Alerji ve Alerji Çeşitleri

Alerji, çevrede bulunan zararsız maddelere karşı vücudun yanıt vermesi ile ortaya çıkan genetik olarak kalıtılan bir hastalıktır. Bu maddelere alerjen denir. Vücuttaki bağışıklık sistemi alerjenlerin varlığını saptayarak bunlara karşı koruyucu bir reaksiyon oluşturur. Bir çok hastada bu durum bir sorun yaratmaz. Ancak bazılarında bağışıklık sistemi aşırı aktiftir ve normalde zararsız olan maddeleri tehlikeli olarak anlıgılayarak aşırı reaksiyon göstererek enflamasyona neden olur. Bu enflamasyon alerjik rinit olarak adlandırılır. Alerjinin belirtileri nelerdir? Alerjinin an sık belirtileri burun akıntısı, tıkanıklığı ve burun kaşıntısı, gözlerde kaşınma, astım, sık tekrarlayan sinüs ve kulak enfeksiyonlarıdır. En sık alerjenler nelerdir? Bilinen alerjenler daima vardır. Bunlar ev tozları, ev hayvanlarının tüyler, yiyecekler, yün, evde kullanılan çeşitli kimyasallardır. Bu alerjenlere karşı gelişen belirtiler özellik evin kapalı olduğu kış aylarında daha fazladır. Mantar sporları polenler kadar alerji problemlerine yol açarlar ve hem ev dışında hem de ev içinde büyürler. Ölü yapraklar ve çiftlik alanları ev dışında büyüyen mantarlar için önemli kaynak oluştururken evde yetiştirilen bitkiler, eski kitaplar, banyolar ve rutubetli alanlar ev içinde mantar oluşumuna kaynak oluştururlar. Ayrıca mantarlar yiyeceklerde, peynir ve fermente içeceklerde de bulunur. Mevsimsel alerjiler ağaçlara, çimen ve yabani otlara bağlı oluşurlar. Renkli ve göze batan çiçekler nadiren alerjiye neden olur, çünkü bunların polenleri havaya yayılamayacak kadar ağırdır. Kalıtım yoluyla alerjiye fazlasıyla istidatları olan çocuklarda alerjiler önlenebilir mi ? Evet. Bu gibi çocuklara kaynatılmış ve koyu süt verilmelidir. Bu gi bi sütler çiğ sütler kadar i alerjiye neden olmazlar. Çocuklara veri lecek yeni gıda maddeleri bebeğe birer birer verilmelidir. Böylece anne, hangi gıda maddesinin çocuğa alerji yapacağını tespit et me imkânını bulabilecektir. Yumurta ve balık gibi katı gıda mad deleri bebeğe daha sonraları verilmelidir. Çocuğun yatak ve oyun odası mümkün olduğu kadar tozlardan arınmış olmalıdır. Kedi, kö pek ve hatta doldurulmuş hayvan oyuncakları bile çocuklardan uzak tutulmalıdır. Çocuğa bakan doktora çocuğun ailesindeki alerji durumu bütün ayrıntılarıyla anlatılmalıdır. Alerjiler kalıtım yolu ile geçebilir mi ? alerji uzmanlarının büyük çoğunluğu alerjinin kendisinin değil, fakat alerjiye istidada kalıtım yoluyla geçebileceğine inanmakta dırlar. Bu demektir ki anne veya babası alerjik olan bir çocuğun ailelerinde alerji olmayan çocuklardan çok daha yüksek bir oran da alerjik olma ihtimali vardır. Çocuklar anne ve babalarında olan alerjilerin aynılarına mı yakalan maya meyillidirler ? Kati surette değildir. Anne ve babalardan biri saman nezlesinden alerji gösteriyorsa çocukta astım, egzema veya başka alerjik du rumlara rastlanabilinir. Annesi ve babası da alerjik olan bir çocuk, anne ve babasından yal nız biri alerjik olan bir çocuktan daha mı fazla alerjiye kapılabilir ? Evet. Bunların alerjiye kapılmaları daha erken ve alerji türleri da ha ciddî olur. Anne ve babadan ikisi de alerjik ise bunların çocuklarının alerjik ol ma ihtimalleri nedir ? Bunların yüzde ellisi alerjik olacaktır. Anne ve babadan yalnız bi ri alerjik ise çocuğun alerjik olma ihtimali yaklaşık % 25′tir. Alerjiler kendiliklerinden yatışır ve böylece tamamen geçer mi ? Evet, ama bu pek az görülen bir olaydır. Alerjiler tedavi edildikten veya durdurulduktan sonra tekrarlar mı ? Bazen evet. Bu daha çok görülebilir ve hasta yeni bir hassasiyet ten alerjik olur. Alerjiler öldürücü olur mu ? Alerjiden ölenlere çok az rastlanır. Ancak alerjiler rahatsız edici dir ve zahmetlidir. Bazen bir ilâca karşı alerji ölüme neden olabi lir. Fakat bu çok az rastlanan bir olaydır. Alerjiler belli mevsimlerde mi kendilerini gösterirler ? Bazıları öyledir, bazıları da değil. Saman nezlesi vakaları genellik le yabanî otlar ağustos ve eylül aylarında tozaklanmaya başladık ları için kendilerini gösterir. Otlara karşı alerjik olanlar ise mayıs ve haziran aylarında alerjik olmaya başlarlar. Çünkü otlar o mev simde daha çok tozaklanırlar. Gıda maddelerine, ilâçlara, hayvan kıllarına veya evlerdeki tozlara karşı allerj ilerin mevsimleri yok tur. Tozaklamalar nedir ? , Bunlar çiçeklerden, ağaçlardan, otlardan ve yabanî otlardan çıkan mikroskopik boyda incecik, pudra biçiminde, sarı renkte zerrecik lerdir. Alerjiye yakalanmakta yaş grubu var mıdır ? Hayır. Alerji her yaşta gelebilir. Ancak alerjinin en sık ortaya çıktığı yaş çocukluk çağıdır. Alerjiler nezleler gibi bazen bulaşıcı olur mu ? Hayır, alerjiler insanlarda temasla bulaşmaz. Yıllardan beri hiçbir şikâyeti olmayan bir insan nasıl oluyor da birden bire bir alerjiye yakalanabiliyor ? Bazı olaylarda belli maddelerle uzun süreli temaslar sonucu bir alerjinin gelişebileceği bilinen bir gerçektir. Ayrıca, daha önceden hiçbir alerji belirtisi göstermemiş bir kişinin duygusal sıkıntılar dan, aşırı yorgunluktan ve enfeksiyonlardan dolayı alerjik belir tiler göstermesi mümkündür. Ergenlik çağma girişte, âdetlerin ke silmesinde veya gebelik durumunda meydana gelebilecek değişik likler alerjik dengeyi bozarak, bir alerjinin ortaya çıkmasına ne den olacak hastalık belirtileri getirebilir.^ Bir insanın alerjik olması için, hayatı boyunca alerjiye meyilli oldu ğu doğru mudur? Evet. Bir sıkıntı veya karışıklıktan dolayı alerjik dengesi bozulun ca kendisinde bir alerji gelişecektir. Alerjiler psikosomatik midir (akıl ile beden arasındaki ilişki) ? Üzüntü, korku, kızgınlık ve şiddetli heyecan gibi duygular alerjik bir krizi zamanından önce meydana getirebilir. Bazı alerjilerin, hasta psikiyatrik yardım görünce ortadan kaybolduğu gerçektir. Ancak, bu alerjinin fizik temelini sarsmaz. Çünkü alerjik meyil ruhî durum ne kadar düzelmiş olursa olsun, yine de kaybolmamaktadır. Alerjik çocukların anne ve babaları daima çocukların güven lerini yenilemeli ve sükûnetlerini muhafaza etmelidirler. Sinirlilik alerjiye neden olabilir mi ? Hayır. Ancak ikisi arasında kesin bir ilişki vardır. Alerji ne ölçüde yaygındır ? Nüfusun en az % 30′unda bir tür alerji mevcuttur. Meselâ, Amerika’daki kronik hastalıklar arasında alerji üçüncü sırada yer al maktadır. Yalnız, mafsal ve kalp damarları hastalıkları alerjinin önünde gelmektedir. En genel alerji nedenleri hangileridir ? Çiçek, ağaç ve ot tozları, bütün tozlar, gübre sporları, keskin koku lar, hayvan kılları, tüyler ve çeşitli yemekler. Bunlardan başka ya tıştırıcı ilâçlar, serumlar, antitoksinler, boyalar, parfümler, plâs tikler, evlerde ye endüstrilerde kullanılan daha birçok kimyasal madde alerjiye neden olabilir. Böcek ve, haşerelerin ısırması veya sokması da alerjik haller meydana getirebilir. Bir hasta alerjik olup olmadığını nasıl anlayabilir ve kendisini alerjik yapan maddeyi nasıl öğrenebilir ? Doktoru, hayatı hakkında ayrıntılı bilgi alacak ve çalışma alanı ve evi çevresini kontrolden geçirecek, yaşama âdetlerini öğrenecek, ve boş zamanlarında nasıl vakit geçirdiğini tespit edecektir. Bütün bu faktörleri tespit ettikten sonra doktor laboratuar testlerine başvuracaktır. Birçok genel alerji yapan maddelerden (alerjen) özler alarak bunlarla hastada cilt testleri yapacaktır. Bu cilt testle ri ile hastanın aşırı hassasiyeti tespit edilecektir. Bu gerçekten bir detektiflik işidir ve çok sabıra ihtiyaç göstermektedir. Alerji tedavisi Otolaryngologlar (Kulak Burun Boğaz hastalıkları uzmanları), alerjiye neden olan faktörlerin saptanmasında ve ne şekilde müdahele edileceği konusunda yardımcı olurlar. Alerjinin tedavisinde antihistaminler, dekonjestanlar ve steroidler gibi bazı ilaçlar kullanılabilir. Bunun yanı sıra alerjenlerden uzak kalmaya yönelik çevresel korunma yöntemleri de önemlidir. Ayrıntı bir öykü alınması ve fizik muayene sonrasında hangi alerjenlere karşı reaksiyon geliştiğini saptayabilmek amacıyla alerjik deri testi yapılmaktadır. Bu test ile hastaların hangi alerjenlere karşı ve ne oranda alerjisi olduğu saptanmaktadır. Solunumsal alerjiye karşı uygulanabilecek tek tedavi yöntemi spesifik alerjenlere (poleneler, mantarlar, hayvan türleri vs) karşı koruyucu antikorların enjeksiyonlarının yapılmasıdır. En genel alerjik hastalıklar ; a.Saman nezlesi. b.Yıl boyunca devam eden alerjik burun iltihabı veya kan da marlarını büzücü ya da genişletici nezle. c.Bronşlarda astım. d.Egzema (atopic dermatitis). e.Ürtiker urticaria veya ödemli ürtiker (angiodema). f.Zehirli sarmaşık gibi deri iltihabı (dermatitis). g.Şiddetli baş ağrıları.
Benzer Videolar