Eğitimde köpeğin yaşı, ırkı, cinsiyeti
Köpek eğitiminde belki de en fazla çelişkili konulardan biri de eğitilecek köpeğin yaşıdır. Ortalıkta “köpek 7-8 aylık olmadan eğitilemez” diye bir söylenti vardır. Köpeğin eğitimi köpek eve geldiği gün başlar her gün yeni bir şeyler öğrenerek de devam eder. İlk önce yavru köpeğe daha önce bahsettiğimiz yavru eğitimi verilir. Ergenliğe girerken itaat eğitimi için uygun bir yaş sayılır. Kimi köpeklerde 4-5 aylıkken itaat eğitimine başlanabilmesine rağmen, kimi köpeklerde 1 yaşına gelmesi beklenebilir. Koruma eğitimi içinse minimum 15 aylık olmasını beklemeliyiz.
Yaşlı köpekler
Köpeğimizin yaşı ilerledi ve eğitim verdirmek istiyoruz; bu gibi durumlarda eğitimci köpeği test ederek, neleri başarı ile uygulayabileceğini yaklaşık olarak anlar. Köpeğin en iyi yapabileceği numaralardan başlayarak yavaş yavaş daha zor komutlara geçer.
Size kendi deneyimlerimden örnekler vereyim; 7 yaşında Kangal’ı eğitime aldık. Sadece yürümeyi öğrenmesi bize göre yeterliydi; çünkü oldukça iyi ve kuvvetli bir köpekti, ama o tüm eğitimleri başarı ile öğrendi. 5 yaşında Panço isimli sokak köpeğimiz vardı barınakta. Sahiplenen kişilerce feci şekilde dövülmüş bacakları ve kafatası kırık olarak tekrar barınağımıza gelmişti. Kimseye güveni yoktu. Önüne gelen herkesi ısırmaya meyilli bir köpek haline gelmişti. 3 aylık sıkı bir eğitime dahil ettim onu. Tüm eğitimleri aldı. Çocuklar ve köpekler hatta kedilerle bile dost oldu. İstanbul’da bir eğitim yarışmasında Rottweiler, Golden Retriever, Alman Çoban Köpeği gibi ırklar arasından başarı ile çıkarak birinci oldu. Madalyası hala barınağımızda. Kendisini Almanya’da bir aile sahiplendi. Gittikten 2 ay sonra da orada bir yarışmada temel itaat dalında 2. oldu. Demek ki köpeğin eğitiminde yaş sınırı yok, ama bu demek değil ki, her köpek, her yaşta, her eğitimi alabilir. Yaşlı köpeklere sadece kendi branşındaki eğitimler ve genel itaat eğitimler verilmeli, bunlar haricindeki eğitimlerin köpeğe öğretilmeye çalışılması doğru değildir.
En iyi köpek
En gereksiz bulduğum sorulardan biri de “en iyi köpek hangisi” sorusudur. Ben en iyi, en zeki ayrımı yapmıyorum. Her ırkın kendine has özellikleri var. En iyi çoban köpeği diye sorulursa, “bence en iyi çoban köpeği Sivas Kangal” derim ya da en iyi yakın koruma Rottweiler, en iyi kara avcısı Alman Pointer, en iyi bekçi Alman Çoban Köpeği, en iyi aile köpeği Basenji, en iyi süs köpeği Pug, en iyi yüzücü Newfoundland, … Bu saydıklarım verebileceğim en genel tanımlardır. Elbette ki ihtiyaca ve beklentilere göre bunlar değişir. Koruma köpeklerini ele alalım; açık alanda gerçekten sert bir koruma için Rottweiler seçilebilir. Ev içinde ise özellikle birden fazla çocuklu aile için kesinlikle Boxer olmalı, “bahçede havlaması yeterli” diyorsanız Alman Çoban Köpeği’nin zekasına güvenebilirsiniz, ancak bu ırkın insanlara yardım eden duygusal yönü sebebiyle aldatılabilir olduğunu unutmamalısınız. Ev içinde çekirdek aile için koruma amaçlı olarak Doberman da olabilir. Çok büyük bir alanın korumalığı için Mastiff (Tibet, eski İngiliz, Fransız) ya da Kafkas Çoban’ı kullanılabilir.
Sonuç olarak “ben bir koruma köpeği almak istiyorum” dediğiniz zaman bu yeterli değildir. Köpeğin ne koruyacağını ve kendi şartlarımızı üreticiye uzun uzun anlatmalısınız. İşin ehli olan kişilerden fikir almalı, işin uzmanı olmayan kişileri dinlememelisiniz. Kendimize uygun ırkı bulduktan sonra ırkının karakteristik özelliklerini taşıyan uygun köpeği seçmeliyiz. Rottweiler, Mastiff, Doberman ırklarının pek misafirperver olmadığını da hatırlatayım. Uygun köpeği seçebildiysek emin olun eğitim konusunda hiç sorun yaşamayız.
Unutmayın, uygun köpeği seçtiğimizde uygun olmayan beklentiler içinde olmamalıyız. Mesela; Tibet Mastiff’i iyi huylu, sakin bir köpek yapmak gerçekten çok zordur.
Cinsiyetin önemi
Eğitimde bir önemli konu da cinsiyettir. Bu konuda genel olarak şunları söyleyebiliriz; dişiler köpekler evine daha bağlı, kolay eğitilebilen, duygulu koruma yönünden daha uyanıktırlar. Erkekler ise daha fazla cesaretli gözü kara olurlar. Seçim yapmak size kalmış