Kaliteli Süt Nasıl elde edilir? Bilinmesi Gerekenler

KALİTELİ SÜT ÜRETİMİ İÇİN BİLİNMESİ GEREKENLER Son yıllarda, sütün içeriğindeki bakteri sayısı ve bununla bağlantılı olarak ortaya çıkan vücut (somatik) hücre sayısındaki artış sütün miktarında yarattığı düşüşle işletme ekonomisine, sütün kalitesinde meydana getirdiği gerileme ile de süt sanayicisinin peynir üretimine büyük darbeler vurmaktadır. Diğer taraftan çiğ süt içeriğinde saptanan vücut hücresi sayısı, hayvanın meme sağlığının göstergesi olması özelliği ile yetiştiricinin, kaliteyi artırma açısından güvenilir bir kıstas olma özelliği nedeniyle de sanayicinin dostu konumundadır. SÜTTEKİ VÜCUT (SOMATİK) HÜCRESİ NEDİR? İnek, vücudunu enfeksiyonlara karşı koruyabilecek mükemmel bir bağışıklık sistemine sahiptir. Vücudun herhangi bir bölgesinde meydana gelecek bakteri oluşumunu engellemek veya oluşan bakterilere karşı savunma mekanizması oluşturmak veya zarar gören dokuyu tamir etmek amacıyla, beyaz kan hücreleri (Lökositler) kullanılmaktadır. Buna ek olarak, sütün salgıladığı meme dokusunda, ortaya çıkan fizyolojik değişim ve gelişimin sonucunda çeşitli hücre döküntüleri gözlenmektedir. Çiğ sütün mililitresindeki vücut hücresi sayısının 200 bin adet ve altında olması Halide süt veriminde bir kayıp olmamaktadır ve bu tür çiğ sütler kaliteli süt olarak tanımlanmaktadır. Çiğ süt mililitresinde vücut hücresi sayısının 400 bin adet civarında olması halinde, inek başına günlük süt üretiminde 1,2 litre kayıp, 500 bin adet civarına yükselmesi halinde, günlük süt kaybı 3,3 litre 1 milyon 500 bin civarına çıkması halinde ise inek başına günlük süt üretimi 14,6 litre azalmaktadır. BİLİNÇLİ SÜRÜ YÖNETİMİ Bir inek günlük yaşamının 2 ile 4 saatini sağımda, geriye kalan süreyi ise barınak içinde veya gezinti alanında geçirmektedir. Düşük vücut hücreli çiğ süt üretmek bakımından, sürüye sağım hane ve gezinti alanlarında sağlanan çevre koşullarının eşit kalitede olması sağlanmalıdır. Bu açıdan gerekli hijyen tedbirlerinin yanı sıra, ineklerin işletme sınırları içerisinde sert ve sivri cisimlere, güneşe, yağmur ve kar yağışlarına ve aşırı soğuklara karşı koruyucu tedbirler almak sureti ile ineklere konforlu bir çevrenin temin edilmesi gerekmektedir. Türkiye'de yetiştiricilerin çoğu sağım öncesinde memelerin temizliği konusunu kabul etmekte, ancak sütteki vücut hücresi sayısının oldukça etkili olan meme başlarının ıslak veya sulanmış kir ile sağılmaması konusunda gereken hassasiyeti göstermemektedirler. Bu tip meme başları ile sağım yapılması halinde bakteri bulunan su damlalarının meme başlarından aşağıya doğru sızmakta ve bununla bağlantılı olarak bakterilerin meme başlarının ucunda yoğunlaşması ve meme çeyreklerine geçişi daha kolay olmaktadır. Sprey yöntemi ile yıkamanın da aynı sonuçları doğurabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenlerden dolayı meme başlarının sağım öncesi yeterli miktarda su ile yıkanması ve bir kez kullanımlık havlu ile kurulanmasına itina gösterilmelidir.