Elementler – Elementlerin Sınıflara Ayrılması – Özellikleri
Metaller
Tabiatta atomik halde bulunur.
Genellikle yüzeyi parlak görünüşlüdür.
Levha ve tel haline getirilebilir.
Isı ve elektrik akımını iletir.
Oda sıcaklığında hepsi katıdır. (cıva hariç)
Ametaller
Yüzeyleri parlak görünüşlü değil, mattır.
Genellikle erime noktası düşüktür.
Katı olan ametaller tel ve levha hâline getirilemez. Kırılgandır.
Tabiatta oda sıcaklığında üç halde de bulunur. (Klor gaz, brom sıvı, iyot katıdır.)
Elektrik akımını iletmez. (Karbonun bir allotropu olan grafit hariç)
Soy gazlar
He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn elementleri soy gazdır.
Soy gazlar son yörüngesinde maksimum sayıda elektron bulundurur. Bu sayı helyum için 2, diğer beş soy gaz için 8 dir.
Soy gazlar nötr atomlar olarak kalmayı tercih ederler. Elektron almaz, vermez ve ortaklaşmazlar.
elementler
Altın
Simgesi : Au
Atom Numarası :79
Kütle Numarası :196,97
Yoğunluk :19,32g/cm3
Erime Sıcaklığı :1064 C
Kaynama Sıcaklığı :2856 C
İşlenmeye en uygun, yumuşak bir metaldir.
Elektrik ve ısı iletkenliği yüksektir.
Kızılötesi ışığı yansıttığından uzay araçlarında kaplama olarak kullanılır.
Ekonomik olarak değerlidir.
Alüminyum
Simgesi : Al
Atom Numarası :13
Kütle Numarası :26,982
Yoğunluk :2,702g/cm3
Erime Sıcaklığı :660 C
Kaynama Sıcaklığı :2519 C
Dayanıklı, kolay işlenebilen ve hafif bir element olması nedeniyle elektrik hatlarında ve endüstrinin diğer alanlarında yararlanılır.
Alaşımları, uçak ve roket parçaları yapımında kullanılır.
Argon
Simgesi : Ar
Atom Numarası :18
Kütle Numarası : 39,848
Yoğunluk : 1,784 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -189,3 C
Kaynama Sıcaklığı :-185,8 C
Renksize ve kokusuz bir gazdır. Atmosferdeki oranı yaklaşık % 1′dir.
Bir soygaz olduğu için öteki elementlerle bileşik oluşturmaz.
Bu özelliğinden dolayı elektrik ampullerinde kullanılır.
Azot
Simgesi : N
Atom Numarası : 7
Kütle Numarası :14,007
Yoğunluk : 1,2506 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -210,1 C
Kaynama Sıcaklığı : -195,79 C
Dünya atmosferinin % 78′ini oluşturur. Canlılar için gerekli temel elementlerden biridir.
Bazı azot bileşikleri, tarımda gübre olarak kullanılır. Sıvı azot soğutma amacıyla kullanılır.
Bakır
Simgesi : Cu
Atom Numarası :29
Kütle Numarası :63,546
Yoğunluk :8,96g/cm3
Erime Sıcaklığı :1084 C
Kaynama Sıcaklığı :2927 C
Kırmızımsı renkte, parlak, elektrik ve ısı iletkenliği yüksek bir metaldir.
Elektrik endüstrisinde çok yaygın olarak kullanılır.
Pirinç ve bronz gibi alaşımları eşya ve alet üretiminde kullanılır.
Cıva
Simgesi:Hg
Atom Numarası :80
Kütle Numarası :200,59
Yoğunluk :13,456g/cm3
Erime Sıcaklığı :-38 C
Kaynama Sıcaklığı : 356 C
Oda sıcaklığında sıvı halde bulunur.
Gümüş görünümlü , ağır bir metaldir.
Termometre, barometre gibi laboratuar araçlarında ve flüoresan lambalarda kullanılır.
Demir
Simgesi:Fe
Atom Numarası :26
Kütle Numarası :55,845
Yoğunluk :7,86g/cm3
Erime Sıcaklığı :1538 C
Kaynama Sıcaklığı :2861 C
Evrende yaygın olarak bulunan metallerden biridir.
Saf demir ya da çeşitli bileşikleri, endüstrinin hemen her alanında kullanılır.
Canlılar için yaşamsal önemi vardır.
Fosfor
Simgesi : P
Atom Numarası :15
Kütle Numarası :30,974
Yoğunluk :1,82 g/cm3
Erime Sıcaklığı :44,2 C
Kaynama Sıcaklığı :277 C
Doğada serbest olarak bulunmaz. Fosforik aitler, tarımda gübre olarak yaygın biçimde kullanılır.
Fosfor, canlılarda özellikle sinir ve kemik dokuları açısından önemlidir.
Gümüş
Simgesi : Ag
Atom Numarası :47
Kütle Numarası : 107,87
Yoğunluk :10,5 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 961,78 C
Kaynama Sıcaklığı : 2162 C
Saf gümüş, ısı ve elektrik iletimi en yüksek olan metaldir.
Genellikle çeşitli süs eşyaları, ve mücevher yapımında kullanılır.
En önemli kullanım alanlarından biri, fotoğrafçılıktır.
Helyum
Simgesi : He
Atom Numarası : 2
Kütle Numarası : 4,0026
Yoğunluk : 0,179 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -272,2 C
Kaynama Sıcaklığı : – 268,93 C
Tüm elementler arasında, kaynama noktası en düşük olan elementtir.
Yanıcı olan hidrojene göre çok daha güvenli bir gaz olduğundan balonlarda kullanılır.
Hidrojen
Simgesi : H
Atom Numarası : 1
Kütle Numarası : 1,0079
Yoğunluk : 0,09 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -259,14 C
Kaynama Sıcaklığı : -252,87 C
Evrendeki maddenin % 90′dan fazlasını oluşturur.
Suyun, canlıların ve petrol gibi birçok organik bileşenin yapısında bulunur.
Çeşitli kimyasal bileşiklerin oluşturulmasında kullanılır.
Kalsiyum
Simgesi : Ca
Atom Numarası : 20
Kütle Numarası : 40,078
Yoğunluk : 1,55 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 842 C
Kaynama Sıcaklığı : 1484 C
Doğada hiçbir zaman serbest olarak bulunmaz.
Kireçtaşı, en yaygın olarak oluşturduğu bileşiktir.
Kalsiyum bileşikleri olan çimento, alçı ve kireç yapı malzemesi olarak kullanılır.
Karbon
Simgesi : C
Atom Numarası : 6
Kütle Numarası : 12,011
Yoğunluk : 2,62 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 3527 C
Kaynama Sıcaklığı : 4027 C
Bileşikleri, doğada çok yaygın olarak bulunur. Yaşam için önemlidir.
Yeryüzündeki kireçtaşı kayaçların ve kömür, petrol, doğalgaz gibi kaynakların yapısında bulunur.
Klor
Simgesi : Cl
Atom Numarası : 17
Kütle Numarası : 35,453
Yoğunluk : 3,214 g/cm3
Erime Sıcaklığı : -101,5 C
Kaynama Sıcaklığı : 34,04 C
Doğada en çok sodyum klorür (sofra tuzu) halinde bulunur. Birçok elementle bileşik oluşturabilir.
İçme ve şebeke sularını güvenilir hale getirmede ve endüstrinin çeşitli alanlarında kullanılır.
Krom
Simgesi : Cr
Atom Numarası : 24
Kütle Numarası : 51,996
Yoğunluk : 7,19 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1907 C
Kaynama Sıcaklığı : 2671 C
Gri renkli, çok sert bir metaldir.
Genellikle çeliği sertleştirmede, paslanmaz çelik yapmada kullanılır.
Kromun tüm bileşikleri renklidir ve bazıları renk maddesi olarak kullanılır.
Kurşun
Simgesi : Pb
Atom Numarası : 82
Kütle Numarası : 207,2
Yoğunluk : 11,34 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 327,46 C
Kaynama Sıcaklığı : 1749 C
Mavi-beyaz renkli, çok yumuşak, çürümeye karşı çok dayanıklı bir metaldir.
Radyoaktif maddeleri depolamak için ve radyoaktif ışınıma karşı kalkan olarak kullanılır.
Kükürt
Simgesi : S
Atom Numarası : 16
Kütle Numarası : 32,065
Yoğunluk : 2,07 g/cm3
Erime Sıcaklığı :115,21 C
Kaynama Sıcaklığı :444,72 C
Genellikle yanardağların ve sıcak su kaynaklarının yakınlarında bulunur.
Barut ve sülfürik asit yapımında, kuru meyvelerde mikrop öldürücü olarak kullanılır.
Canlılar için önemli bir elementtir.
Magnezyum
Simgesi : Mg
Atom Numarası : 12
Kütle Numarası : 24,305
Yoğunluk : 1,738 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 650 C
Kaynama Sıcaklığı : 1090 C
Çok parlak, beyaz bir alev çıkararak yanması nedeniyle, tek kullanımlık fotoğraf makinesi flaşlarında kullanılır.
Hafif bir element olduğu için, hava taşıtlarının yapı malzemelerinden biridir.
Manganez
Simgesi : Mn
Atom Numarası :25
Kütle Numarası :54,938
Yoğunluk : 7,43 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1246 C
Kaynama Sıcaklığı : 2061 C
Özellikle okyanus tabanlarında çok miktarda bulunduğu sanılıyor.
Çeşitli bileşikler oluşturmada kullanılır.
Çeliğin sertliğini ve dayanıklılığını artırır.
Mıknatıs özelliği taşıyan bileşikler oluşturabilir.
Nikel
Simgesi : Ni
Atom Numarası :28
Kütle Numarası : 58,693
Yoğunluk : 8,902 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1455 C
Kaynama Sıcaklığı :2913 C
Gümüşümsü beyaz, sert, elektrik ve ısı iletimi düşük bir elementtir.
Paslanmaz çelik üretiminde, metal paralarda, öteki metalleri dış etkilere karşı korumak için kaplamada kullanılır.
Oksijen
Simgesi : O
Atom Numarası : 8
Kütle Numarası : 15,999
Yoğunluk : 1,43 g/cm3
Erime Sıcaklığı :-218,3 C
Kaynama Sıcaklığı : -182,9 C
Dünya atmosferinin %21′ini, yerkabuğu kütlesinin %49′unu oluşturur.
İnsan vücudunun kütlece yaklaşık üçte ikisi oksijendir.
Kolaylıkla tepkimeye girdiği için çoğu elementle bileşik oluşturur.
Sezyum
Simgesi : Cs
Atom Numarası : 55
Kütle Numarası : 132,91
Yoğunluk : 1,873 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 28,44 C
Kaynama Sıcaklığı : 671 C
Oda sıcaklığında sıvı olarak bulunur. Suyla çok etkin biçimde tepkimeye girer.
Fotoelektrik hücrelerde ve atom saatlerinde kullanılır.
Silisyum
Simgesi : Si
Atom Numarası : 14
Kütle Numarası : 28,086
Yoğunluk : 2,33 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1414 C
Kaynama Sıcaklığı : 2900 C
Yerkabuğu kütlesinin % 26’sını oluşturur. Doğada çeşitli bileşikler halinde bulunur.
Silisyum bileşiği olan kum ve kil, yapı malzemesi olarak kullanılır.
Sodyum
Simgesi : Na
Atom Numarası : 11
Kütle Numarası : 22,990
Yoğunluk : 0,971 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 97,72 C
Kaynama Sıcaklığı : 883 C
Doğada en çok sodyum klorür (sofra tuzu) halinde bulunur.
Kağıt, cam, sabun, tekstil, petrol ürünleri ve metal endüstrisinde yaygın olarak kullanılır.
Titanyum
Simgesi : Ti
Atom Numarası : 22
Kütle Numarası : 47,867
Yoğunluk :4,54 g/cm3
Erime Sıcaklığı :1668 C
Kaynama Sıcaklığı : 3287 C
Düşük yoğunluklu, hafif dayanıklı ve kolay işlenebilir bir metaldir.
Alaşımları, hava taşıtlarında ve füzelerde kullanılır.
Çelik kadar sağlam olduğu halde, ondan yaklaşık % 45 daha hafiftir.
Tungsten
Simgesi : W
Atom Numarası : 74
Kütle Numarası : 183,84
Yoğunluk : 19,3 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 3422 C
Kaynama Sıcaklığı : 5555 C
Tüm metaller arasında en yüksek erime sıcaklığına sahiptir.
Tugsten ve alaşımları yüksek sıcaklığa dayanıklı olduklarından, elektrik ampullerinde ve televizyon tüplerinde kullanılır.
Uranyum
Simgesi : U
Atom Numarası : 92
Kütle Numarası : 238,03
Yoğunluk :18,95 g/cm3
Erime Sıcaklığı : 1132 C
Kaynama Sıcaklığı : 3927 C
Ağır, radyoaktif bir metaldir.
Dünyanın çekirdeğindeki ısının kaynağını büyük oranda bu element oluşturur.
Nükleer yakıt olarak büyük önem taşır.
Atom bombası yapımında kullanılır.