Streste Denge Nasıl Kurulur
Stresin zararları olduğu gibi hayatımıza bazı faydalarda sağlamakta. Örneğin bir öğrencinin sınav kazanmak için girdiği stres onu başırıya götürecektir fakat bu stresi aşırıya kaçırırsa başarı yerine başarısızlıklarda getirebilir. Uzmanlar streste denge kurmanın yolunu araştırmışlar işte o araştırmanın ayrıntıları.
Daha önce de söylediğim gibi, stres hem iyi -motive edici- hem de kötü bir şey olabilir. Dahası, stres yaratan şey sadece kişiden kişiye değişmekle kalmaz, aynı kişi için bir yıldan diğerine de değişebilir.
Zira stresten nasıl etkileneceğimiz, strese yol açan olay ya da olayların zorlayıcılığı ile bizim bununla baş edebilme gücümüz (bu da çok değişken olabilir) arasındaki dengeye bağlıdır. Zorlayıcı olay ile bununla baş edebilme gücümüz arasında çok büyük bir dengesizlik olması bizim için iyi olmayan türden bir stresin ortaya çıkmasına yol açabilir.
Daha farklı bir açıdan bakarsak, genel stres düzeyi, stres yaratan olayın, bizim bedensel etkiler, duygular, dışa karşı davranışlar olarak buna gösterdiğimiz tepkilerin ve olayın bizim için taşıdığı önemin (bizim için mutluluk verici, fazlasıyla üzücü ya da önemsiz mi olduğu) de rol oynadığı karmaşık bir denge durumuna bağlıdır.
Örneğin, büyük bir borcu, bir karısı, üç çocuğu, onun için önemli bir işi olan Bay X, işten çıkartılırsa büyük bir stres altına girer. Olay onun açısından son derece önemlidir ve çevresine yönelik davranışlarını etkileyen bedensel semptomlar (uyuyamama, yemek yiyememe ya da dinlenememe) ve duygusal tepkiler (hiddet patlamaları ve huzursuzluk) gösterebilir.
Stres DüzeyiStres düzeyi = Potansiyel olarak stresli olay(lar) + Olay(lar)a yanıtımız(fiziksel, duygusal yada davranışsal) + Olay(lar)ın bizim için önemi (mutlu, üzüntülü, kaygılı yada kayıtsız)
Öte yandan, 23 yaşında, son derece nitelikli, sorumlulukları olmayan ve işini sıkıcı bulan Bayan Y, işten çıkartılırsa, sarsılmayabilir. Tam tersine, olayların uzun zamandır yapması gereken değişiklikleri gerçekleştirmesi için onu zorladığını düşünebilir, rahatlayıp ferahlayabilir ve kendini eskisinden daha iyi hissedebilir. Bu durumda stresin olumlu bir yanı vardır ve Bayan Y’nin yaşamında gerekli bir değişiklik unsuru olarak rol oynar.
Bu örnekler, benzer stres nedenlerinin farklı kişilerde tamamen farklı tepkiler yarattığını göstermektedir.
Önemli noktalar
Stresten nasıl etkileneceğimiz, strese yol açan olayların zorlayıcılığı ile bizim bununla baş edebilme gücümüz arasındaki dengeye bağlıdır.
Bedensel stres semptomları bazen kişilerin stresle baş edememesi sonucunda ortaya çıkar.