Cumhuriyet Dönemi Sanatçıları

HALİKARNAS BALIKÇISI Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı’dır. Deniz edebiyatının ünlü hikaye ve romancısıdır. Yaptığı bir çeviri yüzünden bodruma sürülmüştür. Hikaye ve romancılığı orada başlar. Romanlarının tümünde Ege’yi ve oranın insanını anlatır. Eserleri:Aganta Burina Burinata,Ötelerin Çocuğu,Uluç Reis,Turgut Reis(roman) Ege Kıyılarında,Merhaba Akdeniz,Ege’nin Dibi,Gülen Ada(öykü) AHMET HAMDİ TANPINAR Öykü ve romanlarında insanın iç dünyasına ve bilinçaltına yönelmiştir. En önemli yönü şairliğidir. Şiirlerinde dış öğe olarak “ahenk”;iç öğe olarak “zaman” kavramı ağır basar. Eserleri:Abdullah Efendi’nin Rüyaları,Saatleri Ayarlama Enstitüsü(öykü) Huzur(roman) Beş Şehir(deneme) PEYAMİ SAFA Psikolojik roman türünün usta bir temsilcisidir. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu romanında hayatında bir bölümü analatır. Eserleri:Fatih-Harbiye,Bir Tereddüdün Romanı,Sözde Kızlar,Matmazel Naralia’nın Koltuğu,Yalnızız(roman) ABDÜLHAK ŞİNASİ HİSAREleştiri yazıları ve denemeleriyle tanınır. Sanatlı,uzun cümleleri vardır. Eserleri.Fehim Bey ve Biz,Çamlıca’daki Eniştemiz(roman) Boğaziçi Mehtapları,Geçmiş Zaman Köşkleri(anı) MEMDUH ŞEVKET ESENDAL Edebiyatımızda Çehov tarzı denilen modern öykücülüğün temsilcisidir. Günlük basit olayları işler. Sade bir dili vardır. Eserleritlakçı,Hava Parası,Mendil Altında(hikaye) Ayaşlı ve Kiracıları,Miras(roman) SAİT FAİK ABASIYANIKÇehov tarzı öykücülüğü temsilcisidir. İstanbul’u,denizi,balıkçıları,işsizleri derin bir insan sevgisiyle işler. Yazmanın kendisi için bir ihtiyaç olduğunu söyler. Eserleri:Semaver,Şahmerdan,Lüzumsuz Adam,Son Kuşlar,Alemdağ’da Var Bir Yılan,Mahalle Kahvesi..(öykü) Kayıp Aranıyor,Medar-ı Maişet Motoru(roman) NURULLAH ATAÇEleştiri,söyleşi,deneme türünde eserler vermiştir. Türkçenin gelişmesinde büyük katkıları olmuştur. Devrik cümlenin ve konuşma dilinin anlatımdaki önemini vurgular. Eserleri:Karalama Defteri,Günlerin Getirdiği,Sözden Söze,Diyelim,Okuruma Mektuplar(deneme-eleştiri) Günce(günlük) AHMET KUTSİ TECER“Memleketçi Şiir” yolunda folklordan,halk edebiyatından,Anadolu efsanelerinden yararlanmıştır. Aşık Veysel’in edebiyatımızda tanınmasına katkıda bulunmuştur. Eserleri:Köşebaşı,Koçyiğit Köroğlu,Satılık Ev(oyun) Şiirler(şiir) NECİP FAZIL KISAKÜREKŞiirde felsefik söyleyişlere büyük değer verir. ¤¤¤¤fizik,soyut konulara yer vermiştir. İlk şiirlerinde halk şairlerine ait biçim ve özlerin etkisi görülen sanatçı,giderek mistik bir anlayışa kaymıştır. Bütün şiirlerini heceyle yazmıştır. Eserleri:Kaldırımlar,Çile,Ben ve Ötesi(şiir) Tohum,Bir Adam Yaratmak,Ahşap Konak,Reis Bey(tiyatro) Çöle İnen Nur,İdeologya Örgüsü(fıkra,makale) ÖMER BEDREDDİN UŞAKLI Anadolu’nun pastoral güzelliklerini anlatmıştır. Şiirlerinde genellikle deniz özlemini dile getirmiştir. Esererieniz Sarhoşları,Yayla Dumanı,Sarıkız Mermerleri CAHİT SITKI TARANCIŞiirlerinde sürekli bir sıkıntı bıkkınlık sezilir. Ölüm korkusuna çok yer verir. Ölümü bir türlü kabullenemez. Şiirlerinde hece ölçüsüne,kafiyeye bağlı kalmış;ancak serbest şiire de karşı çıkmamıştır. Garipçilerin etkisiyle serbest şiirler de yamıştır. Eserleri:Ömrümde Sükut,Otuz Beş Yaş,Düşten Güzel(şiir) ATİLLA İLHAN 1946 yılında yapılan CHP şiir yarışmasında Cabbaroğlu Muhammet şiiriyle birinci olmuştur. Sanatının ilk yıllarında 2.Dünya Savaşının Avrupa’yı saran çöküntüsünü anlattı. Sonraları bireysel temalara eğildi. Eserleriuvar,Sisler Bulvarı,Yağmur Kaçağı,Ben Sana Mecburum,Bela Çiçeği,Yasak Sevişmek,Elde Var Hüzün,Kimi Sevsem Sensin(şiir) Sokaktaki Adam,Zenciler Birbirine Benzemez,Kurtlar Sofrası,Fena Halde Leman(roman) FAZIL HÜSNÜ DAĞLARCAŞiire heceyle başlamıştır. Serbest ölçüyle de şiirler vermiştir. Sürekli kendini ve şiirlerini yenilemeye çalışmıştır. “Türkçem,benim ses bayrağım.”diyen şairin şiirlerinde en son türetilen Türkçe kelimeler mevcuttur. Eserleri:Çocuk ve Allah,Havya Çizilen Dünya,Üç Şehitler Destanı,Çakır’ın Destanı ARİF NİHAT ASYA Bayrak Şairi olarak tanınır. Aruzu,heceyi ve serbest ölçüyü aynı ustalıkla kullanmıştır. Milli duygular,kahramanlık,Anadolu insanı ve din şiirlerinin başlıca temalarıdır. Eserleri:Bir Bayrak Rüzgar Bekliyor,Heykeltıraş,Rubaiyyat-ı Arif,Kubbe-i Hadra,Dualar ve Aminler AHMET MUHİP DIRANASÖlçü ve uyağa sıkı sıkıya bağlı kalmıştır. Baudelaire’in etkisindedir. “Fahriye Abla”şiiri çok meşhurdur. Eserleri:Şiirler(şiir) Gölgeler,O bÖyle İstemezdi(oyun) BEHÇET NECATİGİLİçe dönük kişiliğine rağmen şiirlerin de kendi evinden başlayarak çevreyi ve tüm toplumu sorunlarıyla kavramaya çalışır. Şiirlerinde semboller dikkati çeker. Eserleri:Kapalı Çarşı,Evler,Divançe,İki Başına Yürümek BEDRİ RAHMİ EYÜBOĞLU Aslında ressam olan sanatçı halk kültüründen büyük esinlemeler taşır. Şiirde biçim,ölçü,kaygısından uzaktır. Eserleri:Yaradana Mektuplar,Karadut,Dol Karabakır Dol,Yaşadığım Aşklar(şiir) Canım Anadolu,Tezek(nesir) SEBAHATTİN EYÜBOĞLU Deneme-eleştiri ustasıdır. Mavi ve Kara adlı bir deneme kitabı vardır. Anadolu,Atatürk tutkunluğu,demokrasi en çok üzerinde durduğu konulardır. Yapıtlarıyla dilimizin gelişmesine katkıda bulunmuştur. SUUT KEMAL YETKİN Edebiyatın türlü konuları üzerinde özlü düşüncelerini,zaman zaman yalın bir anlatımla kaleme alarak deneme türünün en başarılı temsilcilerinden biri olmuştur. Eserleriüş’ün Payı,Yokuşa Doğru,Edebiyat Konuşmaları,Şiir Üzerine Düşünceler(deneme) TURAN OFLAZOĞLU Günümüz tiyatro yazarlarındandır. Eserlerinde günlük yaşamla tarihsel gerçekleri yansıtır. Eserleri:Keziban,Allah’ın Dediği Olur,Deli İbrahim(oyun) REFİK ERDURAN Fıkra,eleştiri,hikaye,roman türünde eserler vermesine karşın,gönül verdiği asıl tür tiyatrodur. Genellikle toplumsal sorunları eleştiren bir tutum sergilemektedir. Kısa adı ITI olan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkesi’nin 1986 yılından beri başkanıdır. Eserleri:Kahraman,Deli Kurt,Korkunçlar,Bir Kilo Namus,Cengiz Hanın Bisikleti(oyun) FALİH RIFKI ATAY Cumhuriyetten sonraki Türk gezi edebiyatının oluşumunda önemli yeri vardır. Eserleri:Ateş ve Güneş,Zeytindağı,Çankaya(anı) Deniz Aşırı,Yeni Rusya,Bizim Akdeniz(gezi yazısı) CAHİT KÜLEBİ Şiirlerinde Anadolu sevgisi dikkati çeker. Toplumcudur hayale yer vermez. Anadolu’ya iyimser bir gözle yaklaşır. Eserleri:Adamın Biri,Rüzgar,Yeşeren Otlar,Atatürk Kurtuluş Savaşında NECATİ CUMALIŞiirlerinde yaşama sevinci,aşk,temalarını işlemiştir. Öykü ve romanlarında Anadolu’nun sorunlarıına değinmiştir. Eserleri:Kızılçullu Yolu,Harbe Gidenin Şarkıları,Tütün Zamanı,Acı Tütün,Susuz Yaz,Zeliş TARIK BUĞRAŞiirli akıcı ,yoğun bir anlatımı vardır. Öykü ve romanlarında toplumun tarihini,sorunlarını işler. “Sanatın amacı insan yüceltmektir.”der ve insan psikolojine eğilir. Eserleri:Küçük Ağa,Osmancık,Yağmur Beklerken,Dönemeçte,Gençliğim Eyvah,İbiş’in Rüyası,Firavun İmanı HALDUN TANERÖykülerinde bireyin toplum içinde yaşayışını mizahi bir dille anlatır. Meddah geleneğinin anlatım olanağından yararlanır. Sonraları daha geniş kitlelere ulaşmak amacıyla tiyatroya yöneldi. Tiyatromuza sayısız oyun kazandırmıştır. Oyunlarında eleştiri ve güldürü bir aradadır. Eserleri:Şişhaneye Yağmur Yağıyordu,On İkiye Bir Var(öykü) Keşanlı Ali Destanı,Sersem Kocanın Kurnaz Karısı,Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım(oyun) KEMAL TAHİR Cumhuriyet döneminde köy ve köylü gerçeğine eğilen sanatçılardandır. “Sahici Türk romanı işçimizle köylümüzün realitesinden çıkacaktır.”görüşünü savunur. Eserleri:Yorgun Savaşçı,Devlet Ana,Sağırdere,Esir Şehrin İnsanları,Rahmet Yolları Kesti,Karılar Koğuşu YAŞAR KEMAL Asıl adı Kemal Sadık Göğçeli’dir. Genellikle Çukurova yöresinin insanlarını işlemiştir. Destansı bir dili vardır. Anadolu Folklorundan yararlanmıştır. Eserleri:İnce Memed,Yer Demir Gök Bakır,Teneke,Yılanı Öldürseler,Yusufçuk Yusuf ORHAN KEMAL Asıl adı Mehmet Raşit Öğütçü’dür. Eserlerinde yoksul insanları anlatmıştır. Esereri:Ekmek Kavgası,Grev,Baba Evi,Avare Yıllar,Murtaza,Bereketli Topraklar Üzerinde,Hanımın Çiftliği