Fiğ Yetiştiriciliği
Fiğ, hayvan beslemede önemli yer tutan bir bitkidir. Hem kaba yem hem de kesif yem olarak kullanılabilir.
Tek yıllık bir yem bitkisidir. Baklagiller familyasından olduğu için tarlayı yormaz ve toprağa bir miktar azot kazandırır. Fiğ iyi bir münavebe bitkisidir. Hem otu hem de tanesi proteince zengin olduğu gibi enerji miktarı da yüksektir. Arpa veya yulafla karışık yetiştirilmesi önerilir. Fiğ cinsine bağlı 150 tür bulunmaktadır. Yurdumuzda en çok kültürü yapılan türleri ; Adi fiğ, Koca fiğ, Tüylü fiğ, Macar fiği ve Burçaktır.
Fiğ -tahıl karışımlarında silaj yapmak için fiğin tam çiçeklenme, tahılların da süt olum döneminde hasat edilmesi gerekir.
Otları besin madde kapsamı bakımından yonca ve korunga gibi önde gelen diğer baklagiller kadar zengindirler. Tadı biraz acıdır. Bu acılık hayvanların iştahla yemelerini engelleyecek düzeyde olmamakla beraber, çoğunlukla diğer yemlerle karışık yedirilmelidir. Şişme yapmadıkları için çok fazla olmamak kaydıyla her sınıf hayvana ve özellikle de sığır ve koyunlara güvenle yedirilebilir. Çok fazla yedirilirse süt ve tereyağının tadını bozar. Hayvanlarda kabızlığa yol açar. Dolayısıyla süt ineklerine günde 1,5- 2 kg dan fazla verilmemelidir.
Fiğ, toprak yönünden fazla seçici değilse de killi tınlı topraklarda iyi gelişir. Soğuğa ve kuraklığa fazla dayanıklı değildir. Ancak Macar ve Koca fiği Orta Anadolu şartlarında soğuğa en dayanıklı fiğ çeşitleridir. Bölgemizde yazlık ve erken ilkbaharda Adi fiğ tercih edilmelidir. Fiğ ekilecek tarlaya iyi bir ekim yatağı hazırlanır. Ekim en iyi ekim makinesi ile yapılabilir. Ot elde etmek için sulu şartlarda 15-20 cm, kıraç şartlarda 30-40 cm sıra arasıyla ekim yapılabilir. Tane için yetiştirilecekse, sulu şartlarda 30-35 cm ,kıraçta 50-60 cm sıra arasıyla ekilebilir. Mibzerle ekimde dekara 8-10 kg tohum kullanılır.
Ot üretmek amacıyla daha çok tahıllarla karışık olara ekilir. 8 kg fiğ, 2 kg arpa veya yulaf tohum karışımı uygundur. Tohum üretim amacı ile tohum saf olarak ekilir. Çiçeklenme öncesi bir veya iki kez su verilmesi tohum verimini artırır.
Ot üretimi için en uygun biçim zamanı, alttan 3-4 meyvenin tam şeklini aldığı ve dolmaya başladığı evredir. Eğer tahıllarla beraber ekilmişse tahılların süt olumu ve fiğin çiçeklenme devresinde biçim yapılmalıdır.
Tohum üretimi için bitkide alttan 3-4 meyvenin tamamen olgunlaştığı zaman yapılmalıdır. Daha geç kalınırsa alttaki meyveler çatlayarak dökülür.
Fiğ çeşitlerinden Koca Fiğin sapları kalın, yaprakları etli olduğundan kuruması geç olmaktadır. Tohumları iri olduğundan hayvanlara kırılarak yedirilmelidir. Kesif yem ve silaj olarak değerlendirilebilir.
Fiğ, diğer yem bitkileri gibi yem bitkileri desteklemesinden faydalanmaktadır. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı hayvancılıkta önemli bir gider kalemini oluşturan besleme giderlerinin bir bölümünün işletmelerin kendi imkanlarıyla karşılamasını teşvik amacıyla yem bitkilerinin ekilişlerini karşılıksız olarak desteklemektedir. Bu amaçla nakliye, ilaç ve gübre bedelleri hariç tek yıllık yem bitkilerinde (fiğ, Macar fiği,tritikale+fiğ karışımı Macar fiğ+ tritikale karışımı…) uygun görülen işletme giderlerinin %30’unu doğrudan üreticiye ödemektedir.
Fiğ üretiminde desteklemeden faydalanmak için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir;
Tek yıllık yem bitkilerinde en az 5 dekar en fazla 5000 dekar alanda ekim olacaktır.
-Destekleme sadece kuru ot içindir.
- Sertifikalı, kontrol edilmiş tohum kullanılacak, kullanılmadığı takdirde destekleme kapsamına alınmayacaktır.
- Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olmayan üreticiler desteklemeden faydalanamayacaktır.
- Fiğ ve Macar fiğinin arpa, yulaf ve çavdarla olan karışımlarında oran 1/3 olacaktır.(Örneğin; 2 Kg fiğ 1Kg arpa veya yulaf)
-Fiğ, Macar fiği, tritikale ekilişlerinde Kasım ayı sonuna kadar, yazlık ekilişlerde Mayıs ayı sonuna kadar müracaat edilmesi gerekmektedir.
- Tüm bilgi ve belgelerin doğruluğundan bilgi ve belge sahibi ile onaylayan kişi ve kuruluşlar sorumludur.
- Haksız ödendiği tespit edilen veya iptal edilen destekleme ödemeleri ile ilgili alacaklar ödemenin yapıldığı tarih itibari ile 6183 sayılı Amme Alacakları’nın tahsil usulü hakkında kanun hükümlerine göre ilgiliden veya ilgililerden tahsil edilmek üzere ilgili vergi dairelerine intikal ettirilecektir.
2005 yılı fiyatları(YTL/da)
Fiğ ekilişinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığının, hayvancılığın desteklenmesi hakkında 2005/8503 sayılı bakanlar kurulu kararının uygulama esasları tebliği uyarınca çiftçilerin yem bitkilerini ekilişlerinin desteklenmesi için destek miktarları: