I. Mihail

Mihail Fyodoroviç Romanov (22 Temmuz 1596 - 23 Temmuz 1645, Moskova), 1613-1645 arasında Rus çarı. Rusya'da 1917'ye değin hüküm süren Romanov hanedanını başlatmıştır. Hayatı ve hükümdarlığı Fyodor Nikitiç Romanov'un (sonradan Rus Ortodoks Kilisesi patriği Philaretos) oğluydu. Dedesi Nikita Romanov, Rurik hanedanından gelen son çar olan I. Fyodor'un (hükümdarlığı 1584-98) dayısıydı. Rurik hanedanının çöküşünü izleyen Karışıklık Dönemi'nin ardından toplanan zemski sobor (ülke meclisi) tarafından Şubat 1613'te çar seçildi, böylece Romanov hanedanının kurucusu durumuna geldi. 21 Temmuz 1613'te taç giydiğinde henüz 16 yaşındaydı. Hükümdarlığının ilk on yılı sırasında sık sık toplanan zemskiy sobor'un yardımıyla, karışıklıklar dönemindeki savaşlar ve ayaklanmalar yüzünden yıkıma uğrayan Rusya'daki devlet gücünü ve toplumsal düzeni yeniden kurmaya çalıştı. Çarlığının ilk yıllarında yönetimde etkin konumlara gelen annesinin akrabaları, ülkede düzeni yeniden sağladılar, ayaklanmaları bastırdılar. İsveç'le yapılan Stolbovo Barışı'yla (1617), Novgorod, Rusya'ya geri verildi ve Finlandiya Körfezi kıyıları İsveç'e bırakıldı. Polonya'yla yaptığı Deulino Ateşkesi'ni (1618) imzalayarak savaşlara son verildi, Smolensk, Çernigov ve Novgorod Severskiy bölgeleri, Polonya'ya kaldı. Bununla birlikte, Polonya kralı IV. Władysław, Rusya tahtı üzerindeki iddialarından ancak 1634'te vazgeçti (Polianovo ya da Polanowo barışı). Mihail'in Philaretos (Filaret) adıyla keşiş olmaya zorlanarak zorla Polonya'ya gönderilmiş olan babası, 1619'da serbest bırakıldı. Rusya'ya dönüşünde Moskova patrik yapılan Philaretos'un Mihail'le birlikte ülkeyi yönetmesi kararlaştırıldı. Philaretos'un yönetimde tam bir denetim kurduğu bu dönemde, Batı Avrupa'yla diplomatik, ticari ve kültürel ilişkiler geliştirildi; zemski sobor sık sık başvurulan bir danışma organı durumuna geldi. Rusya'nın mali sorunlarını çözmek için yoğun çaba harcandı, merkezi yönetimi güçlendirmek için yerel yönetim yapısında reform yapıldı ve serflik kurumu güçlendirildi. Philaretos'un 1633'te ölmesinden sonra Mihail'in annesinin akrabaları yönetime yeniden egemen oldular. Türkler ile bir savaşa girmemek için, 1637'de Azak kentini ele geçiren Don Kazakları'nı desteklemekten vazgeçmek zorunda kaldı. 1645'te ölen Mihail'in yerine oğlu Aleksey geçti.