News
News
Menopoz ve Osteoporoz Derneği Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Ertüngealp, Türkiye’de erken menopoza giren 11 milyon kadın olduğunu söylüyor…
Kadın hayatının doğal bir parçası olan menopoz, 40’lı yaşlardan önce başlarsa ciddi sorunlara yol açabiliyor. Ülkemizde ise erken menopoza giren kadınların oranı giderek artıyor. Bilim adamları, Türk kadınlarının ABD`deki kadınlara oranla ortalama 5 yaş daha erken menopoza girdiklerini belirtiyorlar… Genetik nedenlerin yanı sıra çevre faktörleri de bunda etkili oluyor.
Menopoz, yumurtaların tükenmesi nedeni ile adetlerin durması anlamına geliyor. Bu “tükenme ise” 50’li yaşlarda olmalı. Dünyadaki ortalama menopoz yaşı 51. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Numan Bayazıt’a göre genelde anne ve kızlar yaklaşık aynı yaşlarda menopoza giriyorlar. 46 yaşından önce menopoza giren bir kadının kızının da aynı yaşlarda menopoza girme ihtimali ise yüksek. Uzmanlar, özellikle de sigara içen kadınların birkaç yıl daha erken menopoza girdiklerini vurguluyor. Vejetaryenler ve beslenme sorunu olanlarda da menopoz daha erken başlayabiliyor.
Tedaviyle bebek sahibi olunabilir
Erken menopoza girmek kadının anne olmasına da bir engel tabii. Ancak bu sorun, tedaviyle aşılabiliyor. Op. Dr. Numan Bayazıt, “Çalışmalar, erken menopoza girenlerin yüzde 50’sinin yumurtalıklarında halen yumurta bulunduğunu gösteriyor. 4 hastadan birinde yumurtlamalar tekrar başlıyor, yüzde 5-10’unda kendiliğinden gebelik oluyor” diyor.
Peki tedavide ne yapılıyor? Erken menopoza giren kadınlarda sıcak basması, vajinal kuruluk ve kemik erimesi gibi sorunları engellemek için eksilen östrojen hormonunun yerine konması öneriliyor. Bu tedavi ise gebe kalmayı engelleyen bir yöntem değil. Ancak Bayazıt, erken menopoza giren bir kadının bebek sahibi olmak istemesi durumunda tüp bebek tedavisinin uygulanamayacağını söylüyor: “Bu hastalar yumurta bağışından faydalanabilirler. Burada başkasından alınan yumurta, tüp bebek yöntemleri kullanılarak erkeğin spermi ile döllendirilip oluşan embriyolar kadının rahmine naklediliyor. Ancak ülkemizde yasal izin olmadığı için hastalar hazırlanıp Kıbrıs, Avrupa veya Amerika’ya gönderilerek yumurta alıyorlar.”
Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr Hüsnü Çelik ise Türk kadının Amerika`daki kadınlara oranla 5 yaş daha erken menopoza girdiğini söylüyor. Çelik’e göre bunun en önemli nedeni sigara. Araştırmalar sigara içen kadınların genellikle 45 yaşından önce menopoza girdiklerini gösteriyor. Çelik’in söylediklerine göre bekarlar da, evlilere oranla daha erken yaşta menopoza giriyorlar. ABD’li kadınların ortalama olarak 52 yaşında menopoza girdiklerini söyleyen Çelik sözlerini şöyle sürdürüyor: “Avrupa`daki kadınlar 50, Türkiye`deki kadınlar ise 46-47 yaşları arasında menopoza giriyor. Menopoz döneminde meydana gelen rahatsızlıklar ise her kadında aynı olmuyor.”
Sigaranın erken menopoza yol açtığını gösteren pek çok araştırma var. Bunlardan biri ise Oslo Üniversitesi bilim adamlarının yaptıkları bir çalışma. Dr. Thea F. Mikkelsen ve ekibinin 59-60 yaş arasındaki 2.123 kadın arasında yaptıkları araştırmaya göre sigara içenlerin erken menopoza girme olasılığı, içmeyenlere oranla yüzde 59 daha fazla. Bilim adamları sigara içen kadınların erken menopoza girme risklerinin, içmeyenlere oranla iki kat yüksek olduğunu vurguluyorlar. Public Health dergisinde de yayınlanan araştırmada, kahve ve alkol tüketimiyle erken menopoz arasında bir bağlantı tespit edilemedi.
Erken menopoz nedenleri:
• Sigara, çevre kirliliği
• Beslenme bozuklukları
• Genetik anormallikler
• Radyoterapi, kemoterapi
• Viral enfeksiyonlar
• Bağışıklıkla ilgili hastalıklar
• Enzim ve reseptör sorunları
• Operasyonlara bağlı hasarlar
