Kronik Pelvik Ağrı
Kronik pelvik ağrı kısa vadede hayatı tehdit etmeyen, orta şiddette olan ve tıbbi tanım olarak "6 aydan daha uzun süreden beri var olan" ağrıya verilen isimdir.
Tüm kadınların yaklaşık %10'unda var olan bu ağrı türü kadınların çok çeşitli tıbbi müdahalelere tabi tutulmasına neden olan ve çoğu durumda kesin tanıya gidilemediğinden kadının sosyal yaşamını derinden etkileyebilen bir ağrıdır.
"Ağrı" belirtisinin insan tarafından algılanmasında psikolojik nedenler göz ardı edilmemelidir. Bir insan kendisinde var olan ağrının nedenini bilmediğinde korkusu artacağı için duyduğu ağrı da artacaktır. Çoğu insanın en büyük korkularından biri kansere yakalanma korkusudur. Ağrı duyan insanlarda daha da bariz olan bu korku doktora başvurmayı geciktirecek ve korkuyla beraber ağrı da büyüyecek ve soruna çözüm bulunamayacaktır.
Öncelikle söylenmesi gereken, jinekolojik kanserlerde ağrı belirtisinin arka planda olduğudur. Bu nedenle ağrı şikayeti olan bir kadın en kısa zamanda doktora başvurarak duyduğu ağrı için bir açıklama istemeli ve kısır döngüyü kırarak sağlıklı yaşamına geri dönmelidir.
Jinekolojik Sorunlara Bağlı Kronik Ağrı
Jinekolojik sorunlar araştırıldığında kronik pelvik ağrısı olan kadınlarda en sık rastlanan iki durum endometriyozis ve yapışıklıklardır.
Endometriyozis:
Rahim iç tabakasının bulunması gerektiği yerden daha farklı bir yerde bulunmasına endometriyozis adı verilmektedir. Rahim iç tabakası normalde her ay düzenli olarak kanamayla atılan bir dokudur ve endometriyoziste doku karın içinde bir yerde hapsolduğundan kanama buraya olur. Karın içindeki kan vücut tarafından yok edilirken oluşan iltihabi süreç ve oluşan yapışıklıklar kadının ağrı duymasına neden olur.
Endometriyozis
Yapışıklıklar:
Pelvis içinde veya karnın daha üst kısımlarında daha önceden geçirilmiş ameliyatlara bağlı, endometriyozise veya pelvik enfeksiyonlara bağlı yapışıklıklar oluşabilmektedir. Bu yapışıklıklar özellikle bağırsakların hareketlerini kısıtladıklarında şişkinlik ön planda olmak üzere çeşitli şiddette ağrıların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Yapışıklıklar çoğu durumda kronik ağrının laparoskopi yöntemiyle değerlendirilmesinde saptanırlar. Bu yapışıklıkların aynı seansta giderilmesi mümkün olmakla beraber bazen geniş ve kalın yapışıklıklar için açık ameliyat gerekebilir.
Miyomlar:
Özellikle büyük miyomlar kronik bir ağrı nedeni olabilmektedir.
Miyomlar
Yumurtalık kistleri:
Kronik ağrının değerlendirilmesinde sıklıkla saptanan durumlardan biri de yumurtalık kistidir.
Yumurtalık Kistleri
Rahim Sarkması ve kronik ağrı
Rahimin ters durması:
Kadınların yaklaşık %10'unda rahim arkaya dönüktür ve ender durumlarda bu bir kronik ağrı nedeni olabilmektedir.
Rahimin ters durması
Pelvik konjesyon ("göllenme"):
Pelvisteki organlardan kanı kalbe götüren toplardamarlarda başta ruhsal stres olmak üzere çeşitli nedenlere bağlı ortaya çıkabilen spazm kanın bölgede göllenmesine ve teorik olarak kadının ağrı duymasına neden olabilmektedir. Henüz kesin olarak varlığı kanıtlanmamış bu durumda kadınlarda genelde adet döngüsünün ikinci yarısından adet kanamasının bitimine kadar süren günlerde ağrı, cinsel ilişkide ağrı, adet kanaması düzensizlikleri çeşitli bağırsak sorunları, halsizlik gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Tanı genellikle kronik ağrının değerlendirilmesi amacıyla uygulanan laparoskopi incelemesinde bölgedeki toplar damarların "şiştiğinin" gözlenmesiyle konur. Tedavide doğum kontrol hapları veya diğer hormon içerikli ilaçlar kullanılabilir. Ailesini tamamlamış bir kadında rahimin alınması etkili bir tedavi yöntemi olabilir.
Pelvik enfeksiyonlar ve kronik ağrı
Zor doğumlar:
Bebeğin uzun süreler sonunda ve zorlanarak doğduğu durumlar vajina ve dış genital bölgede yırtıklar oluşmasına neden olabileceği gibi aynı durum rahimi yerinde tutan bağlar için de geçerli olabilir. Bu yırtıklar büyük olduğunda özellikle adet döneminde şiddetlenmekle beraber sürekli var olan bir ağrı nedeni olabilmektedirler.
Diğer Nedenler:
Kronik pelvik ağrı duyulmasına neden olan diğer sorunlar arasında en önemlileri sindirim sistemi ve idrar yollarıyla ilgili olan sorunlardır. Bu tür sorunlar genellikle ağrı yanında kendileriyle ilgili belirtiler de verirler ve tedavileri ilgili branş hekimlerince gerçekleştirilir.