News
News
-A-
A ile B nin Kartezyen Çarpımı: Birinci bileşeni A dan, ikinci bileşeni B den alınarak elde edilen ikililerin kümesidir
A Kümesinden B nin Farkı: A kümesinin B kümesi ile ortak olmayan elemanlarından olu-şan kümedir
A Kümesinden B ye Fonksiyon: A nın elemanlarından herbirini, B nin elemanlarına bir ve yalnız bir kez eşleyen bağıntıdır
Açı: Başlangıç noktaları aynı olan iki ışının birleşim kümesidir
Açık Önerme: İçinde bulunan bilinmeyene verilen değerlere göre doğru ya da yanlış önerme olan ifadelerdir
Açıortay: Başlangıç noktası açının köşesi olan ve açının kenarlarıyla eş açılar oluşturan ı-şındır
Açısal Bölge: Açı ile açının iç bölgesinin birleşim kümesidir
Aksiyom: Doğru olduğu ispatsız kabul edilen matematiksel ifadedir
Alan: Bir yüzey parçasının ölçüsüdür
Bir yüzeyde birim yüzeyin kaç defa olduğunu göste-ren sayıdır
Alt Küme: Bir kümenin elemanlarının sayısına göre birerli, ikişerli ya da daha fazla sayıdagruplarla oluşturduğu kümedir
Boş küme her kümenin alt kümesidir
Analitik Düzlem: Üzerine koordinat sistemi yerleştirilmiş düzlemdir
Analitik Geometri: Noktaların koordinatlarının sayısal fonksiyonları aracılığıyla bir koordi-nat sisteminde gösterilen geometrik nesneleri inceleyen matematik koludur
Apsis: Koordinat düzleminde bir noktayı gösteren sıralı ikilinin birinci terimidir
(1,9) ikilisiyle gsterilen noktanın apsisi 1 dir
Apsis Ekseni: Koordinat düzleminde yatay eksen, x eksenidir
Ar: 100 metrekarelik arazi ölçü birimidir
Arada Olma: Aynı doğru üzerinde farklı üç noktadan birisinin diğer ikisinin arasında olma-sıdır
Aralarında Asal Sayılar: En büyük ortak bölenleri 1 olan sayma sayılarıdır
4 ile 15 aralarında asaldır
Aritmetik: 1. Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi dört işlemin tanımına temel olan tamsayılar kümesinin özellikleri kurulu matematik koludur
2. Hesaplama ve varsayım kur-ma biçimidir
Aritmetik Ortalama: Sonlu bir sayı kümesi elemanları toplamının, bu elemanların sayısına bölü-müyle ortaya çıkan sayıdır
Asal Çarpanlara Ayırma: Bir sayma sayısı asal çarpanlarının çarpımı şeklinde yazma-dır
24 = 2 x 2 x 2 x 3 gibi
Asal Sayı: 1 ve kendisinden başka böleni olmayan sayıdır
Aykırı Doğrular: Aynı düzlemde olmayan ve kesişmeyen doğrulardır
Ayrık Kümeler: Ortak elemenları olmayan kümelerdir
Ayrık Olay: Meydana gelişi başka bir olaya bağlı olmayan olaydır
Ayrıt: Bir cismin iki yüzeyinin arakesitidir
-B-
Bağıntı: Bir kartezyen çarpımın alt kümesidir
Basit Kapalı Eğri: Düzlemde herhangi bir noktadan bir kez geçmek üzere, çizime başlanılan noktada biten eğridir
Bileşik Önerme: Birden fazla basit önermeden oluşan önermedir
Binom: Dereceleri ya da değişkenleri farklı iki terimden oluşan polinomdur
Bire Bir Eşleme: İki kümenin elemanları arasında, bir elemana karşı yalnız bir eleman alınarak yapılan eşlemedir
Bire Bir Fonksiyon: Tanım kümesinin her bir elemanını yine kendisine eşleyen fonksiyondur
Birleşim İşlemi: Kümelerin tüm elemanlarından oluşan kümelerin bulunmasıdır
Birleşim Kümesi: Kümelerin tüm elemanlarının oluşturduğu kümedir
Boş Küme: Hiçbir elemanı olmayan kümedir
Boyut: Uzunluk, genişlik ve yükseklikten herbiridir
Bölen: Bir bölme işleminde bölünenin kaç eşit parçaya ayrıldığını gösteren sayıdır
Bölüm: Bölme işleminde bölünen içinde bölenin kaç defa olduğunu gözteren sayıdır
Bölünen: Bölme işleminde eşit kısımlara ayrılmak istenen sayıdır
Bütünler Açılar: Ölçüleri toplamı 180° olan iki açıdır
Büyük Çember: Küre yüzeyi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitidir
Büyük Daire: Küre cismi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitidir..
-C- / Ç
Cisim: Bir küme ve bu küme üzerinde tanımlanmış iki işlemin belli şartları taşımasıdır
Çap: Çemberin merkezinden geçen kiriştir
Çarpan: Bir çarpma işlemindeki sayılardan herbiridir
Çarpanlara Ayırma: Bir sayma sayısını en aziki sayının çarpımı şeklinde yazmadır
Örnek: 48 = 6 x 8
Çarpım: Çarpma işleminin sonucudur
Çelişki: Doğruluk değeri daima 0″ olan bileşik önermedir
Çember: Düzlemde sabit bir noktadanaynı uzaklıkta bulunan noktaların kümesidir
Çembersel Bölge: Çember ile çemberin iç bölgesinin birleşimidir
Çıkan: Çıkarma işleminde, eksilenden ne kadar eksiltileceğini gösteren sayıdır
Çift Gerektirme: Totoloji olan iki yönlü koşullu önermedir
Çift Sayı: 2 ile tam bölünebilen sayıdır
-D-
Dar Açı: Ölçüsü 90° den küçük olan dar açıdır
Dekametre: 10 metrelik uzunluk ölçü birimidir
Dekar: 10 ar veya 1000 m2 lik arazi ölçü birimidir
Denk Kümeler: Birebir eşlenebilen, eleman sayıları eşit olan kümelerdir
Derece: Bir çemberin 1 / 360 lık yayını gören merkez açının ölçüsü 1 derecedir
Dikdörtgen: Düzlemde üçü doğrusal olmayan A , B , C , D noktalarının birleşiminden elde edilen dörtgenin açıları dik ise [AB] , [BC] , [CD] , [DA] doğru parçalarının birleşim kümesidir
Dikdörtgenler Prizması: Altı tane dikdörtgensel bölgenin birleşiminden oluşan kapalı bölgedir
Dikdörtgensel Bölge: Dikdörtgen ile iç bölgesinin birleşim kümesidir
Dikdörtgenler Prizması Cismi: Dikdörtgenler prizması ile içinin birleşimidir
Dik Üçgen: Bir açısı dik olan üçgendir
Doğal Sayı: N = {0,1,2,3,4,
} kümesinin elemanlarıdır
Doğru Açı: Ölçüsü 180° olan açıdır
-E-
Eksilen: Çıkarma işleminde azaltılması istenen sayıdır
Eleman: Bir kümeyi oluşturan nesnelerden herbiridir
En Büyük Ortak Bölen (EBOB) : İki veya daha çok sayma sayısını ortak olarak bölen sayma sayılarının en büyüğüdür
En Küçük Ortak Kat (EKOK): İki veya daha çok sayma sayılarının ortak katlarının en küçüğü olan sayıdır
Eş Üçgenler: Karşılıklı kenarlarının uzunlukları eşit ve karşılıklı açıların ölçüleri eşit olan üçgenlerdir
Eşit Kümeler: Aynı elemanlardan oluşan kümelerdir
Evrensel Küme: Üzerinde çalışılan konuyla ilgili olan tüm elemanları içeren kümedir
Evrensel Niceleyici: ∀ ile gösterilir ve her ya da bütün diye okunur
-F-
F Fonksiyonunun Değer Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, B kümesidir
F Fonksiyonunun Görüntü Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, f(A) kümesidir
F Fonksiyonunun Tanım Kümesi: A dan B ye f fonksiyonu verildiğinde, A kümesidir
Faiz: Bankaya yatırılan paranın belirli bir süre sonunda getirdiği kazançtır
Fark: Çıkarma işleminin sonucudur
Fonksiyon: Çıkış kümesinin her elemanına, en çok bir görüntü eşilk ettiren bağıntıdır
-G-
G Bileşke F Fonksiyonu: f : A > B ve g : B > C birer fonksiyon olmak üzere, A dan C ye (gof)(x) = g( f(x) ) kuralı ile belirlenen fonksiyondur
Genişlik: Dikdörtgen veya dikdörtgenler prizmasında boyutlardan biridir
Gerektirme: Totoloji olan şartlı önermedir
Görüntü: Sayı ekseni üzerinde bir sayıya karşılık gelen noktadır
Grup: Bir küme ve bunun üzerinde tanımlanan bir işlemin belli şartları taşımasıdır
-H-
Hacim: Kapalı uzay parçasının ölçüsüdür
Bir uzay parçasında birim hacimin kaç defa olduğunu gösteren sayıdır
Halka: Bir küme ve bu küme üzerinde tanımlanmış iki işlemin belli bazı şartları taşımasıdır
Hektar: 100 ar veya 10000 m² lik arazi ölçüsü birimidir
Hektometre: 100 metrelik uzunluk ölçü birimidir
Hipotez: p => q teoreminde p önermesidir
Hüküm: p => q teoreminde q önermesidir
-I- / İ
Işın: Doğruda ayırma noktası ile bu noktanın bir yanında bulunan noktaların oluşturduğu kümedir
İçine Fonksiyon: Örten olmayan fonksiyon.
İhtimal: Bir olayın olabilme şansını belirten sayıdır
Olasılık
İki Kümenin Birleşimi: İki kümenin elemanlarından oluşan kümedir
İki Kümenin Kesişimi: İki kümenin ortak olan elemanlarından oluşan kümedir
İki Yönlü Koşullu Önerme: pq biçimindeki bileşik önermedir
İkili: İki nesnenin oluşturduğu sıralı ikilidir
İkili İşlem: Bir kümenin iki elemanından gene bu kümeye ait bir elemanın elde edilmesini sağlayan kuraldır
İrrasyonel Sayı: Rasyonel olmayan sonsuza kadar devreden sayıdır
Örnek: = 3,1415
İskonto: Bir malın satış fiyatı üzerinden yapılan indirimdir
İspat: Bir teoremin hükmünün kesin olarak doğru olduğunun gösterilmesidir
İşlem: A x A nın bir alt kümesinden A ya fonksiyondur
-K-
Kalan: Bölme işleminde bölünenden artan veya çıkarma işlemindeki farktır
Kapalı Bölge: Basit bir kapalı eğri ile bu eğrinin iç bölgesinin birleşimidir
Kapsama: Bir kümenin başka bir kümeyi içine almasıdır
Kare: Bütün kenarları eş ve karşılıklı açıları dik olan dörtgendir
Kental: 100 kglık ağırlık ölçü birimidir
Kesen: Çemberi farklı iki noktada kesen doğrudur
Kesir: Bütünün eş parçalarından bir veya birkaçını gösteren sayıdır
Örnek: 5/7 , 8/9 gibi
Kesişen Doğrular: Yalnız bir ortak noktaları olan doğrulardır
Kesişim İşlemi: Kümelerin ortak elemanlarının oluşturduğu kümenin bulunmasıdır
Kesişim Kümesi: Kümelerin ortak elemanlarından oluşan kümelerdir
Kiriş: Uç noktaları çember üzerinde olan doğru parçasıdır
Kombinasyon: n, r doğal sayı ve r£n olmak üzere, n elemanlı bir A kümesinin r elamanlı her alt kümesine A kümesinin r li kombinasyonu ya da kombinezonu denir
Komisyon: yapılan bir alışverişte, aracı olan kimseye yaptığı hizmet karşılığı ödenen para-dır
Komşu Açılar: Birer kenarları ortak, diğer kenarları bu kenara göre farklı tarafta bulunan iki açıdır
Komşu Bütünler Açılar: Ölçüleri toplamı 180° olan komşu açılardır
Komşu Tümler Açılar: Ölçüleri toplamı 90° olan komşu açılardır
Koni: Tabanı dairesel ya da elips biçiminde olan ve yukarı doğru gitgide daralarak sivrilen cisimdir
Konik: Koni biçiminde olan
Koordinat Düzlemi: Birbirini dik kesen, yönlendirilmiş iki doğrunun belirttiği düzlemdir
Küçük Daire: Küre cismi ile kürenin merkezinden merkezinden geçmeyen düzlemin arake-sitidir..
Küçük Çember: Küre kapalı yüzeyi ile kürenin merkezinden geçen düzlemin arakesitidir
Küp: Altı yüzü de karesel bölge olan prizmadır
Küre: Uzayda, sabit bir noktaya eşit uzaklıkta bulunan noktaların kümesidir
Kürenin İçi: Küre merkezine uzaklıkları kürenin yarıçapından küçük olan noktaların kümesidir
-M-
Matematik Sistem: Bir küme ve bu küme üzerinde tanımlanmış bir veya daha çok işlemden oluşan sistemdir
Modüler Aritmetik: m>1 ve m doğal sayılar kümesinin bir elemanı olarak, tamsayıların m ile bölümünden kalan sınıfları ile yapılan aritmetiktir
Mutlak Değer: x reel sayılar kümesinin bir elemanı olarak, sayı doğrusunda x e karşılık gelen noktanın başlangıç noktasına uzaklığı, x in mutlak değeridir
x olarak gösterilir
-N-
Nesne: Kişi ya da Kimse ile anlatılan varlıkların dışında kalan ağırlığı, kütlesi olan her türlü varlıklardır
Nicelik: Bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen, azalıp çoğalabilen özelliği yani miktarıdır
Nitelik: Bir şeyin nasıl olduğunu belirten, onu başka şeylerden ayıran özelliktir
Nokta: İki doğrunun kesiştiği yerde bulunan çok küçük boyutlu uzay öğesidir
-O-
Olasılık: Bir olayın olabilme şansını gösteren sayıdır
Olmayana Ergi Metodu: Bir teoremde hükmün değilini doğru varsayıp hipotezin değilini elde ederek yapılan ispattır
Ondalık Açılım: Bir ondalık kesrin virgül ile gösterilmesidir
Örnek: 2 / 5 = 0,4 gibi
Ondalık Kesir: Paydası 10 un tam kuvveti şeklinde olan veya bu duruma getirilebilen sayılardır
Oran: Aynı ölçü birimi ile ölçülebilen çoklukların veya iki kümenin elemanlarının bölüm yoluyla karşılaştırılmasıdır
.
Orantı: İki oranın eşitliğidir
a,b,c,d gerçek sayıları için a/b = c/d eşitliği bir orantıdır
Ortak Bölen: Birden fazla sayma sayısını kalansız olaraka bölen sayma sayısıdır
Ortak Kat: Birden fazla sayma sayısının katı olan sayma sayısıdır
-P-
Paralel Doğrular: Bir düzlem içinde olup ortak noktaları bulunmayan doğrulardır
Paralelkenar: Karşılıklı kenarları paralel olan dörtgendir
Permütasyon: Bir kümenin ya da küme parçalarının elemanlarının belli bir sıraya göre dizilişleridir
Permütasyon Fonksiyonu: A dan A ya bire bir olan fonksiyondur
-R-
Rakam: Sayıları yazmak için kullanılan işaretlerdir
Rasyonel Sayı: a,b birer tamsayı, b sıfır olmamak şartıyla a/b şeklinde yazılabilen sayıdır
Reel Sayılar: Rasyonel ve irrasyonel sayıların birleşimi olan kümedir
-S-
Sabit Fonksiyon: Tanım kümesinin bütün elamanlarını değer kümesinin aynı elamnı ile eşleyen fonksiyondur
Sayı Doğrusu: Bir doğru üzerinde bir başlangıç noktası alınıp sağa doğru eşit aralıklarla noktalar işaretlerle , başlangıç noktası 0, diğer noktalar sıra ile 1,2,3,
ile eşlenirse elde edilen şekil bir sayı doğrusu olur
Sayma Sayısı: {1,2,3,4,
} kümesinin elemanlarından herbiridir
Sembol: Belirlenmiş bir anlamı olan resim, şekil, harf gibi işaretlerdir
Simge
Sıralı İkili: Kartezyen çarpım kümesinin elemanlarıdır
Sıfır Fonksiyonu: f(x)=0 kuralı ile verilen fonksiyondur
Sonlu Küme: Hiç bir özalt kümesi ile birebir eşlenemeyen kümedir
Sonsuz Küme: En az bir özalt kümesi ile birebir eşlenebilen kümedir
-T-
Tam Açı: Ölçüsü 360° olan açıdır
Tamsayılar: Z = {
, n,
, -1,0,1,2,3,
n,
} sayı kümesidir
Tek Sayı: Çift olmayan tamsayıdır
Terim: Toplama ve çıkarma işlemlerinde toplanan veya çıkan sayılardan her biri
Ters Eleman: A kümesinde tanımlı bir * işleminin etkisiz elemanı e olduğuna görea * x = x * a = e koşulunu sağlayan x elemanı a elemanının * işlemine göre ters elemanıdır
Ters Rasyonel Sayılar: Çarpımları 1 olan iki rasyonel sayıdan her biridir
Totoloji: Doğruluk değeri daima 1 olan bileşik önermedir
Tümler Açılar: Ölçüleri toplamı 90° olan iki açıdır
-U- / Ü
Uzay: Bütün varlıkların içinde bulunduğu sonsuz sayıda noktaların oluşturduğu kümedir
Uzunluk: Dikdörtgen veya dikdörtgenler prizmasındaki boyutlardan biridir
Üçgen : A, B, C ; üçü birden doğrusal olmayan üç farklı nokta olmak üzere, [AB], [AC] ve [BC] doğru parçalarının birleşimine ABC üçgeni denir.
Üçgenin alanı : Herhangi bir üçgenin alanı, tabanı olarak alınan bir kenarın uzunluğu ile bu tabana ait yükseklik uzunluğu çarpımının yarısına eşittir.
Üs : a bir reel sayı, n bir pozitif tam sayı olmak üzere; n tane a sayısının çarpımı an dir. an ifadesindeki a ya taban, n ye kuvvet (üs) denir.
-V-
Varlıksal Niceleyici: ∀ sembolü ile gösterilir ve en az bir veya bazı anlamlarını taşır
Venn Şeması: Bir kümenin elemanlarının bir kapalı eğri içine yazılarak gösterilmesidir
Vektör: Doğrultuları, yönleri ve boyları aynı olan yönlü doğru parçalarının kümesidir
-Y-
Yamuk: Yalnız iki kenarı paralel dörtgendir
Yarıçap: Çemberin merkezini herhangi bir noktasına birleştiren doğru parçasıdır
Yay: Çember üzerinde farklı iki nokta ile sınırlı çember parçasıdır
Yönlü Doğru Parçası: Bir ucu başlangıç, diğer ucu bitiş noktası olarak seçilen doğru parçasıdır
Yer Vektörü: Başlangıç noktası orijinde olan vektördür
-Z-
Zıt Işınlar: Başlangıç noktaları aynı (ortak), bileşimleri bir doğru oluşturan ışınlardır
Zıt Vektörler: Başlangıç noktası, doğrultuları ve uzunlukları aynı, yönleri zıt olan vektörlerdir
