Süs Lahanası (Brassica Olerace Acephala) ve Bakımı

Cruciferae familyasındandır. Otsu bir bitkidir. 10-30 santimetreye kadar boylanabilir. Açık hava bitkisi olduğunu bilin, evlerde yetiştirmeye çalışmayın. İki veya tek yıllıktır, renkli güzel şeklini almışsa artık mevsimliktir. Yıllarca yaşatmaya çalışmayın. Kesip yiyebilirsiniz. ÇEŞİT Bir merkezden dışarı doğru açılan, sarmal biçimde uzanan, düz kenarlı, ince saçaklı ve derin dişli yapraklı olmak üzere üç çeşidi vardır. RENK Yaprakları pembe, mor, lila, sarı, krem, yeşil ve karışık renklerde olabilir.Çiçekleri salkım şeklindedir. Dikiminden sonra ilk yıl açmaz. İkinci yılında, yaz sonusonbahar başında gösterir çiçeklerini. Bu çiçekler sarı renklidir. Ancak süs lahanası çiçeğinden çok, yapraklarının güzel görüntüsü için tercih edilir. ÜRETİM Üretimi tohumla olur. Tohumlar hazirantemmuz aylarında ekilir. Üzerine ince bir kapak atılır. Tohumlar derine gömülmemeli, üzerine sadece hafifçe toprak serpilmelidir. 8- 15 °C’de çimlenir. Tohumlar iç mekânlarda ise son donlardan 4-6 hafta önce yastıklara ekilir. Sonra havaların dona çekmeyeceği dönem gelince, fideler tarhlarda hazırlanmış yerlerine dikilir veya ilkbahar başlarında doğrudan doğruya bahçedeki yerlerine alınır. Hazır bitkilerin dikim zamanı ekimkasım aylarıdır. Dikim yaparken aralıkları 25-40 santimetre civarında olması idealdir. GÜNEŞ Güneşli, aydınlık yerlerden hoşlanır.Güneşi sevmesine rağmen serin toprak ister. Toprağı geçirgen olmalıdır. Fazla asitli, fazla kireçli olmayan her toprak yetişmesi için yeterlidir.Fakat hafif asitli topraklarda daha iyi yetişir. Sıcaktan hoşlanmayan süs lahanası soğuğa oldukça dayanıklıdır. Yapraklar sıcaklığın 15 °C‘nin altına düşmesi halinde renklenmeye başlar. Minimum sıcaklık -20 °C’dir. Çok düşük ya da yüksek sıcaklıklar, yaprak renklenmesini olumsuz etkiler. Kasım-mart arasında 8-15 °C’deki sıcaklıkta, yapraklar renklenmeye başlar. Sıcak memleketlere yaz boyunca öğle civarı güneşinden korumak ve sulamalara dikkat etmek gerekir. TOPRAK Süs lahanası için en faydalı gübre, kuş gübreleridir. Bitki besini verilecekse sadece gelişim zamanlarında genel amaçlı besin ile yaprak amaçlı besin düşük dozajlarda 20 gün ara ile nöbetleşe verilmelidir. Yapraklarda renklenme başladığında besin takviyesi kesilmelidir. SULAMA Fazla su istemez. Kışın açtığı için, nem ve su ihtiyacını topraktan karşılar. Sulaması ancak toprak yüzeyi kurudukça yapılmalıdır. BUDAMA Budanmaya ihtiyacı yoktur ama kuruyan ve sararan dış yapraklar, bitkiden koparılarak uzaklaştırılmalıdır. ÜRETME Çimlenmek için güneş görmeleri gerekiyor. Tohumları gömmemelisiniz, sadece üstlerine hafifçe toprak serpilebilir. En iyi tohum ekme zamanı sonbahar başıdır (muhtemel don olaylarının başlamasından iki buçuk ay önce tohumlar ekilmelidir). İstanbulda ve Karadeniz kıyılarında en geç ekim ayının başında, Ankarada en geç ağustos sonunda, diğer deniz kenarı bölgelerinde en geç kasım ortasına kadar tohumlar ekilmeli. Kışın şiddetli soğuk olan yerlerde kış sonunda kapalı yerlerde ekilerek iyi bakılmalıdır ki gelecek sonbahara kadar tam erginleşmiş olabilsinler. Fideler iki üç yapraklı olduktan daha sonra ayrılmalı, ya tek tek saksılara dikilmeli ya da bahçelere 45cm ara ile dikilmelidir. Boyu çeşidine göre 30cm – 60cm civarlarında olabilir. Nereye dikileceği buna göre düşünülmeli. Hazır yetişmiş süs lahanaları sonbahar – ilkbahar arasında satılır.Ve bu zamanlarda alınmalıdır. Sıcak mevsimlerde alırsanız (soğuğa alışık yetiştirildiklerinden dolayı) çabucak bozulabilirler. Süs için evlerde soğuk odalarda tutabilirsiniz. Sulama toprak yüzeyi kurudukça yapılmalı. Soğuk oda yoksa dışarda tutmak şart. Sıcak odalarda tutmak bozulmayı çürümeyi hızlandırır. Süs lahanaları kışın sıcak olan memleketlerde yetiştirmeye uygun değildir. Renklenebilmesi için gece 10C derece ve daha fazla soğuk gerekiyor. Karalahana çeşitlerinden türetilmiştir. Renklerine ve şekillerine göre birçok çeşidi var. Bilimsel adı Brassica oleracea var. acephala’dır. Bildiğimiz kara / beyaz / Brüksel vb. lahana çeşitleri, karnabahar, brokoli ve süs lahanaları aynı türdür (Brassica oleracea). Aynı türün çeşitleridir. Kısaca aynı şeylerdir. İnsanlar 3000 yıldır tek bir yabani lahanadan farklı farklı çeşitler oluşturmuş. Bu yönüyle lahanalar bitkiler aleminin en ilginç bitkileridir. Tüm çeşitlerin ortak bilimsel adı: Brassica oleracea.. Bu bitkiler Brassicaceae (Turpgiller veya Hardalgiller) familyasının Brassica cinsine mensuptur.