Bahçenin Gösterişli Çiçeği: Alev Topu

ÇOĞUMUZUN KOCAMAN KIRMIZI YAPRAKLARINI ÇİÇEK SANDIĞI, KARANLIK KIŞ GÜNLERİNİ AYDINLATAN ATATÜRK ÇİÇEĞİ BİZİMLE YENİ YILIN İLK AYINDA… Ülkemizde Atatürk çiçeği olarak biliniyor poinsettia. Ana vatanı Meksika ve Orta Amerika’nın doğal kalmış tropik ormanlık alanlarında, 4 metreyi bulan sık çalılıkların kırmızı şelalesi görenleri gerçekten şaşkına çeviriyor. Her bitki öz vatanında bir başka güzel, doğal, yoğun ve sağlıklı tabii. AZTEKLERDEN GÜNÜMÜZE Meksikalılar aynı ataları Aztekler gibi bu güzel bitkiye o derece hayranmış ki efsane haline getirmişler adeta. Şifalı bitki olarak kullanıp, deri hastalıklarında ondan yararlanmışlar. Ne var ki XIX. yüzyılın başlarında, Alman doğa bilimci Alexander von Humboldt onunla tanışıncaya dek eski kıta bu güzel çiçekle tanışmadı. Humboldt sayesinde Almanya yolculuğuna çıkan bitkinin tohumları ekildi, büyümesi, açması beklendi, çok beğenildi ve çoğaltıldı. Ona Latince olarak sütleğenlerin en güzeli anlamına gelen Euphorbia pulcherrima adı verildi. Avrupa’da bu şekilde tanınadursun, güzel bitkimize hayran başkaları da vardı. Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk Meksika Büyükelçisi, doktor ve botanikçi Joel Poinsett, görür görmez vurulduğu bitkiyi kaptığı gibi doğduğu yer olan Güney Kaliforniya’ya götürür 1828 yılında. Teslim ettiği seracı, çoğaltılması çocuk oyuncağı olan ve kış aylarında kırmızı yapraklarıyla çok çekici hale gelen bitkinin ticari boyutlarını araştırır. Üretimin cazip olduğunu fark etmiş olmalı ki bitki hızla yayılıp ün kazanır. Üretimi ve yayılmasına elçi olan Joel Poinsett’in adını da alarak böylece Meksika’nın gözden ırak tropik çalılıklarına özgü bir bitki olmaktan çıkar güzel alev topumuz. Anavatanında bizde olduğu gibi aralık-ocak aylarında açtığı için, yani kırmızı yaprakları ortaya çıktığı için Noel Yıldızı da denir ona. Günümüze gelince; tanımayanımız yok ama bir bitkinin evlerimizi süslemeden önce geçirdiği serüvenini bilmek onu gözümüzde çok daha anlamlı kılmıyor mu? Yaz sonu dikkati çekmeyen minik çiçeklerin hemen ardından, bitkiye özel kıpkırmızı yapraklar ortaya çıkar. Bu yaprakların belirmesi için gün ışığının azalması gerekir. Bu nedenle evlerde yaz sonu ışık almayan bir yere konulursa, yaprakları kızarır. Kızarma döneminde aydınlık, doğrudan güneş ışığı ve rüzgar almayan bir alana yerleştirin. Her iki sulamada toprağı kurumuş olmalı. Aşırı sulama bitkiyi öldürür. Değerli bahçe severlere huzurlu, sağlıklı ve çok çiçekli bir yeni sene dilerim. Gülnar Önay EvBahçe Dergisi Ocak 2012 Sayısı