Çağın hastalığı olarak isimlendirdiğimiz kanser her gün milyonlarca kişiyi öldürmeye devam ediyor. Bugün bile tam olarak nedenleri bilinmeyen kanserler vücudun maruz kaldığı kimyasal maddeler veya radyasyon ışınları gibi dış bazı uyaralar yüzünden hücrelerin dna düzeyinde değiştiğine inanılıyor. Dünya nüfusunun artması ve teknolojinin çok gelişmesi insan sağlığını da ne yazık ki olumsuz etkiliyor. Kullandığımız ve etrafımızı saran elektronik cihazlar ve yediğimiz hormonlu meyve ve sebzelerden tutun hemen her şey kanser yapıcı madde bulunduruyor. Bu maddelere gün içinde defalarda maruz kalıyoruz ve yıllar içinde insan vücudu bu maddelere karşı artık yetersiz kalıyor ve kanser gelişiyor. En sık görülen kanserler arasında yer alan akciğer kanserinin en önemli etkeni olan sigara kullanma yaşının gittikçe düşmesi ve kadınların da sigara kullanma oranının artmasıyla kanser görülme sıralamasında bizim ülkemizde de akciğer kanseri liderliği kapmış durumda.
Kadınlarda en sık görülen kanser türleri akciğer, kolorektal, meme kanseri, rahim ve deri kanserleridir.
Erkeklerde ise en sık görülen kanser türleri, akciğer, prostat kanseri, kolorektal, mesane ve deri kanserleridir.
Kadınlarda: meme kanseri, akciğer kanseri, kolorektal kanser, rahim kanseri,
deri kanseri. Erkeklerde; prostat kanseri, akciğer kanseri, kolorektal kanseri,
mesane kanseri, deri kanseri.
Akciğer kanseri
Kanserler arasında en çok öldüren kanser türü akciğer kanseri. akciğer dokusu hücrelerinde gelişen ve hücrelerin kanser hücrelerine dönüşmesi sonucu oluşan akciğer kanseri en sık ve diğerlerine göre en kesin nedeni sigaradır. Mesleksel faktörlerden asbest, arsenik, nikel, radyasyon radon gibi kimyasal faktörler kanser sebeplerindendir, bunların yanında çevre kirliliği, e vitamini eksikliği, a vitamini eksikliği de risk faktörler arasında sayılabilir.
meme kanseri
Meme, süt bezleri ve burada üretilen sütü meme başına taşıyan kanallardan oluşur. Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, yukarıda tanımladığımız şekilde, kontrol dışı olarak çoğalmaları ve vücudun çeşitli yerlerine giderek çoğalmaya devam etmelerine meme kanseri denir.
Bağırsak kanseri
Kalinbarsak kanserinin nedeni bilinmemektedir, ama kanser olusumunu hazirlayan etkenler iyi bilinir.
o Çevresel etkenler. Kanser yapici etkenlerin harekete geçmesin! saglayan ve onlari yönlendiren çevresel etkenler vardir.
o Beslenmeye bagli etkenler. Günümüzde henüz bagirsak kanserine neden olan kanser yapici bir hastalik etkeni saptanmamistir. Bati tipi beslenme, bagirsak kanseri tehlikesini artiran bir etkendir. Örnegin, kalinbagirsak kanserinden ölümlerle hayvansal yag tüketimi
arasinda kuvvetli bir iliski vardir. Fazla bira tüketiminin de düzbagirsak (rektum) kanserine yol açabilecegi düsünülmektedir. Lahana ve Brüksel lahanasi gibi bazi sebzelerin kalinbagirsak kanseri-ne karsi koruyucu etkisi vardir. Bunlarin içerdigi yükseltgenmeyi önleyici (anti oksi-dan) maddelerin, kemirici hayvanlarda, polisiklik (birden çok karbon halkasi tasiyan) hidrokarbonlarin yol açtigi kanser olusumunu engelledigi belirtilmistir.
Lifli besinlerle beslenmenin de koruyucu etkisinden söz edilir. Bu varsayima göre, daha çok lifli besinler tüketen Afrika toplumlarinda, Batili beslenme aliskanliklariuna sahip toplumlara oranla kalinbagirsak-düzbagirsak kanserinin görülme sikligi çok daha azdir.
– Kalitsal etkenler. Kalitsal etkenlerin çok önemli oldugu görülmektedir.
– Kanserli hasta ailelerinde kansere yakalanma olasiligi nüfusun öteki bölümüne göre daha yüksektir.
– Ailesel polipoz ve Gardner Sendromu gibi iki kalitsal hastalik büyük oranda kalinbagirsak kanserine eslik eder.
– Meme, rahim ve yumurtalik kanserine yakalanmis hastalarin ailelerinde kalinbagirsak kanseri sikligi yüksektir.
– Kalinbagirsak kanserinin yüksek oranda görüldügü ailelerde, hastalar genellikle gençtir; sag kalinbagirsak tümörü-ne daha çok rastlanir; birkaç organda tümör vardir.
Bazi olgularda bagirsak tümörü meme ve dölyatagi tümörleriyle birlikte görülebilir.
Rahim Kanseri:
•Pap Test: Rahim ağzından ve vajenden hücreler toplanır. Alınan hücreler mikroskop altında incelenir. Vajinal ilişkiye başlandıktan üç sene sonra her kadın Pap test yaptırmaya başlamalıdır. Ama Pap test yaptırmaya başlama yaşı 21’i geçmemelidir. Yılda bir kere yapılır. 30 yaşından sonra peşpeşe üç normal Pap testi olanlar iki yılda bir yaptırmaya başlayabilir. Herhangi bir risk faktörü olanlar yılda bir yaptırmaya devam etmelidir. 70 yaşından sonra peşpeşe üç veya daha fazla normal Pap test sonucu olanlar ve son on yıl içerisinde anormal Pap test sonucu olmayanlar taramayı bırakabilirler. Risk faktörü bulunanlar taramalara devam etmelidir.
kaynaklar: bilkent üni kanser türleri tarama ve tanı yöntemleri sayfasından, onlinehastane.net sitesinin akciğer kanseri , bağırsak kanseri ve meme kanseri sayfalarından alıntı yapılmıştır.