Hentbol’da ilkler
Hentbolun oyun kuralları 1917′de Max Haizer ve Erich Koning adlı
spor adamları tarafından Berlin’de düzenlenmiştir.
Hentbol, 1924-1925 yılları arısnda uluslararası bir nitelik
kazanmıştır.
Ülkelerarası ilk hentbol karşılaşması 13 Eylül 1925 yılında
Almanya ile Avusturya arasında oynandı ve Avusturya 6-3 galip geldi.
İlk oyun kuralları kitabı 1928 yılında basıldı ve kitap Almanca,
Fransızca ve İngilizce yayımlandı.
Önceleri sadece açık havada oynanan hentbol, 1934 yılında
Kopenhag’da İsveç ve Danimarka arasında yapılan bir müsabaka ile ilk
salonda oynandı ve karşılaşma 18-12 İsveç’in üstünlüğüyle sona
erdi. Bu tarih aynı zamanda salon hentbolünün başlangıt tarihidir.
Hentbolun olimpiyatlara alınması 1936 yılında Berlin’de karara
bağlandı.
Hentbolun ilk Dünya Şampiyonası 1938′de Berlin’de düzenlenmiştir.
10 ülkenin katıldığı bu Dünya Şampiyonasındaki ilk maç Almanya ile
Danimarka arasında oynanmıştır. Bu müsabakanın sonucunda ilk Dünya
şampiyonluğu ünvanını Almanya kazanmıştır.
1946 yılında Basel’de 8 ülkenin katıldığı bir kongre
gerçekleştirildi. Danimarka, İsveç, İsviçre, Finlandiya, Norveç,
Hollanda, Polonya ve Fransa’nın katıldığı bu kongrede yeni
Uluslararası Hentbol Federasyonu (IHF)’nin kurulması kararlaştırıldı.
IHF’nin düzenlediği bayanlar ilk Dünya Şampiyonası’nı Çekoslovakya
kazandı.
İlk Hentbol Federasyonu 4 Şubat 1976 tarihinde kuruldu ve ilk
Federasyon Başkanı Yaşar Sevim oldu.
Hentbol Federasyonu’nun ilk Genel Sekreterliğini İsmail Hakkı
Esemen yaptı.
İlk antrenör kursu 5-12 Şubat 1976 tarihleri arasında Ankara 19
Mayıs Gençlik ve Spor Akademis’nde yapıldı. Türkiye’nin değişik
bölgelerinden 80 kursiyer katıldı. Kurs öğretmenliğini Yaşar Sevim ve
Erol İlgin yaptı.
İlk Hentbol Federasyonu’nun bütçesi 500 bin Türk lirası olarak
belirlendi.
Hentbolde ilk turnuva 21-23 Mayıs 1976 tarihleri arasında Gençlik
Kupası adı altında Gazi Eğitim Enstitüsü Gündüz Bölümü, Yenişehir, 19
Mayıs Spor Akademisi, Gazi Eğitim Enstitüsü Gece Bölümü takımlarının
katılması ile gerçekleşti. Bu turnuvada ilk resmi hentbol maçını
İsmail Hakkı Esemen ve Mehmet Bilir ikilisi yönetti.
IHF Genel Sekreteri Max Rinkenburger 1977′de Almanya’nın Freiburg
kentinde Federasyon Başkanı Yaşar Sevim’i 35 ülke temsilcisi önünde
ödüllendirerek Türkiye’nin IHF’ye üyeliğini ilan etti.
Türkiye’nin ilk hentbol il Temsilciliği Eskişehir’de kuruldu ve
ilk hentbol il temsilcisi Hamit Türkmen oldu.
İlk kulüplerarası erkek hentbol Türkiye Şampiyonası Ankara’da
26-30 Mayıs 1978 tarihleri arasında yapıldı ve Ankara M.T.A Spor
Kulübü ilk şampiyon oldu.
İlk Hentbol A Milli Takım çalışması Yaşar Sevim antrenörlüğünde
18-25 Temmuz 1978′de Bursa’da yapıldı.
Hentbol A Milli Takımı ilk resmi maçını Federasyon Başkanı Yaşar
Sevim ve Antrenör Sedat Mutarlı denetiminde 12.9.1979 tarihlerinde
Bulgaristan’da Yugoslavya Siplit’de, Akdeniz Oyunları sırasında Mısır
Milli Takımı ile yaptı. Maç bu maçta Mısır’a 31-16 mağlup oldu.
Avrupa Kupalarında ilk kez ülkemizi erkeklerde 1980 yılında
Şampiyon Kulüpler Kupası’nda Beşiktaş ve IHF kupasında İTÜ temsil
etmiştir.
Avrupa Kupalarında ilk galibiyete 1981 yılında İstanbul Bankası
Yenişehir, İtalyan takımı Tacca’ya 26-23, İTÜ.’de Brixen’e karşı
19-18′lik sonuçla ulaştı.
Hentbol A Milli Takımımız ilk galibiyetini Teknik Direktör Yaşar
Sevim denetiminde 16.12.1981 tarihinde Balkan Şampiyonası’nda
Yunanistan’a karşı 32-19 gibi bir sonuçla aldı.
Türkiye ilk Deplasmanlı Erkekler Hentbol 1. Ligi 1982′de başladı
ve İstanbul Bankası Yenişehir Şampiyon oldu.
Bayan Hentbol A Milli Takımımız ilk maçını Antrenör Mahire Sevim
ve Günal Ensari denetiminde 8.12.1983 tarihinde Bulgaristan-Haskova’da
Bulgaristan Milli Takımı ile oynadı ve 28-12 yenildi.
Hentbol Milli maçının televizyondan ilk naklen yayın spikerliğini
Tansu Polatkan’ın yaptığı 3.12.1983 günü Ankara’da Balkan Şampiyonası
sırasında Türkiye’nin Bulgaristanla 18-18 berabere kaldığı maçta
gerçekleşti. Bu maçta Atatürk Spor Salonu’nda yaklaşık 5 bin seyirci
vardı.
2-11 Şubat 1984 tarihleri arasında İtalya’da yapılan Dünya
Şampiyonasında 49 golle gol krallığında, grubunda 1. ve genelde 3.
olan ilk Türk hentbolcusu Ali İsmet Ural oldu.
Deplasmanlı Erkekler Hentbol 1. Liginde, 1985-1986 sezonunda
attığı 999 golle Tarsus İdman Yurdu Erkutspor bir sezonda Türkiye’de
ve Avrupa’da en fazla gol atan takım ünvanını aldı.
1985-1986 sezonunda Tarsus İdman Yurdu Erkutspor oyuncusu Eşref
Taşucu bir sezonda 303 gol atarak Avrupa gol krallığına ulaşırken,
Güney Koreli Oyuncu Chang Yu Lang’a ait 288 gol rekorunu da kıran ilk
hentbolcu oldu.
İlk defa ülkemizde 1986 yılında IHF antrenörler listesine Milli
Takımlar Teknik Direktörü Yaşar Sevim seçildi.
1987 yılında antrenörlüğünü Günal Ensari ve Mustafa Aslan’ın
yaptığı Genç Erkek Hentbol Milli Takımımız ilk kez Dünya Şampiyonası
elemelerine katıldı ve İspanya’da 2. oldu.
1990 yılında Eti Bisküvileri Antrenörü Yaşar Sevim, hentbolun
başarılı simgesi olurken, Türkiye’de tüm spor dallarının antrenörleri
arasında Milliyet Gazetesi tarafından yılın en başarılı yerli
antrenörü seçildi.
1992 yılında antrenörlüğünü Mustafa Aslan ve Feridun Dorak’ın
yaptığı Genç Erkek Hentbol Milli Takımımız İzmir’deki Balkan
Şampiyonası’nda Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan’ın arasında Balkan
Şampiyonu oldu.
Türkiye hentbol liglerinde ilk oynayan yabancı oyuncu Hortaş,
Yenişehir’e transfer olan Bulgaristan Milli takımında oynamış K. Sanev
oldu.
İlk öğretmen antrenörlerin lisans numarasına göre sıralaması:
a- Yaşar Sevim
b- Erol İlgin
c- Mahire Sevim
a- Sedat Muratlı
b- Murat Kılıç
c- Kayhan Beyhan
d- Ahmet Sarıyer
e- Günal Ensari
f- Kazım Tekin
g- Kenan Öner