Çaylak Kuşu

Çaylak Kuşu Kartalgiller familyasından bir kuş türü. Gündüz yırtıcılarından uzun kanatlı, çengel gagalı, çatal kuyruklu bir kuştur. Eski ve Yeni Dünya’nın ormanlarıyla su kıyılarında yaşar. Kızılla karışık esmer tüyleri vardır. Kuyruğu uzun ve çatallıdır. Türlerine göre boyu 25-70 cm arasında değişir. En çok görülen türü kızılçaylak olup Avrupa’nın birçok yerinde, Kuzeybatı Afrika ve Hindistan’ da bulunur. Boyu yaklaşık 61 cm olup kızıl kahverengi tüylerinde siyah ya da koyu kahverengi çizgiler yer alır. Kafası gri zemin üzerine beyaz çizgili, vücudun alt kesimleri ve uzun, derin çatallı kuyruğu kızıl kahverengidir. Şahin gibi süzülerek yükselip uzun süre havada kalabilir. Böcek, küçük kuş, hatta tavşan bile avlarsa da en çok leşle beslenir. Ağaç tepelerine kurduğu yuvasında kuru dallar kullanır. Dişi çaylak bir defada kahverengi benekli, mavimtırak beyaz dört yumurta yumurtlar. Öteki türlerinden başlıcaları Avrupa, Afrika ve Madagaskar’da bulunan kara çaylak, sarı gagalı çaylak, ABD’nin güneyinden Brezilya’ya kadar görülen kırlangıç kuyruklu çaylak. Ayrıca Avustralya’da görülen siyah kanatlı çaylaklar kalabalık gruplar biçiminde yaşar ve beslendikleri kemirici hayvanların tüylerinden ördükleri yuvalarını birbirine yakın yaparlar. Yırtıcılardan, uzun kanatlı, çengel gagalı şahin büyüklüğünde bir kuştur. Kanat açıklığı 50 santim., ağırlığı da 900 grama yakındır. Sırt tüyleri koyu kahverengi, kanat tüyleri de birçok yerlerinde hemen hemen siyaha yakın koyuluktadır. Gagası donuk siyah, ayaklan sarıdır. Çaylak orman ve su bulunan her yerde yaşar. Göçücü bir kuştur. Tropik ve Güney Afrika’da kışlar. Daha çok leşle geçinir. Bununla beraber, fare, köstebek, kertenkele, kurbağa, balık, böcek, solucan ve kurtları da yer. Köy, kasaba ve şehirlerin yakınında da çok yüksek ağaçların üzerinde çalı çırpıdan, paçavralardan yuva yapar, içini samanla kaplar. Havada saatlerce dolaşabilir. Geniş daireler çizerek yerde avını arar. Avrupa’nın çeşitli yerlerinde, Asya’da ve Kuzey Afrika’da yaşar. Memleketimizde de birçok yerlerde çokça bulunur. Yaklaşık 60 cm boyunda, yavaş ve yumuşak uçuşlu, çengel gagalı kuşlar olan çaylak cinsi üyeleri, daha çok açık alanlarda yaşar, zaman zaman avlanırlarsa da, çoğunlukla leş yerler. Cinsin örnek türü çaylak ya da Kızıl çaylak (Milvus milvus), Orta Çağ’da Avrupa kentlerinde leşleri ortadan kaldırdığı için korunmuş, günümüzde kırsal kesime çekilmiştir. Kara çaylak (Milvus nigrans), Afrika, Avustralya ve Avrasya’da hala çok yaygındır.