Saddam Hüseyin
28 Nisan 1937de Irakın Tikrit kasabasında fakir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Saddam Hüseyin, babasının ölümü nedeniyle annesi ve akrabaları tarafından büyütüldü. Saddamın siyasetle tanışıklığı ilk gençlik günlerine kadar uzanıyor. O günlerde kendini, Arap dünyasına egemen ulusçu-özgürlükçü ve anti emperyalist rüzgara kaptıran Saddam, genç yaşlarda Baas Partisine katıldı. 1956 yılında başarısız bir darbe girişiminde bulundu.
Monorşinin sona ermesinden ardından Başbakan Abdül Kerim Hassamı öldürmek için oluşturulan bir suikast örgütünün içinde önemli bir rol oynadı. Ancak bu olay açığa çıktı ve Saddam ülke dışına kaçmak zorunda kaldı. 1963 yılında Baas Partisi* iktidara gelince ülkesine geri döndü. Bu sırada kuzeni Sacide ile evlendi ve ikisi erkek üçü kız beş çocuğu oldu. Ancak geçen yıllar Baas Partisi ile arasındaki farklılıklar derinleşmeye başladı. Çatışmalar iyice sertleşince Saddam hapse atıldı.
DARBE HAPİSTEN KURTARDI
1968 yılında yapılan darbe Saddamı da hapisen kurtardı. Parti içinde hızla yükselen Saddam, taviz vermez kararlılığı ve sertliği sayesinde Baasın en önemli yapılarından olan Devrim Konseyi Kuruluna girdi. Zamanla konumunu iyice pekiştirdi ve Başkan Ahmed Hasan Bekri iktidarının perde arkasındaki asıl güç kaynağı oldu. 1979 yılında ise bir darbeyle iktidara el koyarak perdeyi indirdi. İlk iş olarak da muhaliflerine karşı acımasız bir imha kampanyası başlattı.
Saddam iktidarını, güçlü bir istihbarat ağına dayanan baskıcı yöntemlere dayandırdı. Sesini yükselteni öldürmekten hiç çekinmedi. Bazen bu imha kampanyaları, Halepçe örneğinde olduğu gibi, tüm bir kente yönelik soykırım haline de dönüştü.
İKTİDAR HIRSININ FATURASINI HALKI ÖDEDİ
1980 yılında Saddam kendisini Arap dünyasının liderliğine taşıyacak, Batının gözünde de vazgeçilmez kılacak bir fırsat gördüğünü sandı. İranda İslam Devrimi bütün hızıyla sürmükteydi. Humeyni rejiminin başta ABD olmak üzere Batı ile ilişkileri giderek kötüleşiyor, İran, devrim ihracı politikasıyla tüm bölge için bir tehdit olarak algılanılyordu. Saddam işte bu tesbite dayanarak İrana savaş açtı. Hesapları, bu savaşta Batının desteğini kolayca alacağına ve çalkantılı günler geçiren İranın fazla direnemeyeceğine dayanıyordu.
Savaşın ilk günlerinde Irak askerleri önemli bir su bölgesi olan Şatt el Arabı ele geçirdi. Ama İran, Saddamın tahmin ettiğinden daha dişli çıktı. Ve 8 yıl süren savaş yüzbinlerce insanın ölümüne yol açtı. İki ülkenin ekonomisi de tahrip oldu. Savaş bittiğinde her iki taraf da başlanılan noktadaydı. Petrolün, gücünü elindeki tek güç olduğu için çok iyi bilen Saddam, İran Savaşından umduğu kazancı elde edemeyince gözünü Kuveyte çevirdi.
2 Ağustos 1990 yılında Saddamın birlikleri Kuveyti işgal etti. Bunun üzerine ABD öncülüğündeki müttefik kuvvetler Iraka savaş ilan ettiler. 16 Aralık 1990da büyük bir bombardıman başladı ve bu bombardıman 27 Şubat 1991 yılında sona erdi. Fakat o günden sonra ara ara da olsa bonbardıman sürdü. 11 Eylül saldırılarından sonra da gözler yine Saddama döndü.
Saddam Hüseyin yönetimi, 12 yıl süren BM ambargosunun ardından, 2003 yılının Mart ayında bu kez yalnızca ABD ve İngiltere tarafından oluşturulan koalisyonun başlattığı operasyonun ardından 9 Nisan 2003te devrildi.
Operasyonun başlamasıyla ortadan kaybolan Saddam Hüseyinin nerede saklandığı bilinmiyordu
ABDnin Iraktaki sivil yöneticisi Paul Bremer, 14 Aralık 2003 tarihinde düzenlediği basın toplantısıyla Irakın devrik devlet başkanı Saddam Hüseyinin 13 Aralık gecesi Tikrit yakınlarında yakalandığını açıkladı. Saddam Hüseyin, doğum yeri Tikrite 20 kilometre, El Ocaya 6 kilometre uzaklıktaki El Dor kasabasında, sık hurma ağaçlarının bulunduğu düz bir alandaki El Hadra bahçesinde bir sığınakta ele geçirildi.
Iraktaki Amerikan güçlerinin komutanı İspanyol General Ricardo Sanchez, Bağdatta düzenlediği basın toplantısında, Saddamın bir çiftlikteki 2 metre derinliğinde bir çukurda yakalandığını söyledi. Ricardo Sanchez, havalandırma sistemi bulunan çukurun girişinin tuğla ve çöplerle kamufle edildiğini ve çukurda sadece bir kişilik yer olduğunu belirtti. Saddam Hüseyin yakalandığı sırada yanında 750 bin dolar, iki kalaşnikof ve bir tabanca bulunuyordu.
Saddam Hüseyinin kimliğinin belirlenmesine, 7 aydır tutuklu bulunan eski başbakan yardımcısı Tarık Azizin yardım ettiği bildirildi. Iraktaki ABD öncülüğündeki yönetimin adının açıklanmasını istemeyen bir yetkilisi, Reutersa yaptığı açıklamada, Saddamın kimliği Tarık Azizin yardımıyla belirlendi dedi, ancak ayrıntılı bilgi vermedi. Bir zamanlar Saddamın en yakın yardımcılarından olan Aziz, Temmuzda ABD güçlerinin operasyonunuda öldürülen Saddamın oğulları Uday ve Kusayın cesetlerinin teşhisinde de yardımcı olmuştu.
SADDAM HÜSEYİN HANGİ SUÇLARDAN YARGILANACAK?
Irakın devrik lideri Saddam Hüseyin, 24 yıllık iktidarında meydana gelen bir dizi saldırı ve katliam suçlarından sorumlu tutularak yargılanacak. Saddam Hüseyinin mahkemeye çıkarılması durumunda hakkında açılacak davada, suçlar şunlar:
İRAN-IRAK SAVAŞI: Irak 1980de, İran İslam Devriminden sonra küçük çaplı sınır çatışmalarından sonra İranı işgal ederek savaşı başlattı. 1988de BM arabuluculuğunda sona erdirilen savaş sonucunda en az 1 milyon kişi hayatını kaybetti. Basra Körfezinin çıkışında İranın petrol dolum tesislerinin bulunduğu Harg Adasını bombalayan ve işgal eden Irak, 8 yıllık savaş sırasında İrana karşı sinir gazı da kullandı.
HALEPÇE KATLİAMI: Irak Kürtleri, 1988de özerklik taleplerini artırınca, Irak güçleri Halepçede siyanür gazı kullanarak kadın-çocuk 5 bin sivilin ölmesine neden oldu. Kimyager Ali olarak bilinen General Ali Hasan El Mecid, Kürtleri kendi köylerinden çıkarmak için kimyasal silah kullandı. Binlerce Kürt, köylerinden uzaklaştırılarak yeniden yerleşim kampı denilen bölgelerde yaşamak zorunda bırakıldı. 1991deki Körfez Savaşı sırasında ise, onbinlerce Kürt öldürüldü ya da hapsedildi, 1 milyona yakını ülkeden kaçtı.
KUVEYTİN İŞGALİ: Saddam Hüseyinin komutasındaki Irak ordusu, Kuveyti işgal ederek Körfez Savaşının başlamasına neden oldu. Iraklı askerler, Kuveytten çekilirken yüzlerce Kuveytliyi esir alarak Bağdata götürdü, kenti yağmaladı. Savaş sırasında 700den fazla petrol kuyusu ateşe verildi, petrol boru hatları açılarak Körfez ve su kaynakları kirletildi.
CİNAYETLER VE İŞKENCE: Irakta, onbinlerce insanın gömüldüğü düşünülen 270 toplu mezar olduğuna dair kanıtlar bulunuyor. BM İnsan Hakları Komisyonu, 2001de Irak yönetimini, suçlulara karşı geniş çaplı, sistematik işkence ve acımasız, insanlık dışı cezalar uyguladığı için kınadı. Rejimin uyguladığı işkence yöntemleri arasında askıya almak, dayak, tecavüz ve canlı insanları yakmak olduğu bildiriliyor. 1979 İran İslam Devrimine destek verdikleri gerekçesiyle tutuklanan binlerce Şiinin akıbetleri bilinmiyor. Saddam Hüseyin 1979da iktidarı ele geçirdiğinde, partinin yüzlerce üst düzey üyesi hapse atıldı ya da idam edildi.
KİTLE İMHA SİLAHLARI: Saddam Hüseyin 1990'larda kitle imha silahları üretmesi konusunda yasaklara uymayarak, uluslararası topluma ve Birleşmiş Milletler'e meydan okudu. Irak devlet başkanının, Irak'ta bulunan koalisyon güçlerine karşı saldırılardaki muhtemel işlevi de, yargılanması için bir gerekçe olabilecek.
VE İDAM KARARI
Irak'ın devrik Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, yargılandığı Duceyl davasında insanlığa karşı suç işlemekten 05 Ekim 2006 günü ölüm cezasına çarptırıldı. Saddam'ın savunma ekibi, kararın ve yargılama sürecinin meşru olmadığını savunurken, Iraklı Başsavcı Cafer El Musavi, Saddam'ın kurşuna dizilmeyeceğini, asılacağını açıkladı.
Saddam, mahkemenin hakkında ölüm cezası kararını vermesinden sonra duruşma salonunda tekbir getirdi ve 'vatan sağolsun' diye bağırdı.
Saddam Hüseyin'in Bağdat'taki davası.
Duruşma Bağdat'ta yoğun güvenlik önlemleriyle korunan Yeşil Bölge'de, özel olarak inşa edilen bir salonda yapıldı.
Saddam Hüseyin ve davada kendisiyle birlikte yargılanan diğer yedi sanık, 1982 yılında Duceyl kasabasında 143 Şii'nin öldürülmesi talimatını vermekle suçlandı. Saddam Hüseyin ölüm cezasına çerptırıldı.
Mahkeme salonundaki kişilerin kimler?
1- Iraklı ve yabancı gazeteciler
2- Muhammed Azavi Ali, eski Baas partisi yetkilisi
3- Ali Daim Ali, eski Baas partisi yetkilisi
4- Barzan İbrahim el-Tıkriti, Saddam Hüseyin'in üvey kardeşi ve eski istihbarat servisi başkanı
5- Taha Yasin Ramazan, eski Devlet Başkanı Yardımcısı
6- Mizher Abdullah Ravid, eski Baas partisi yetkilisi
7- Abdullah Kadim Ruadi, eski Baas partisi yetkilisi
8- Avad Hamad el-Bandar Devrim Mahkemesi'nin eski baş yargıcı
9- Saddam Hüseyin Devrik Irak lideri
10- Rizgar Muhammed Amin, *Yargıç (istifa etti)
*Yeni yargıç Ahmed Hüdayir
SADDAM İDAM EDİLDİ
Irak**ın idam cezasına çarptırılan devrik lideri Saddam Hüseyin, şafaktan az önce asılarak idam edildi. (30 Aralık 2006)
ABD tarafından desteklenen Irak televizyon kanalı El Hurra, Saddam Hüseyin'in cezasının yerel saatle 06.00' (TSİ 05.00) az önce infaz edildiğini duyurdu.
Saddam Hüseyin, 2003 yılı nisan ayında, ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerince devrilmiş ve bu yılın kasım ayında, 1982'de kendisine karşı düzenlenen bir suikast girişiminin Duceyl'de 148 Şii köylüyü öldürerek insanlığa karşı suçlu bulunmuştu.
Irak Dışişleri Bakan Yardımcısı Lebid Abbavi, Saddam Hüseyin'in asılarak idam edildiğinin resmen açıklandığını söyledi. Lebid Abbavi, BBC Televizyonu'na yaptığı açıklamada 'Saddam Hüseyin asıldı. Bu resmen ilan edildi' diye konuştu.