk olarak kalikslerde ve dolayısı ile pelviste biriktirilmiş olur. Sağ ve sol böbreklere gelen günlük kan akımı 15 tonu bulur. Nefronlarda gerçekleşen süzme (filtrasyon) salgılama (sekresyon) ve geri emilme (reabsorpsiyon) aşamalarından sonra idrar şeklinde atılan miktar 15 lt kadardır.
Nervi Craniales
Nervi craniales (encephalici) (Kafa çiftleriKranial sinirler) Merkezî sinir sisteminden (Systema nevrosum centrale) çıkarak çevreye dağılan Çevresel sinir sisteminin (systema nevrosum periphericum) beyinden çıkan (encephalic) bölümüdür.
Toplam 12 sinirden oluşur. Tümü beyin tabanından çıkarak kafatasındaki deliklerden geçerler.N.Vagus hariç baş ve boyun bölgesine yayılırlar. N. vagus ise Thorax (göğus boşluğu) ve Abdomen’e (karın boşluğu) yayılır)
Notokorda
Notokord ya da Notokorda; kordatların (sırtipliklilerin) ilkel iskeletine denir. Bütün sırtipliklilerin embriyolarında sırtta (dorsal) ortada boyuna uzanan segmentsiz ve bükülebilir sopa şeklinde bir uzantıdır. Embriyoda mezodermle aynı zamanda ve benzer şekilde oluşur. Ya ilkin izden ya da blastoporun dorsal dudağından ya da archentronun tavanının dışarıya doğru gelişmesinden oluşur. Omurgalıların gelişimlerinde mezodermin bir kısmından oluşan omurga notokordanın yerini alır. Bütün omurgalılarda notokorda embriyonik gelişim sırasında kısa bir süre görülür.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#16
—> Anatomi Terimleri
Omurilik
Omurilik (Medulla Spinalis) omurga denilen kemik bir yapının içinde boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanan ve ortasında yine boydan boya bir kanal içeren merkezî sinir sisteminin bir parçasıdır. İlk lumbar omurun alt kenarına kadar devam eder; buradan itibaren sinirler atkuyruğu şeklinde yayılır. Yaklaşık olarak kadınlarda 43 cm erkeklerde ise 45 cm uzunluğunda ve 35-40 gram ağırlığındadır. Ayrıca omurilik omurilik soğanından gelen refleksleri kontrol eder omurilik tam olarak beyinde başlar. Bu yüzden ense köküne vurulmamalıdır. Omurilik direkt beyinden çıkan emirleri gerçekleştirir. Ayrıca omurilik basit refleksler merkezidir.
Omurilik denen yapı dışta ak madde ve içte H şeklinde bir boz maddeden oluşur. Ak madde miyelinli sinirlerden;boz madde ise sinir hücrelerinin gövde kısımlarından ve miyelinsiz sinirlerden oluşur. Omuriliğin dorsal boynuzu duyusal sinirleri alırventral boynuzu ise motorik sinirleri alır.
Omurilik vücutta istemsiz davranışları ve refleksleri kontrol eder. Vücuttan beyine gelen sinirler omurilikte çapraz yaparak gelir. Bu sayede vücudun sol tarafını beynin sağ lobu vücudun sağ tarafını ise beynin sol lobu kontrol eder. Omurilikte sinir dokunun en ilkel diziliş şekli korunmuştur.33 omurdan meydana gelmiş olan omuriliğin üzeri beyin gibi üç katlı zarla çevrilidir.Bunların arasında da omuriliği sarsıntı ve darbelerden koruyan Beyin-Omur ilk sıvısı(BOS) bulunur. Omuriliğin sağından ve solundan düzenli sıralanmış 31 çift duyu ve motor siniri çıkar.Omurilik iç kısımda gri maddeden yani perikaryonlardan yani sinir hücre gövdelerinden dış kısımda ise sinir liflerinden yani aksonlardan yani ak maddelerden meydana gelmiştir.Boz madde ak madde içerisinde kelebeğe benzer bir yapıya sahiptir.Ak maddenin beyaz görünmesinin nedeni aksonun içerdiği miyelin kılıfdandır.Boz maddenin sağ ve sol yanlarında yan ön ve arka boynuzcuk olarak isimlendirilen üç kısım bulunur.Bu boynuzcukların görevleri şunlardır; a)Yan boynuzcukotonom sinir sisteminin merkezlerini içerir. b)Ön boynuzcuk(Ventral kök)motor nöronları içerir. c)Arka boynuzcuk(Dorsal kök)Duyu nöronlarını içerir.
Omurilik Soğanı
Omurilik soğanı (Medulla Oblangata Bulbus Myelencephalon) beyin ile omurilik arasında yer alır. Böylece beyin ve diğer vücut organları arasındaki bağlantıyı sağlar. Üstündeki ponstan sulcus pontobulbaris altındaki omurilikten (Medulla Spinalis) foramen magnum ile ayrılır. Beyne giren bütün sinirler omurilik soğanından geçer. Omurilik soğanı istemsiz çalışan iç organların kontrol merkezidir. Solunum sindirim hapşırma kusma yutma çiğneme idrar yapma gibi refleksleri kontrol eder.
Omuz
Omuz insan vücudunda kolların gövdeyle birleştiği yere verilen isimdir. Omuz bölgesinde ve omuz eklemini çevreleyen birçok damar sinir paketleri kas gurupları bulunmaktadır. En önemli görevi ise bu özel yapısı ile kol hareketlerini mükemmel olarak sağlamaktır.
Omuz eklemine “Articulatio Humerus” denir. Bu eklem iki kemikten oluşur Humerus (pazu) ve Scapula (kürek). Clavicula (köprücük) kemiği ise Scapulan ve Sternum (döş) kemiği arasında bulunarak omuz eklemini Thoraxa (göğüs kafesine) bağlar. Omuzun alt tarafında kalan çukurluğa ise Axiller Çukur (koltuk altı) denir.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#17
—> Anatomi Terimleri
Organ
Organ biyolojide belirli bir görevi veya görevler bütününü yapan doku grubudur. Latince organum (“alet araç”) sözcüğünden türemiştir.
Sıradan hayvanlar (insanlar dahil) kalp akciğer beyin göz mide dalak pankreas böbrekler karaciğer bağırsaklar deri rahim ve idrar torbası gibi organlara sahiptirler.
İlgili organlar bütününe organ sistemi denir.
Otopsi
Otopsi bir cesedin ölüm nedenini belirlemek için yapılan tıbbi inceleme işlemi.
Otopsi genellikle ailenin isteği üzerine yazılı izin vermesi nedeniyle yapılır. Adli vakalarda ise savcının isteği üzerine otopsi yapılır ve aileden izin alınması gerekmemektedir.
Parasempatik Sinir Sistemi
Parasempatik sinir sisteminin nörotransmitteri asetil kolindir (ACh). Parasempatik sinir sistemi dinlenme anında devreye girer. Bu evrede aktif durumdadır. Sinir-kas kavşağında kasın uyarıyı alması için ACh salınır. Salınan ACh kastaki nikotinin ile birleşerek uyarıyı aktif duruma getirecek olayları tetikler (Ca salınımını arttırmak kastaki mitokondriyi çalıstırmak gibi) böylece kas innerve edilir (uyarılır).
Penis Glans
Penis glans; aslında erkek üreme organı olan penisin baş kısmıdır. Bu bölüm mor olup içinden idrar yolu ve meni damarı geçen penis bölgesidir. Bu bölümde penis sertleştiğinde kanın penise çıkarak penis başınında büyümesini ve kalınlaşmasını sağlar. Penisin baş kısmı ergenlikten itibaren olgunlaşır ve erkek üreme organının boyu ile hemen hemen aynı olur. Bu uzama en fazla 19 yaşına kadar sürer. En son ise erkek ergenliğini tamamladığında penis glans(yani penisin baş kısmı)penisle hemen hemen aynı boyda olup mor renktedir ve çapı ise hemen hemen 10 cm kadardır.
Perikardiyum
Perikardiyum kalbin etrafını saran ve kalp ile birlikte ana damarların (aort vena kava vs.) kökünü kapsayan çift duvarlı kese.
Peyer Plakları
Peyer plakları ince bağırsakları çevreleyen lenf dokusu plaklarıdır. İnce bağırsağın ileum bölgesinde yoğunlaşmış lenfoid yapıları şeklinde bulunan bölgelerdir. Sindirim sistemini korumak üzere özelleşmiş bağışıklık hücreleri içeren lenf düğümleridir. Bağırsak lümenindeki patojenlerin kontrol altında tutulmalarını sağlarlar.
Peyer plakları ince bağırsak immünolojisinde önemli rol oynarlar. Fetal hayatın 24. haftasında oluşmaya başlarlar. 12-14 yaşlarında en çok olarak bulunurlar ve ilerleyen yaşla birlikte azalmaya başlarlar.
Prostat
(Yunanca ????????? prostates terimi “protector” koruyucu muhafız anlamına olup) üriner sistem’in son kısmına yakın bölümde mesane ve uretra (dış idrar kanalı) arasına yerleşmiş kestane şekli ve büyüklüğünde bir organdır.
Prostat sadece erkeklerde bulunur kadınlarda prostat ya da eşdeğeri bir organ yoktur.
Renal
Renal böbrekle ilgili olan anlamına gelir.
Reseptör
Reseptör (ya da almaç) vücut içinden ve dışından gelen uyarıları almakla görevli olan duyu epiteli hücrelerinin üst kısmındaki duyu tüylerine verilen isimdir.Uyarı ve almaç tarafından alındığı zamanda uyartıya dönüşür.
Safra Kesesi
Safra kesesi karaciğerden salgılanan safranın toplandığı karacigerin alt kısmında bulunan torba şeklinde bir organdır. Kesenin görevi safrayı depolayıp yoğunlaştırmak ve gerekli aralıklarla oniki parmak bağırsağına safra salgılamaktır.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#18
—> Anatomi Terimleri
Sağ Atrium (Sağ Kulakçık)
Kalbin sağ üst boşluğu. Superior vena kava ile baş ve kollardan İnferior vena kava ile vücudun alt kısmından gelen de-oksijene kanın kalbe ilk giriş yeri.
Sempatik Sinir Sistemi
Sempatik sinir sistemi vücudu gerilime hazırlar. Stresli bir durum sırasında etkindir.
Sempatik sistemle ilgili nöronlar medulla spinalisde torakal ve lumbal bölge yan boynuzlarda bulunurlar. Buradan çıkan perisinapti efferent sempatik lifler spinal sinirin içine katılırlar. Daha sonra birleştirici dalla paravertebrel bir ganglion olan trunkus sempatikusa geçerler. Trunkus sempatikus vertabral kanalın iki yanına yerleşmiş uzun ve zincir şeklinde üstüste dizilmiş sempatik gangionlardan oluşmuştur.
Serebrum
Serebrum ya da cerebrum ya da telensefalon beynin en büyük ve en üst kısmında bulunan merkezi sinir sistemi bölümü. Sağ ve solda bulunan hemisferler corpus kollosum ile birbirleriyle bağlantı kurar. Serebrumun en dış kısmına serebral korteks denir.
Kompleks hareketlerin organizasyonu öğrenilen deneyimlerin hafızada saklanması duyusal bilgilerin alınması gibi mühim görevleri vardır.
Sinovyal Sıvı
Sinovyal sıvı sinovyum tarafından eklemi nemlendiren ve kayganlığını sağlayan sıvıdır.
Vücudumuzun eklem kıkırdaklarını sürtünme nedeniyle aşınmaktan korumak için kendi kendine ürettiği Hyaluronik asit içerikli kayganlaştırma sıvısıdır. Bu sıvını yoksunluğunda kıkırdak yüzey aşınarak Osteoartrit hastalığı oluşur.
İleri derecede osteoartritli hastaların tedavisi için cerrahi müdahale ile suni eklem protezi takılır.
Sebotta
Alman Menşeili insan anatomisi atlası. İki cilttir: Baş Boyun Üst Ekstremite ve Gövde İç Organlar Alt Ektremite. 22.Almanca baskısını yayınlayanlar: Prof. Dr. med. R.Putz ve Prof. Dr. med. R. Pablt Türkçe çevirisini yapan ise Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilimdalı emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Kaplan Arıncı’dır.
Soluk Borusu
Nefes borusu (soluk borusu) vücutta solunan havanın geçtiği boru şeklinde bir organdır. Omurgalılarda trakea havanın boğazdan akciğerlere geçişini sağlarken omurgasızlarda dışarıdaki havayı doğrudan iç dokulara ulaştırır.
Soluk borusu gırtlağın altındadır on iki santimetre boyundadır.(Yani çok uzun değildir.) Altıncı boyun omuru hizasında gırtlaktan başlar. Dördüncü sırt omurunda ikiye ayrılarak bronşları yapar. Arkası düz silindirik bir borudur. Arka duvarı zardan diğer duvarları yarım halka biçiminde üst üste dizilmiş kıkırdaklar kas ve zardan yapılıdır. Soluk borusunun içini örten mukoza hava ile gelen küçük yabancı cisimlerin dışarıya atılması için titrek tüylü hücrelerle döşelidir .Bronşlar soluk borusunun ikiye ayrılmasından doğanlar soluk borusunun yapısındadırlar yalnız kıkırdakları daha düzensizdir. Her biri bir akciğere girer sağ bronş daha ince daha kalın daha kısa daha diktir; sol bronş daha ince daha uzun ve daha yataydır. Bronşlar akciğerde ince dalcıklara ayrılırlar. Akciğer göğüs boşluğunda sağ ve solda iki tanedir. Sağ akciğer üç sol akciğer iki lobludur. Her akciğer tabanı diyaframda olan birer yarı koni biçimindedir. Dış ve iç iki yüz bir taban bir de tepeleri vardır. Akciğere giren çıkan yapılar iç yüzün ortasından girerler. Buraya akciğer atardamarları akciğer toplardamarları akkar yolları sinirler girer ve çıkarlar. Bronşlar içi hava ile dolu alveol denen keseciklerde biterler. Bu keseciklerin duvarlarında kılcal damarlar yayılır. Plevra akciğerin dış yüzü ile diyafrağmanın üst yüzünü arasız örten seröz bir zardır. İç ve dış iki yaprağı arasında plevra boşluğu adı altında nemli ve kaygan boşluk vardır. Böylece akciğerin solunum sırasında şişip küçülmesi kolaylıkla sağlanmış olur.
Sternum Göğüs kafesi kemiğidir.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#19
—> Anatomi Terimleri
Striatum
Striatum telensefalonun bir parçası bir bazal gangliyon çekirdeği . Anatomik olarak kaudat nukleus ve putamene birlikte striatum denir.
Sümük
Sümük burun boşluklarından ve bronşlardan gelen yapışkan sıvı.
Talamus
Talamus diensefalonun bir parçası. Koku duyusu hariç tüm sistemlerden gelen afferent impulslar için bir kapı olarak kabul edilir. Ayrıca amaca yönelik bilinçli davranışlardan sorumludur. Vücuda gelen çeşitli uyaranlara bir çeşit filtre görevi yapar. Bu sayede konsantrasyon sağlanabilir.
Koku hariç tüm duysal uyaranlar için ara istasyondur. Uyaranları azaltma güçlendirme iletmeme fonksiyonu mevcuttur önemsiz uyaranlar filtrede azaltılırken önemliler artırılır bu sayede konsantrasyon mümkün olmaktadır. Serebral korteks ile duysal sistemin kontrolünde de rol alır. Ayrıca bazal gangliyonlardan ve serebellumdan gelen uyaranları motor kortekse gönderir bu yolla istemli hareket düzenlenmesinde önemli rol oynar.
Timüs birincil lenf organlardan biridir.
Toraks
Toraks hayvan ve insanlarda vücudun bir parçası baş ve abdomen arasında yer alır.
Memelilerde; sternum trokal vertebralar ve kaburgalarla ile çevrilen vücut parçası. Boyundan diyaframa karar uzanır. Kalp ve akciğer torasik kavitede yer alır. Torakal kavitede yer alan bu iç organlar sternum ve göğüs kafesi tarafından korunur.
Toraksik Kanal
Toraksik kanal insan anatomisinde lenfatik sistemin önemli bölümlerinden birini oluşturur. Toraksik kanal vücuttaki en büyük lenf damarıdır. Vücuttaki lenf sıvısının çoğunluğunu toplar ve sistemik (kan) dolaşımına akıtılır.
Ductus thoracicus olarak da anılır.
Tüy
Tüy insan ve hayvan derisi üzerinde bulunan ince kıl. Bazı bitki ve meyvelerle bazı dokumalar üzerinde görülen ince kısa yumuşak ve sık uzantılar da tüy olarak adlandırılır. Tüylerin çeşitli fonksiyonları vardır.
Ulna
Ulna yani dirsek kemiği prizmatik formdadır. Bilekten dirseğe uzanan iki kemikten uzun olanıdır.
Uç Beyin
Uç beyin dışındaki boz madde tabakası kabuğu oluşturur.2 yarımkürede incelenir.Yarımkürelerin bir kısmı koklama düzenlemesini sürdürür.Beynin hisiradehafızadüşüncezekayaratıcılıkhareket yazmaöğrenme ve duyu alınması olaylarını kontrol eder.
Vagus
Nervus Vagus onuncu kranial (kafa) siniridir. çeşitli özelliklerde afferent(beyne gelen) ve efferent (beyinden giden)lifler içerir. Kafatasından çıktıktan sonra dil kökü farinks (yutak) larinks (gırtlak) trake özefagus (yemek borusu) kalp ve akciğer gibi torasik organlar mide karaciğer bağırsaklar gibi abdominal organlara dallar verir.Efferent lifleri parasempatik etki gösterir.Yani genellikle sindirim sistemini hızlandırırken diğel sistemleri yavaşlatır. Kesilmesi veya lezyonunda (hasarında) kesinin veya lezyonun olduğu yere göre ses kısıklığı nefes darlığı yutma güçlüğü öğürme refleksi kayıbıkalp ritminde hızlanma ve düzensizleşme solunum yolunu kontrol eden kasların felci ile ölüm görülür.
Yanak
Yanak (Latin: Bucca Osmanlıca: Ruhsar) kulak göz altı burun ve çene kemiği arasında kalan etli bölümdür. İnsanda ve diğer omurgalılarda elmacık kemiği ile çene kemiği arasında bir yanal duvar görevi görür.
‘ Kontes..
‘ Kontes..
Bayan Üye
20 Şub 2011
#20
—> Anatomi Terimleri
Yemek Borusu
Yemek borusu yenilen gıdaların ağızdan sonraki geçiş bölgesi.
İçten dışa doğru örtü epiteli düz kas ve bağ dokudan oluşmuştur. Boyu yaklaşık 25 cm çapı 2 cm kadardır. Besinler yemek borusundan geçerken yemek borusu peristaltik hareketler yapar. Yemek borusunda sindirim gerçekleşmez. Besinler yemek borusundan mideye geçiş yapar. Yemek borusu ağız ve mideyi birleştirir. Besinler yemek borusundan geçerek mideye ulaşır.
Yutak
YUTAK:ağız ve burun boşluğuylayemek ve soluk borusunun bilrşeştiği kısımdır.Burun ya da ağız yoluyla gelen hava yutağa geçer
Âdet
Menstrüasyon kadınlarda ve bazı diğer dişi yüksek primatlarda rahim iç yüzeyinde oluşan damar ve dokuların kan ile birlikte vücuttan atılması işlemi. Halk arasında aybaşı olarak da bilinir. Kadınların ergenliğe erişmesinden menopoza girmelerine kadar yaklaşık 28 günde 1 tekrarlanan bu süreç sadece gebelik süresince durur.
Menstrüasyon sadece insansılarda meydana gelir. Diğer plasentalı memeliler ise östrus olarak adlandırılan durumu yaşarlar. Östrus esnasında atılan dokular genellikle vücut tarafından absorbe edilir.
Çene
Çene ağzın çevresinde yeralan omurgalılarda çiğnemeyi sağlayan kemik donatımının adıdır.
Çeneyi oluşturan iki parçadan üstçene (lat. maxilla) kafatasına (lat. cranium) bağlıdır; altçene (lat. mandibula) kulağın hemen önündeki çene eklemi (lat. articulatio temporomandibulare) aracılığı ile kafatasına tutunmuştur. Çene eklemi vücutta çift taraflı çalışan tek eklemdir. Memelilerde alt çene hem aşağı yukarı hem de iki yana hareket eder. Çeneyi kapatan kasların güçlü olmasına karşılık açıcı kaslar hem az sayıda hem de oldukça zayıftırlar: İnsanda ve hayvanların birçoğunda çenenin açılmasına yerçekimi yardımcı olur. Bazı yılanlarda büyük avlar yutulurken altçene yerinden ayrılarak aşağı inebilir.
Çizgili Kas
Çizgili kas hücresi bir kırmızı kas hücresi tipidir. Miyozin ve aktin proteinleri içerir. Kasılma bu moleküllerin bir biri üzerinde kaymasıyla gerçekleşir. İsteğe bağlı olarak hareket etmemizi sağlar. Sinir hücreleriyle bağlantılıdır. Çizgili kaslar uçlarındaki krişlerle kemiklere tutunur. Kemiklerin hareketi böylece sağlanır. Bu kaslar:
Kol ve bacak hareketini
Belsırt ve boyun omurlarının eğilip dönmesini
Koşmaspor yapmayı sağlarlar.
Çizgili kasların özellikleri ise şunlardır:
Çizgili kas hücreleri uzun ve silindir şeklinde hücrelerdir.
Bir kas teli boyunca birden çok çekirdek bulunur.
Kas hücrelerinin sınırları belirli değildir ve sitokinez (sitoplazma bölünmesi) görülmez.
Beynin kontrolünde isteğimizle çalışırlar.
Düz kasa oranla daha hızlı kasılırlar.
Eklem bacaklılardaki kaslar bu tiptendir.
