Asperger Sendromu

1944'de Avusturyalı hekim Hans Asperger tarafından "otistik piskopati" olarak tanımlanmıştır. Etyoloji bilinmiyor, otistik bozuklukta olan sebepler sorgulanıyor. DSM-IV tanı ölçütleri: A. Aşağıdakilerden en az ikisinin varlığı ile kendini gösteren toplumsal etkileşimde nitel bozulma: -Toplumsal etkileşim sağlamak için yapılan el-kol hareketleri, alınan vücut konumu, takınılan yüz ifadesi, göz göze gelme gibi birçok sözel olmayan davranışta belirgin bozulmanın olması -Yaşıtlarıyla gelişim düzeyine uygun ilişkiler geliştirememe -Diğer insanlarla eğlenme, ilgilerini ya da başarılarını kendiliğinden paylaşma arayışı içinde olmama (örneğin ilgilendiği nesneleri göstermeme, getirmeme ya da belirtmeme) -Toplumsal ya da duygusal karşılıklar vermeme B. Aşağıdakilerden en az birinin varlığı ile kendini gösteren davranış, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, basmakalıp ve yineleyici örüntülerin olması: -İlgilenme düzeyi ya da üzerinde odaklanma açısından olağan dışı, bir ya da birden fazla basmakalıp ve sınırlı ilgi örüntüsü çerçevesinde kapanıp kalma -Özgül, işlevsel olmayan, alışılageldiği yapılan gündelik işlere ya da törensel davranış biçimlerine hiç esneklik göstermeksizin sıkı sıkıya uyma basmakalıp ve yineleyici motor mannerizmler (örneğin parmak şıklatma, el çırpma ya da burma ya da karmaşık tüm vücut hareketleri) -Eşyaların parçalarıyla sürekli uğraşıp durma C. Bu bozukluk, toplumsal, mesleki alanlarda ya da önemli diğer işlevsellik alanlarında klinik olarak belirgin bir sıkıntıya neden olur D. Dil gelişiminde klinik açıdan önemli bir gecikme yoktur (örneğin 2 yaşına geldiğinde tek tek sözcükler, 3 yaşına geldiğinde iletişim kurmaya yönelik cümleler kullanılmaktadır) E. Bilişsel gelişmede ya da yaşına uygun kendi kendine yetme becerilerinin gelişiminde, uyumsal davranışta (toplumsal etkileşim dışında) ve çocuklukta çevreyle ilgilenme konusunda klinik açıdan belirgin bir gecikme yoktur.Asperger Sendromu nedir? Asperger sendromu olan insanlar, insanlara bakarak, onların yaşlarını ve statülerini tahmin etmekte, yüzlerindeki ifadeye ya da ses tonlarına göre mutlu mu, kızgın mı ya da üzgün mü olup olmadıklarına karar verip, ona göre tepki vermekte kısacası bizim doğal olarak farkettiğimiz bu sinyalleri algılamakta zorlanmaktadırlar. Otizmde bulunan bir takım özellikler Asperger Sendromu'nda da görülmektedir; - İletişim kurmada zorluk - Sosyal ilişkilerde zorluk - Hayal gücünde ve yaratıcı oyunlarda eksiklik. Asperger Sendromu olan kişiler sıkça ortalama veya ortalama üstü zekaya sahiptirler. Bunun için Asperger Sendromu olan bir çocuk normal okullara gitmektedir.Doğru destek ve cesaretle iyi bir şekilde ilerleyip, daha ileri düzeyde eğitimlerine devam edebilir ve iş sahibi olabilirler.Aperger Sendromu'nun nedenleri nelerdirNedenleri halen araştırılmaktadır. Bir çok uzman Asperger Sendromu teşhisi koyduran anış örüntüsünün, bir tek nedenden kaynaklanmadığına inanmaktadır. Asperger Sendromu'nun, beyin gelişimini etkileyen değişik fiziksel etkenlerden kaynaklanabileceğini belirten güçlü kanıtlar bulunmaktadır. Duygusal yoksunluğa yada kişinin büyütülme tarzına bağlı değildir.Asperger Sendromu'nun karakteristik özellikleri Asperger Sendromu, otizmle bir çok ortak özelliği paylaşmaktadır. Sakarlık gibi bazı özellikler, Asperger Sendromu olan insanlar için belli özelliklerdir. Sosyal ilişkilerde zorluk: Genellikle içe çekilmiş ve çevrelerindeki dünyaya ilgisizmiş gibi gözüken klasik otizmi olan insanlardan farklı olarak, Asperger Sendromu olan pek çok insan sosyal olabilmek için çok çabalarlar ve insanlarla temasa geçmekten hoşnut olurlar.Ancak, yüz ifadeleri gibi sözel olmayan sinyalleri anlamakta güçlük çekerler. İletişimde zorluk: Asperger Sendromu olan kişiler çok akıcı bir şekilde konuşabilir ama onları dinleyen insanların tepkilerini pek fark etmeyebilirler.Sözcüklerin mecazi anlamlarını anlamakta güçlük çekerler; abartılmış lisan ve aaaaforlar gibi şakalar da sorun yaratabilir örneğin;Asperger Sendromu olan bir insan "kafamı ısırdı ve kopardı" gibi bir cümle karşısında korkabilir veya kafası karışabilir. Hayal gücü eksikliği: Asperger Sendromu olan insanlar gerçekleri ve şekilleri öğrenirken sıklıkla yüksek bir dereceye erişirken, soyut düşünmede zorlanırlar. Okula giden çocukların din ya da edebiyat gibi derslerde zorluklarla karşılaşmalarına neden olabilir. Sakarlık: Asperger Sendromu olan insanlar için belirli bir özellik olarak görülmektedir. Bisiklet sürmek gibi koordinasyon gerektiren becerilerde özellikle zorluk çekmektedirler. Sallanmak ya da salınmak gibi garip tekrarlayıcı hareketlere kapılabilmektedirler. Özel İlgiler: Asperger Sendromu olan kişiler çoğunlukla bir hobiye ya da koleksiyona karşı takıntılı bir ilgi geliştirirler. Genellikle trenlerin zaman çizelgeleri, at yarışlarını kazananlar ya da köprü uzunlukları gibi özel bir konudaki bilgileri ezberlemeyi kapsamaktadır. En sevdikleri konuda eğitim alabilmekte ya da çalışabilmektedirler. Rutinlere duyulan sevgiler: Rutinlerde yapılan herhangi bir beklenmedik değişiklik üzücü olabilir.Küçük çocuklar okula hep aynı yoldan yürümek gibi kendi rutinlerini dayatabilirler.Teneffüs zilinin geç çalmasından dolayı üzülebilirler. Asperger Sendromu olan kişiler genellikle günlerini belli bir düzene göre düzenlemeyi tercih ederler. Kaynaklar Karadeniz Teknik Üniversitesi Özel Eğitim Bölümü akademik çalışma grubu ders notları 2000