Cümlenin Anlatımdaki Önemi

anlatım birimleri - anlatımda cümleler - yazılı anlatım - sözlü anlatım Cümle adı verilen diziyi kolayca kurmak, dinleyenlerin ve okuyanların bundan doğru bir anlam çıkarmasını sağlamak, dili iyi bilmekle olur. Düşünüp, ifade etme yeteneğine sahip olan insan, bilgilerini değerlendirip, onlar arasında ilgiler kurarken buna dil bilgilerini de eklediğinde yazılı ve sözlü iletişimde başarılı olur. Gerek öğrenim çağımızda gerek çalışma yaşamımızda, gerekse diğer insan ilişkilerimizde duygularımızı, düşüncelerimizi gözlemlerimizi, incelemelerimizi, deneylerimizi aktarırken bunları en doğru biçimde iletebilecek yeteneğimiz ve bunları şekillendirecek dil kurallarımız vardır. Bu üniteyi tamamladığımızda doğru cümle kurma yollarını öğrenerek, aşağıdaki sorulara yanıt verebileceğiz: - Cümlelerin yazılı ve sözlü anlatımlarımızdaki önemi ve değeri nedir? - Cümlelerimizin anlamları, anlatımlarımızı nasıl etkiler? - Değişik yapılarda cümleler anlatımlarımıza neler kazandırır? Anahtar Kavramlar - Cümle - Bağlam - Anlam Cümlelerin, yazılı ve sözlü anlatımlarımızdaki önemi ve değeri nedir? Eski Yunan’dan günümüze değin cümlenin çeşitli tanımları yapılmıştır. Her tanım, cümleyi başka bir açıdan ele almıştır. Bu nedenle cümleyi tanımlarken güçlük çekeriz. Dilbiliminin gelişmesiyle dil konusundaki bakış açıları değişmiş, bunun sonucu olarak da cümlenin tanımında yeni değerlendirmeler ortaya çıkmıştır. Bugün cümleyi tanımlarken şunlar söylenir: Cümle bir bildirişim aracıdır. Bir ya da birden fazla yargıyı içerir. Dilek, duygu ve düşünceleri belirten bir dil birimidir. Dilin kullanımını belirleyen birimdir. Cümleyi oluşturan sözcükler, söz öbekleri dilin öğelerinden yalnızca biridir. Bu sözcüklerin, söz öbeklerinin yan yana gelmiş toplamı cümle değildir. Bu öğelerin dilin yapısına göre anlamlı birleşimi cümleyi oluşturur. Dilin kullanımım belirleyen birim, cümledir. Cümle bir duyguyu, bir düşünceyi ve anlatmak, iletmek istediklerimizin tümünü belirten bir söz dizisidir. Bu nedenle tek başına her cümlenin bir iletisi (mesajı) vardır. Yine de bir cümle kendinden önce olan ve sonra gelen cümlelerle birlikte düşünüldüğünde gerçek iletisine, anlamına kavuşur. Bu özelliğe bağlam denir. Cümle, yapısı yönünden bağımsızdır ama anlamının bir bağlam içinde değerlendirilmesi daha doğru bir yoldur.