ŞÜKRÜ IŞIK
Bir garip Türk Lider: SULTAN GALİYEV
Aşağıda MİR SULTAN GALİYEV(F) hakkındaki kişisel düşüncelerimi okuyacaksınız. Katılıp katılmamakta özgürsünüz... Galiyev yıllardır merak edip, araştırdığım, öğrenmeye çalıştığım Türk Dünyası liderlerinden biridir....
Bir garip Türk Lider: SULTAN GALİYEV
Türk milliyetçilerine göre;
Sultan Galiyev bir komünisttir, komünist olduğu için de adını bile anmaya gerek yoktur. Yok, hükmünde biridir.
Yerli komünistlere göre;
Sultan Galiyev Proletarya devletine inanmaz, Bolşevik ihtilalinden sonra Türk birliği, Turan Devleti ülküsü için çalışmış bir faşisttir.
Türk İslamcılar için;
Sultan Galiyev kıymeti harbiyesi olmayan sıradan biridir. Onun “Müslüman Türkleri bir bayrak altında toplama” ülküsü bile onun ciddiye alınmasına yetmemiştir.
Sultan Galiyev 1892 doğumlu bir Tatar Türküdür.1911-14 arası öğretmen olarak çalışırken fikirsel gelişimini tamamladı ve Türkçü Sosyalist görüşü netleşti.
Bu nedenle 1915 yılında başlayan Osmanlı- Rus savaşında Tatar ve Başkurt askerlerinin Rus ordusu içerisinde Osmanlıyla savaşmasına karşı çıktı.
1917 ihtilalinden sonra Moskova’ya çağrılarak Rusya Müslümanları Kurultayın Genel Sekreter seçildi. Daha sonra Sovyet Milletler Komitesi genel sekreteri oldu ve Lenin, Troçki ve Stalin’den sonraki dördüncü güçlü adam oldu.
Sultan Galiyev iç dünyası Türklük aşkı ile dolu bir Türk olarak 1917 devriminin Müslüman Türk Birliği için bir fırsat olduğuna inandı ve bu uğurda mücadele etti.
Bu çarlık Rusya boyunduruğu altında inleyen Büyük Türkistan için bir umuttu çünkü 1917 ihtilali “ Halkların kendi kaderlerini tayin hakkı” ilkesine inanıyordu.
1919 yılında Türkleri tek bayrak altında toplamak için İdil-Ural Cumhuriyeti kurma projesi hazırladı ise de proje Lenin tarafından reddedildi.
1920 yılında Zeki Velidi Togan ve arkadaşları Turan Federe Sosyalist Devleti kurma amacı ile İttihat ve Terakki Örgütü kurdular ve “ Halklara Özgürlük” sloganı ile başa geçen fakat seri bir şekilde merkezi Bolşevik yönetimine evrilen sisteme karşı direnmeye başladılar.
Bunun neticesi Galiyev ile Lenin arası açıldı. Mücadele yıllarca devam etti, bir ara Troçki ile birlikte hareketle güçlense de Lenin’den sonra Stalin tarafından da dışlanan Sultan Galiyev ’in akıbeti çok net olarak bilinmemekle beraber 1930’ların sonuna doğru cezaevinde bir şekilde katledildiği tahmin edilmektedir.
Galiyev, Turan Federe Devleti'ni Lenin'e, Stalin'e kabul ettiremedi ama "Milletler müstakil olsun, milletler eşit ve dost olsun" fikrini Ruslara kabul ettirmekte başarılı oldu. Sovyetler dağıldıktan sonra Türk Cumhuriyetleri bağımsızlığını kazandı ise onların bayraklarını dalgalandıran rüzgâr Galiyev ‘in fikirleridir.
İlginç bir dip not:
Galiyev ‘in Rusya'daki sağ kolu Türk Ocakları'ndan yetişen TKP'li Türkçü Mustafa Suphi’dir. Daha sonra bu Türkçü- Devrimci çizgi Kemal Tahir, Şevket Süreyya ve Atilla İlhan üstünden devam etmiştir.